زوال اخلاق روی آنتن

محسن تولایی ـ خبرنگار

 تخریب، هتاکی و سوگیری‌های سیاسی اگرچه در سال‌های گذشته به عرف برخی از برنامه‌سازی‌های تلویزیون تبدیل شده، اما دیگر حتی کانال‌های خاص رسانه ملی با مخاطبان تفکیک‌شده نیز از گزند تندروها و افکار افراطی آنان در امان نمانده‌اند. برنامه اول بهمن۹۹ زاویه شبکه4‌ سیما که یک طرف آن احمد جهان‌بزرگی، روحانی نزدیک به جبهه پایداری بود، قرار بود به موضوع الزامات صیانت از عاملیت مردم در جمهوری اسلامی بپردازد، اما عملا تبدیل به تریبونی برای تخریب دولت و رئیس دولت شد. این در حالی است که هدف از ساخت این برنامه تلویزیونی طرح نظریات و تحلیل دیدگاه‌های جدید در رشته‌های مختلف علوم انسانی عنوان شده است.
نام جهان‌بزرگی در فهرست مدیر گروه و اعضای بسیاری از پژوهشگاه‌های مرتبط با علوم انسانی و اسلامی دیده می‌شود، در بیوگرافی‌اش آمده دکتری علوم سیاسی خود را از دانشگاه تهران گرفته و کتاب‌های امنیت در نظام سیاسی اسلام، درآمدی بر تحول نظریه دولت در اسلام، اصول سیاست و حکومت او در انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسیده‌اند. با این حال، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نامه‌ای به مدیر شبکه4 سیما نوشت: حجت‌الاسلام احمد جهان‌بزرگی هیچ‌گونه رابطه استخدامی با این مجموعه ندارد. در این برنامه تلویزیونی جهان‌بزرگی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی معرفی شده بود.
صحبت‌های احمد جهان‌بزرگی در برنامه تلویزیونی شبکه4‌ سیما واکنش‌های زیادی از سوی دولتی‌ها به همراه داشت. او در این برنامه گفته بود: «در مورد مسئولان وقتی می‌گویند اینگونه و آنگونه هستند، ما قبول داریم مسئولی که در خانه‌اش می‌نشیند و شاید پای منقل هم باشد، به این طرف و آن طرف سرنمی‌زند تا ببیند کجای مملکت چه دارد می‌گذرد، حتی وزرایش نمی‌توانند تماس بگیرند و مسائلشان را با او مطرح کنند. آیا این مسئول است؟ مسئولان در جمهوری اسلامی خیلی خیانت کردند.   جهان‌بزرگی در مورد 50درصد عاملان تقصیر سخن گفت اما  از 50درصد باقیمانده در این معادله سخن نگفت و احتمالا آن نیمه باقیمانده را هم به‌حساب اشتباه مردم گذاشته بود.

توهین، محبوبیت نمی‌آورد
علی ربیعی، سخنگوی دولت در واکنش به این اظهارات در توییتی نوشت: «وقتی کلیپی از یک برنامه تلویزیونی حاوی ‎توهین به رئیس‌جمهوری را دیدم، نمی‌دانم چرا بی‌اختیار فراتر از آن توهین، حرمت‌ این کلمات به ذهنم خطور کرد: ‎دهه فجر، روحانیت، پژوهشگاه، اندیشه اسلامی و ‎صدا‌و‌سیما به منزله دانشگاه.» عباس صالحی، وزیر فرهنگ نیز در توییتی یادآور شد: «ادبیات سخیف، توهین و افترا از همه بد است و در کسوت روحانیت، آن هم از رسانه ملی، بدتر!» محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور هم در توییت خود نوشت: «هرچه به انتخابات۱۴۰۰ نزدیک می‌شویم توهین به رئیس‌جمهوری و تخریب دولت افزایش می‌یابد، این روش غیراخلاقی که با آموزه‌های دینی ما مغایر است، برای توهین‌کنندگان محبوبیت نمی‌آورد، از عزم و اراده رئیس‌جمهوری و دولت برای تلاش بیشتر در این شرایط سخت و خدمت به مردم نمی‌کاهد.»
حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور در واکنش به طرح چنین سخنانی از تریبون صداوسیما در توییتی نوشت: «مردم اهل ملاقه و منقل را به خوبی می‌شناسند. ‌ای‌کاش در کنار ریش و عمامه، جهان‌تان را هم بزرگ‌تر می‌کردید تا بدانید که در این وانفسا اهانت به مردم شریف ایران و شخص دوم کشورتان نه خدمت به اسلامیت و جمهوریت بلکه هم‌آوایی با یاوه‌گویان ترامپی است.»
 معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری هم اعلام کرد به‌دنبال پخش صحبت‌های توهین‌آمیز نسبت به رئیس‌جمهور و وزرای دولت در یکی از برنامه‌های تلویزیونی صدا‌و‌سیما، از این سازمان و کلیه عوامل پخش این برنامه شکایت خواهد کرد.

   صدا‌و‌سیما: این صحبت‌ها مورد تأیید ما نیست

روابط‌عمومی شبکه4 سیما اما با انتشار بیانیه‌ای از صحبت‌های مطرح‌شده در این برنامه عقب‌نشینی و اعلام کرد: «شبکه4 وظیفه خود می‌داند که از سخنان نادرست مهمان برنامه تبری جوید و صراحتا آن را مخالف اهداف رسانه ملّی و شبکه4 در توسعه گفت‌وگوی مؤمنانه، منصفانه و مؤدبانه می‌داند.» این بیانیه مسئولیت اظهارنظر مهمانان و کارشناسان برنامه زنده را بر عهده خود آنان دانست و تأکید کرد: «این صحبت‌ها نه‌تنها مورد تأیید رسانه ملّی نیست، بلکه آن را مغایر فضای نقد منصفانه و اخلاقی می‌داند. قطعا سخنان حجت‌الاسلام جهان‌بزرگی خلاف مصالح کشور و منویات رهبر انقلاب (مدظله‌العالی) است و می‌بایست آن را جبران کنند تا ابزاری در دست دشمنان قسم‌خورده این نظام مقدس نشود.»

 مکث
 اهانت‌کنندگان تشویق می‌شوند!

 چنین تخریب‌هایی در گذشته واکنش خود رئیس‌جمهور را هم به همراه داشته بود. حسن روحانی در نشست خبری 24آذرماه خود در پاسخ به انتقاد خبرنگار صداوسیما از سوءمدیریت و ناکارآمدی دولت در کنترل تورم اقتصادی، ضمن پذیرش نقص‌ها گفته بود: «به دولتی که وسط میدان جنگ است حمله می‌کنیم و چرا به بقیه حمله نمی‌کنیم؟ اگر کسی به دولت توهین و فحاشی کرد و تهمت زد چرا تشویق می‌شود؟ الان کسی جرأت می‌کند در این کشور به غیر از دولت به کس دیگری توهین کند؟ مثلا به قوه قضاییه و نیروی مسلح توهین کند؟ جرأت می‌کند؟ اگر جرأت می‌کند، بفرمایید فردا این کار را می‌کند پس فردا ببینید چه می‌شود؟ بعد از 24ساعت ببینید چند نفر احضار می‌شوند؟ اما به دولت هر‌چه فحاشی بکنند، باز آنها را تشویق می‌کنند، مقام بالاتر پیدا می‌کنند، محبوب‌تر می‌شوند و آنها را تشویق‌ می‌کنند.»


گاهی مجلس هم ناصواب می‌گوید
روایتی از ادبیات توهین‌آمیزی که برخی نمایندگان مجلس یازدهم درباره وزیران و رئیس دولت به‌کار می‌گیرند

خردادماه سال‌جاری که مجلس یازدهم روی کار آمد، ادبیات گزنده‌ای وارد فضای سیاسی کشور شد که علیه رئیس دولت و وزیران به‌کار گرفته می‌شد. نمایندگان مخالف دولت مسرور از فتح بهارستان، انقلابی‌گری را در حملات لفظی به وزیران و دولت ترجمه کردند؛‌ چنان‌که روزی در صحن، وزیر خارجه را دروغگو خطاب کردند و روز دیگر تعبیر فرومایه را برای رئیس دولت به‌کار بردند و او را به اعدام تهدید کردند.
از تهدید به اعدام رئیس‌جمهور به‌عنوان منتخب مردم و ارشدترین مقام اجرایی گرفته تا به‌کار بردن کلماتی چون فرومایه، دهان‌دریدگی، اف بر تو، کاخ‌نشین و... صفت ناروا دادن به حسن روحانی، دیگر به عادتی تبدیل شده که مکرر از تریبون مجلس یا در حساب‌های کاربری نمایندگان در شبکه‌های اجتماعی دیده و شنیده می‌شود. اینگونه با طعنه و کنایه و گزنده صحبت‌کردن البته محدود به جمع مشخصی از نمایندگان نیست و گاه در صدر مجلس هم کنایه‌وار رئیس دولت و وزیرانش را نواخته‌اند؛ چنانچه محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس اواسط مهر‌ماه در یکی از نشست‌های علنی مجلس، طعنه‌آمیز خطاب به اسلامی وزیر راه و شهرسازی گفت: «ماسکت را بردار، اینجا رئیس‌جمهور نیست.» کنایه قالیباف به رعایت سفت و سخت پروتکل‌های بهداشتی مربوط به پاندمی کرونا از سوی رئیس‌جمهور در قریب به یک سال گذشته بود. در نمونه جنجالی دیگر چندی پیش مجتبی ذوالنوری، از چهره‌های شناخته‌شده جبهه پایداری در مجلس که ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی را بر عهده دارد با توجه به جو نارضایتی عمومی که از مدیریت اقتصادی کشور وجود دارد و آستانه تحمل مردم را تحت‌تأثیر قرار داده، در توییتی نوشت: «...امروز اکثریت قاطع ملت ایران به کمتر از عزل و مجازات شما راضی نمی‌شوند؛ با منطق شما، رهبر انقلاب باید دستور دهند هزاربار شما را اعدام کنند تا دل مردم عزیز راضی شود.»  در نمونه‌ای دیگر احمد مرادی، نماینده بندرعباس در نطقش در صحن علنی مجلس گفت: «روحانی از ترس کرونا برای بودجه در مجلس حاضر نشد، این توهین به ۸۵میلیون ایرانی است. مطمئن باش با کرونا نمی‌میری؛ چون مرگ حین خدمت توفیق می‌خواهد. سرگذشت شهدا و حاکمان خائن به مملکت را ببین، انتخاب هرکدام به انتخاب جنابعالی است.»  یا چنان‌که علی‌اصغر عنابستانی، نماینده سبزوار که از مدیران اجرایی دولت‌های احمدی‌نژاد بوده، با استفاده از کلماتی که نه در ‌شأن پارلمان بود و نه تا پیش از این جایگاهی در ادبیات سیاسی کشور داشت، در توییتی خطاب به روحانی نوشت: «جناب رئیس‌جمهور! دهان‌دریدگی شما را در انواع فحش‌ها که نثار منتقدین کرده‌اید دیده‌ایم. و فرومایگی‌تان را در نسبت ناروا به ائمه اطهار برای نیل به مطامع سیاسی تجربه کرده‌ایم!...» البته عنابستانی در این مسیر تنها نیست. در موردی دیگر اردشیر مطهری، نماینده گرمسار در انتقاد به غیبت روحانی در جلسه رأی اعتماد به وزیر صمت گفت: «آقای رئیس‌جمهور که خودت را مخفی کرده‌ای، آیا می‌دانی مردم می‌گویند خدا روحانی را لعنت کند؟ چرا وزیری پیشنهاد شده که 2دهه در خارج از کشور زندگی می‌کرده است؟»