پایان رونق تئاتر

 مهرداد رهسپار  

سالیان بعد که صفحات تاریخ تئاتر معاصر ایران در دوران پاندمی را ورق می‎‌‎زنند، به فهرستی از سالن‎‌‎های تعطیل، گروه‎‌‎های فراموش‎‌‎شده و پایان یک عصر و آغاز عصری تازه می‎‌‎رسند. روشن نیست سالن‎‌‎های تئاتر چه زمان رونق‎‌‎ گذشته‎‌‎شان را باز خواهند یافت اما این مسئله روشن است که فعالیت بسیاری از گروه‎‌‎ها متوقف شده و هنر تئاتر که تنها با تمرین و استمرار شکل می‎‌‎گیرد، دستخوش تغییر و تحولات بنیادی شده است. بی‎‌‎شک دوران پاندمی برای تئاتر بدون دستاورد نبوده است اما نتیجه آن برای تئاتر ایران بسیار ناخوشایند بود. در بسیاری از کشورها، تئاتر آنلاین به مسئله‎‌‎ای جدی تبدیل شد. خلاقیت‎‌‎های اینترنتی به زنده نگاه‎‌‎داشتن هنر اجرا کمک کرد اما در تئاتر ایران پیوندی میان فضای مجازی و تئاتر برقرار نشد. گروه‎‌‎های حرفه‎‌‎ای نظیر گروه تئاتر مهر به سرپرستی امیررضا کوهستانی که انسجام خود را حفظ کرده بودند و فرصت طبع‎‌‎آزمایی سایبری داشتند، ترجیح دادند اجرایی ابن‎‌‎الوقت «در انتظار گودو» ساموئل بکت را به مخاطبانشان عرضه کنند. تئاتر در فضای باز، با ماسک و فاصله‎‌‎گذاری اجتماعی می‎‌‎توانست فرصتی برای احیای هنر اجرا باشد اما در نهایت بازتاب همان شرایطی بود که مخاطبان و اجراگران در آن به‌سر می‎‌‎بردند. بنابراین تئاتر ایران که طی یک دهه با رونق و توسعه سالن‎‌‎های خصوصی و افزایش چشمگیر تعداد نمایش‎‌‎ها همراه بود، ناگهان دچار توقفی شد که تأثیر آن در آینده آشکار خواهد شد.