چهره اول
مجتهد محقق
ابوالقاسم گرجی خالق مهم‌ترین آثار فقه و حقوق است
سیدمحمدحسین محمدی
وقتی عمامه را از سر درآورد و کتوشلوار به تن کرد، آیتاللهخویی گریه کرده‌بود. پیش از آن سالها در کنار رفیق گرمابه و گلستانش، میرزاعلی فلسفی، در درس آیتاللهخویی شرکت کرده‌بودند. دورههای مقدمات را هر دو در ایران خوانده بودند و هر دو با هم به نجف مهاجرت کرده‌بودند و در درس آیتاللهخویی شرکت میکردند. قوت علمی و اهتمامش بر درس خواندن به حدی بود که آیتاللهخویی به یکی از تجار سپرده بود هر ماه مبلغی را اضافه بر سازمان به او بدهند تا امور مالیاش برطرف شود و تحصیل را ادامه بدهد. رفیق گرمابه و گلستانش میرزاعلی آقای فلسفی یکی از معدود نفراتی بود که از آیتاللهخویی اجازه اجتهاد کتبی داشت، خودش نیز از آیتاللهمحمدحسین کاشف‌الغطاء و چند نفر دیگر از بزرگان نجف اجازه اجتهاد گرفت. بعد از اتمام تحصیلاتش به ایران برگشت. مدتی دروس رسمی حوزه را تدریس کرد و پس از آن وارد دانشگاه شد. دوره دانشگاه را از ابتدا و از مقطع لیسانش آغاز کرد و در سال1342مدرک دکتری حکمت و فلسفه را دریافت کرد. دکتر ابوالقاسم گرجی از سال1337بهعنوان استاد در دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد. او در رشتههای مختلفی همچون ادبیات عرب، فقه، اصول و حقوق تدریس میکرد و همزمان علاوه بر تدریس به تحقیق و پژوهش نیز اشتغال داشت. تصحیح و تحقیق کتاب «جوامع‌الجامع» او کتاب ممتاز دهه اول انقلاب اسلامی شناخته شد. کتاب اصولی « الذریعه الی اصول الشریعه» سیدمرتضی نیز توسط گرجی تصحیح و منتشرشده است. از دیگر آثار معروف او کتاب «تاریخ فقه و فقها» است که چندین و چند مرتبه به چاپ رسیده است.
گرجی در سال1370 از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد بهعنوان استاد نمونه انتخاب و از همان سال بهعنوان یکی از اعضای فرهنگستان علوم بهکار گرفته شد. گرجی همچنین بهمدت یک سال ریاست دانشگاه تهران را نیز بر عهده داشت. دکتر ابوالقاسم گرجی در سال1389در حالی از دنیا رفت که انبوه بسیار زیادی از مقالات و آثار تحقیقی و پژوهشی را برای پژوهشگران حوزه فقه و حقوق بر جای گذاشت؛ آثاری که تا به امروز نیز بهعنوان یکی از اصلیترین منابع در زمینه مطالعات فقه و حقوق مورداستفاده قرارمیگیرد.
