افزایش قیمت با شتاب‌های متفاوت

 علی عمادی    

نیمه نخست دهه90 خود دو نیمه متفاوت داشت؛ در نیمه اول با ازدیاد فشار تحریم‌ها و افزایش نقدینگی از توزیع پول بین مردم با نام یارانه نقدی، تورم شتابناک بالا رفت. اوج آن در زمستان سال91 بود که یک شبه، ارزش پول ملی به یک سوم تقلیل یافت؛ دلار به 3هزار تومان رسید و کالاهایی مصرفی مثل خودرو بار دیگر سرمایه‌ای شد؛ پراید 92درصد افزایش قیمت پیدا کرد تا احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت در مصاحبه‌ای تلویزیونی طلبکارانه بپرسد «پراید کیلویی چند؟» اما فقط پراید نبود؛ بالارفتن دلار یا به‌معنای دقیق‌تر، کاهش ارزش ریال، از یک سو و مدیریت ضعیف در تامین کالاهای اساسی از سوی دیگر، در اواخر عمر دولت دهم هر روز کالایی را نایاب می‌کرد و یا قیمت را بالا می‌برد. یک روز روغن کمیاب می‌شد و مردم برای خرید آن به فروشگاه‌ها هجوم می‌آوردند، روز دیگر با وارد نشدن نهاده‌های دامی، قیمت مرغ بالا می‌رفت و خلق‌الله را برای خرید آن در بازارهای میوه و تره‌بار به خط می‌کرد.
 انتخابات سال92 و تغییر آرایش سیاسی دولت، نیمه متفاوتی رقم زد؛ بازارها را آرام کرد و شاخص بورس 190درصد رشد یافت. قیمت‌ها از آن سال تا پایان سال94 افزایش داشتند اما با شتابی بسیار کندتر. «برجام» وضعیت را بهتر هم کرد؛ در این شرایط سال94 پس از 3دهه، عقب‌ماندگی درآمدها نسبت به هزینه، درآمد و هزینه خانوارها تقریبا سربه‌سر شد. تورم عقب‌نشینی کرد و قیمت مسکن رو به کاهش گذاشت. حتی افزایش قیمت بنزین تورم را چندان بالانبرد. در سال93 قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای از 400تومان به 700تومان و بنزین آزاد از 700تومان به 1000تومان افزایش یافت و در سال94، سهمیه‌ها قطع و هر لیتر بنزین 1000تومان به مردم عرضه شد.