قطب طلای کشور از سکه افتاد

شیرین علویان| اصفهان- خبرنگار: 

پس از گذراندن 5 سال با ثبات، بازار طلا از زمستان پارسال در سربالایی افزایش قیمت افتاد. این گرانی در سال جدید با افزایش قیمت ارز همراه شد و رکوردهای شگفت‌انگیز برای قیمت سکه و هرگرم طلا را به ثبت رساند. 

اما شوک قیمتی در بازار طلا، همان‌قدر که باعث هجوم سرمایه‌های سرگردان به بازار سکه شد، کاهش قدرت خرید مردم و در نتیجه تقاضا برای خرید جواهرات زینتی و رکود تولید و فروش بازار را به دنبال داشت. تا پیش از شروع نوسانات قیمت ارز و طلا هم کارگاه‌های تولیدی در قطب طلاسازی کشور یعنی اصفهان به دلایل مختلفی از جمله پرداخت 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده به دولت یکی پس از دیگری تعطیل می‌شدند، اما با این تکان، تعداد باقی مانده طلاسازی‌ها نیز مدتی دست از کار کشیدند تا پس از بازگشت آرامش به بازار، بتوانند درباره ادامه تولید یا توقف کار تصمیم‌گیری کنند. 


شوک قیمت بازار را به کما برد

رکوردزنی قیمت طلا در بازارهای جهانی از روزهای نخست سال جدید میلادی آغاز شد و قیمت سکه تمام بهار آزادی را از مرز با ثبات یک میلیون و 200 تا  یک میلیون و300 هزار تومان پیش‌تر برد، قیمت هر گرم طلای 18 عیار نیز با همین روند از 120 هزار تومان گذشت  در این میان افزایش نابهنجار قیمت دلار در داخل کشور، رکورد زنی قیمت سکه و طلا را لحظه ای کرد.تا پیش از تصمیم دولت برای تک‌نرخی کردن ارز و عرضه دلار 4200 تومانی در بازار، رکورد 175 هزار تومان به ازای هر گرم ثبت شد و قیمت یک تمام سکه بهار آزادی نیز به مرز 2 میلیون تومان رسید.

 این روزها بر اساس گفته‌های مسئولان اقتصادی کشور حباب سکه و طلا در حال ترکیدن است، اما به نظر نمی‌رسد قیمت‌ها به همان روال پیش از شوک ناگهانی، بازار برگردند. در این صورت تولیدکنندگان و فروشندگان سکه و جواهرات زینتی باید منتظر سنگین‌تر شدن سایه رکود در بازار باشند. چرا که مردم دراین شرایط تمایلی به خرید مصنوعات به عنوان یک کالای مصرفی آن هم با احتساب مزد ساخت به علاوه مالیات بر ارزش افزوده 9 درصدی ندارند.یکی از تولیدکنندگان خرد و سنتی النگوی زینتی در اصفهان می‌گوید: حتی قبل از ماجرای گرانی دلار و سکه، بازار شب عید امسال هم کمتر از هر سال مشتری داشت. یادم هست سال‌های قبل از یکی دو ماه مانده به عید به صورت شبانه‌روزی در کارگاه می‌ماندیم و النگو می‌ساختیم، اما امسال حتی نصف قبل هم سفارش نداشتیم و اگر این روند ادامه داشته باشد خیلی از کارگاه‌ها مجبور به تعطیلی یا تعدیل نیرو می‌شوند. 


خداحافظی با پس‌اندازهای طلایی

نخستین پیامد رکود بازار طلا و جواهر، کسادی کسب و کار واحدهای سنتی و مدرن تولید طلا و جواهر است. این واحدها که با پیشینه نگاه سرمایه‌ای ایرانیان به طلا و جواهر شکل گرفتند و تا اوایل دهه 90 بر تعدادشان افزوده شد، این روزها به دلیل گرانی تولیداتشان، بسیاری از مشتریان همیشگی خود را از دست داده‌اند. 

 در این شرایط «هوشنگ شیشه بران» رئیس اتحادیه طلا و جواهر اصفهان از کاهش 100 درصدی مصرف‌کنندگان واقعی طلا در بازار خبر می‌دهد و در پاسخ به این سوال که افزایش نرخ طلا چقدر بر کاهش خرید مردم تاثیرگذار بوده است؟ می‌گوید: سال گذشته آمار مصرف‌کنندگان واقعی طلا در بازار تا ۱۰۰ درصد کاهش یافت و به تازگی خرید و فروش‌ها بیشتر به صورت طلای اسقاطی، طلای نساخته، شمش، سکه و... است. 


تولید 50 درصد طلای کشور در اصفهان

این مقام صنفی با اشاره به تولید نزدیک به 50درصد طلای کشور و وجود 90 درصد ماشین‌آلات طلا و جواهر در اصفهان، ادامه می‌دهد: اصفهان از دیرباز در زمینه کارهای سنتی فعالیت داشته و هنوز هم النگوی اصفهان در دنیا مطرح است. او از قدمت شش هفت هزار ساله ایران در صنعت طلا و جواهر سخن می‌گوید و می‌افزاید: اصفهان از دیرباز در زمینه کارهای سنتی مثل قلمزنی، ملیله‌کاری و کارهای دست فعالیت داشته است و باید در زمینه زنجیر و سایر مصنوعات طلا و جواهر نوآوری‌هایی صورت گیرد. 


5 هزار واحد تولید طلا در آستانه ورشکستگی

اصفهان با داشتن بیش از 5 هزار واحد صنفی و 400 واحد تولیدی طلا، به عنوان قطب صنعت طلاسازی کشور شناخته می‌شود، اما بسیاری از این کارگاه‌ها در سال گذشته به تصمیم دولت درباره دریافت 9درصد مالیات بر ارزش افزوده از ساخته‌هایشان گله‌مند بودند و این قانون را باعث کاهش قدرت خرید مردم و افزایش هزینه‌های تولید می‌دانستند و در نتیجه ادامه اجرای قانون دریافت مالیات بر ارزش افزوده از این صنعت، تعداد زیادی از کارگاه‌ها تعطیل یا نیمه‌تعطیل شدند. امسال هم نوسانات قیمت ارز و تاثیر آن بر بازار سکه باعث رکود بیش از پیش بازار و کاهش تعداد مشتریانی شد که تا همین چند سال قبل با خرید سکه و جواهرات زینتی باعث می‌شدند چرخ هزاران کارگاه سنتی و صنعتی تولید طلا در اصفهان بچرخد و حتی تولیدکنندگان داخلی بتوانند محصولاتشان را در بازارهای بین‌المللی هم عرضه کنند. 


کاهش ظرفیت تولید طلا در اصفهان

 «ابراهیم حبیب‌اللهی»، عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا، که اجرای نادرست طرح مالیات بر ارزش‌ افزوده از سوی سازمان مالیاتی، کاهش قدرت خرید مردم و افزایش هزینه‌های تولید را مهم‌ترین مشکل صنف طلا و جواهر می‌داند، می‌گوید: این شرایط در کنار نوسانات شدید قیمت باعث شده موج تعطیلی در واحدهای طلاساز و طلافروش اصفهان شدت گیرد. آمار رسمی نیز حکایت از آن دارد که در سال‌های اخیر، ظرفیت 100 تنی تولید طلا در استان به 30 تن کاهش یافته است. در کنار مشکلاتی که برای تامین مواد اولیه مورد نیاز کارگاه‌های طلاسازی اصفهان از طریق خرید از بانک مرکزی یا تهیه شمش وارداتی وجود دارد، کوچک بودن واحدهای تولید طلا نیز عامل افزایش هزینه‌های تولید در استان است؛ چراکه واحدهای کوچک هر کدام به‌ طور جداگانه، عمل ذوب را انجام دهند که باعث افزایش ناخالصی طلاهای تولیدی اصفهان می‌شود. 


افزایش سهم طلاهای قاچاق و وارداتی

با این که ورود مصنوعات طلا به کشور ممنوع است، هر شخص می‌تواند تا ۱۵۰ گرم طلای ساخته‌شده برای مصارف شخصی داشته باشد، در غیر این صورت واردات طلا به کشور قاچاق محسوب می‌شود؛ با این وجود آمار رسمی نشان می‌دهد بین ۱۵ تا ۲۲ درصد طلای پشت ویترین طلافروشی‌ها به صورت غیرقانونی وارد کشور شده است. 
عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت اصفهان نیز با این هشدار درباره این که که کشور ترکیه گوی سبقت را از تولیدکنندگان اصفهانی طلا ربوده است، می‌گوید: یک تصمیم اشتباه درباره دریافت ارزش افزوده، باعث تعطیلی 900 واحد تولیدی شده است. 

«رضا چینی» ادامه می‌دهد: نزدیک به 500واحد تولیدی طلا در اصفهان با کمترین ظرفیت مشغول به کار هستند و می‌توان گفت اکنون به واردکننده طلا تبدیل شده‌ایم و این وضعیت غیرقابل قبول است.
 
وی نتیجه تعطیلی واحدهای تولیدی را در اصفهان فاجعه‌بار توصیف می‌کند و می‌گوید: اگر تعطیلی 2هزار واحد تولید غیررسمی طلا را در اصفهان فاکتور بگیریم، در مقطع فعلی حداقل 10هزار شغل به صورت مستقیم از بین رفته و این موضوع دردناک است، در حالی که اگر صنعت طلا در اصفهان رونق بگیرد، توان رسیدن به صادرات یک میلیارد دلاری و احیای 30هزار شغل مستقیم وجود دارد.