حق مردم،حق مسئولان

 فرزانه آئینی ـ دبیر سرویس سیاسی

  ماجرای درگیری نماینده سبزوار و سرباز وظیفه پلیس راهور به‌دلیل حساسیت اذهان عمومی و اظهارنظر مکرر صاحب‌نظران روزبه‌روز ابعاد بزرگ‌تر و وی‍‍ژه‌تری می‌یابد.
کاربران شبکه‌های اجتماعی با ساختن برچسب‌هایی چون «عنابستانی استعفا» و «نماینده مردم و سرباز وظیفه‌شناس» به‌طرز کم‌سابقه‌ای به این ماجرا وارد شده‌اند و انتظار گرفتن پاسخی مناسب به گلایه و مطالبه‌شان درخصوص زیر پا گذاشته‌شدن قانون از سوی نماینده مجلس که خود قانونگذار است را دارند؛ پاسخی که ضرورت ارائه آن در کوتاه‌ترین زمان ممکن سبب ورود نیروهای مسلح و نیروهای انتظامی به ماجرا شد و وعده پیگیری حقوقی امر در دفاع از اقدام سرباز وظیفه‌شناس را دادند. در سوی دیگر میدان بعضا از سوی مجلس هم رسیدگی به این موضوع و محکومیت آن مورد تأکید قرار گرفته است؛ اگرچه هنوز مجلس راهکاری برای رفع این دلخوری ارائه نداده است.

  ماجرا چه بود؟
شنبه‌ای که گذشت فیلمی از یک سرباز وظیفه راهنمایی و رانندگی در فضای مجازی دست‌به‌دست شد که در آن سرباز مدعی است که علی‌اصغر عنابستانی، نماینده سبزوار در مجلس به‌دلیل ممانعت سرباز از عبور اتومبیلش از مسیر خط ویژه خیابان انقلاب به‌صورتش سیلی زده است. انتشار این فیلم و اظهارات سرباز راهور به سرعت با واکنش منفی بسیاری از کاربران فضای مجازی و مردم مواجه شده و تقاضای برخورد با این نماینده مجلس از سوی مردم مطرح می‌شود. البته در فیلم صحنه برخورد فیزیکی عنابستانی با سرباز وظیفه به طور واضح دیده نمی‌شود، اما چند نفر از حاضران در محل شهادت می‌دهند که این اتفاق رخ داده است.

  کدام حق قربانی شده؟
در شمای کلی ماجرا و از نگاه افکار عمومی، نماینده سبزوار متهم به سوءاستفاده از جایگاه نمایندگی و سیلی‌زدن به صورت سرباز جوانی است که در اجرای مقررات کوتاه نیامده است. اما وقتی به مسئله از فاصله بیشتری نگاه شود عیان می‌شود که در این داستان هم نماینده و هم سرباز وظیفه، هردو قربانی هستند. شاید در نگاه اول سرباز سیلی‌خورده قهرمان مردمی داستان باشد که به‌خاطر شجاعت و اقتدارش در قبال یک مسئول مورد تقدیر و تکریم قرار گرفته و موجی از پیام‌های حمایت‌آمیز را دریافت کرده باشد اما سرباز وظیفه هم در حقیقت ماجرا قربانی است. او اگرچه وظیفه‌اش را انجام داده اما به‌دلیل سماجت بر حفظ مقررات و کوتاه‌نیامدن از آن در قبال نماینده مجلس، هم سیلی خورده است و هم کارش و سرانجام خدمتش قرار است در روندی حقوقی مورد بررسی قرار گیرد.
در آن سوی میدان علی‌اصغر عنابستانی نماینده‌ای که با ادبیات گزنده‌اش علیه رئیس‌جمهور و توییت‌های تندش علیه دولتمردان شناخته شده و حالا درگیری‌اش با یک سرباز نام او را بر سر زبان‌ها انداخته نیز قربانی داستان است. داستانی که از نگاه او به کرسی نمایندگی و کسب موقعیت‌های ویژه از طریق آن حکایت می‌کند.

  ساختار معیوب قربانی می‌گیرد
قاسم میرزایی‌نیکو، سخنگوی مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب در این‌باره به همشهری گفت: اقدامات اخیر نماینده سبزوار واقعا تأسف‌برانگیز و ناراحت‌کننده است، چراکه او هم شأن نمایندگی را تقلیل داده و هم به جایگاه مجلس نزد افکار عمومی خدشه وارد کرده است. اما او خود قربانی یک سیکل معیوب و ناقص است.
میرزایی‌نیکو افزود: بروز رفتارهایی چون رفتار اخیر عنابستانی، معلول ساختار ناقصی است که به او این اجازه را داده احساس کند با رسیدن به کرسی نمایندگی، از مردم جدا شده و حالا تافته جدابافته‌ای است. از برخورد عنابستانی با سرباز وظیفه معلوم است که او به‌جای وکالت مردم، دنبال استفاده از خدمات وی‍ژه این کرسی است.

  برخی نمایندگان نماینده‌ترند
یکی دیگر از نمایندگان مجلس دهم نیز هم‌عقیده با میرزایی‌نیکو، عنابستانی را قربانی نقص ساختارها دانست و به همشهری گفت: عدم‌ تعیین دایره وظایف و اختیارات نمایندگان یکی از عواملی است که مکررا سبب بروز چنین مشکلاتی در ادوار گذشته بهارستان شده است. جمعی از نمایندگان به قصد خدمت وکیل مردم می‌شوند اما جمعی دیگر شیفته صندلی هستند. به دلیل اینکه امکان نیت‌خوانی برای کسی میسر نیست، این دو طیف همواره در کنار هم قرار می‌گیرند، اما در بزنگاه تفاوت شیفتگان خدمت و قدرت عیان می‌شود؛ چنانچه اخیرا ماجرای تردد در خط وی‍ژه این امکان را فراهم آورد. این نماینده سابق که خواست نامی از او برده نشود ادامه داد: برخی نمایندگان چون امکان سؤال و جواب از وزرا را دارند خود را هم‌تراز و بعضا بالاتر از جایگاه وزرا می‌بینند و برای خودشان تشریفات یک وزیر را قائلند؛ درحالی‌که در حقیقت ماجرا چنین نیست و این توقع همواره دردسر‌ساز می‌شود. او با بیان اینکه مدام تأکید می‌شود که همه نمایندگان برابرند و نماینده‌تر نداریم، اما واقع امر این نیست و برخی نمایندگان امکانات بیشتری دارند و همه باهم هم‌تراز نیستند، افزود: بحث امکان تردد در خطوط ویژه برای نمایندگان در مجلس دهم هم مطرح بود و در همین راستا برای مواقع ضروری تعداد 100چراغ گردان از طریق شورای‌عالی امنیت کشور یعنی شاک در اختیار مجلس قرار گرفت و همچنان این امکان وجود دارد، اما امکانی نیست که برای 290نماینده به‌صورت مساوی اعمال شود. در این روند وقتی نماینده‌ای می‌بیند همکارش این حق را دارد، پس به خود حق می‌دهد که وارد خط ویژه شود و درنهایت چنین داستانی بروز یابد.
این نماینده تأکید کرد: هرچند اساس چنین درگیری‌هایی به شخصیت افراد برمی‌گردد اما معتقدم که اگر ساختار برای نمایندگان همچون وزرا مشخص و تعیین شده بود، حتما چنین اتفاقی بروز نمی‌کرد.

 نارضایتی عمومی از چیست؟
آنچه که سبب دمیدن بر آتش نارضایتی منتقدان عنابستانی در شبکه‌های مجازی شده است، روایت جدیدش از ماجراست که هم با روایت سرباز وظیفه همخوانی ندارد و هم ناقض نخستین سخنان خود عنابستانی در گفت‌وگو با یک برنامه رادیویی است. او در قالب بیانیه‌ای ماجرا را از نگاه خودش شرح داده که با شرح سرباز کاملا متفاوت است. آنچه در بیانیه‌اش قابل تامل است چند نکته پایانی آن است. او تأکید کرده که بنده به‌هیچ‌وجه به خودم اجازه سیلی‌زدن به‌صورت هیچ‌کس را نمی‌دهم؛ چه برسد به‌صورت یک سرباز وظیفه، و صرفاً بعد از چندین‌بار توهین زشت و به‌کار بردن الفاظ ناپسند توسط سرباز دوم که قاعدتاً بایستی حتی با مردم عادی چه برسد نماینده مردم در چارچوب قانون و ادب مواجهه نماید، فقط او را هل دادم و اساساً سیلی در کار نبوده است! نماینده سبزوار همچنین انگشت اتهامش را به سمت فیلمبردار ماجرا نشانه گرفته و آورده است: افسری که وظیفه حفظ نظم و رعایت قانون دارد، خود عامل تشنج عمومی در خیابان و جنجال‌آفرینی شده و با ایجاد ناامنی و تهییج سایرین برای هجوم به ‌سمت نماینده ملت با خیال راحت از صحنه‌سازی‌اش با دوربین شخصی فیلم گرفته و آن را در فضای مجازی پخش می‌کند و هیچ‌کس سراغی از نیت او نمی‌گیرد.
درنهایت اما عنابستانی دست یاری و حمایت به سوی مجلس دراز کرده و در پایان بیانیه‌اش آورده است: اگر از حیثیت این همکار کوچکتان که همچون شما شأنیتی در این کشور جز خادمی و نمایندگی از مردم ندارد دفاع نشود تردید نکنید که این آخرین مورد نیست و بعد از این نمایندگی مردم جز اسباب تمسخر و هتک حرمت توسط سایرین از اصحاب قدرت و ثروت و... گرفته تا دیگران نخواهد بود و قاعدتاً تکلیف رفتار این اصحاب با مردم عادی هم که کاملاً واضح خواهد بود.

نتیجه بررسی‌ها به گوش مردم برسد

احمد مازنی/نماینده سابق مجلس
اگر آنچه در رسانه‌ها درمورد نماینده محترم سبزوار مطرح شده با واقعیت ماجرا انطباق داشته باشد، این رفتار قابل دفاع نیست. در جامعه و در بستر فضای مجازی هر‌کدام از مردم یک دوربین دارند و این باعث می‌شود قضاوت‌های مختلف صورت گیرد و تصویر بدی از مجلس و نمایندگان ارائه شود. هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان باید به‌درستی مسئله را بررسی کند و گزارش رسیدگی را به مردم ارائه کند. این هیأت نباید مسئله را سرسری بگیرد و برای رفع تکلیف کار انجام دهد. نتیجه باید به گوش مردم برسد تا بدانند اگر کسی خلاف کرده به اندازه تخلفی که کرده باید پاسخگو باشد.

 مکث
 مجلس به فکر ساماندهی  خط ویژه افتاد

 در لابه‌لای واکنش‌های صورت‌گرفته به داستان داغ عنابستانی، بحث بررسی صدور مجوز‌های «خط ویژه» برای مسئولان مختلف نیز مورد توجه قرار گرفت. چنانچه سیدنظام‌الدین موسوی، عضو کمیسیون اصل نود مجلس در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «در حال بررسی صدور مجوز‌های «خط ویژه» برای مسئولان مختلف هستم. فقط در یک مورد سال۹۷ برای همه نمایندگان مجلس دهم مجوز خط ویژه آماده شده بود که در همان زمان مورد اعتراض آقای بیگی نماینده تبریز قرار می‌گیرد. ظاهراً این خط ویژه مسئولان است نه خط ویژه اتوبوس.»