هراس دوباره جنگ
شایعه درگیری نظامی ایران و آمریکا چرا و چگونه شکل گرفت؟
آوین آزادی_روزنامه نگار
احتمال وقوع درگیری نظامی میان ایران و آمریکا هر چند وقت یک‌بار بالا می‌رود. سال گذشته بعد از عملیات ترور و شهادت سردار قاسم سلیمانی، ایران به پایگاه نظامی عین‌الاسد آمریکا در عراق حمله کرد و آن را هدف موشک قرار داد. این پاسخ موشکی، احتمال وقوع جنگ بین ایران و آمریکا را دوباره بالا برد و نتیجه این التهاب هم همان اتفاق تلخ اصابت موشک به هواپیمای مسافری اوکراینی بود که داغ آن بعد از گذشت یک سال هنوز تازه است. حالا دوباره برخی اقدامات بهانه افزایش تنش شده است. مقام‌های آمریکایی در روزهای اخیر در عملیات روانی مدعی شده‌اندکه به اطلاعاتی درباره آمادگی ایران برای حمله به نظامیان ایالات متحده و منافع متحدان آن در عراق یا دیگر مناطق خاورمیانه دست پیدا کرده‌اند. در ادامه تنش‌ها هم بعضی از اقدام‌های آمریکا مثل ورود بمب‌افکن‌های بی 52و ناوهواپیمابر نیمیتز هم به بسترسازی در این حوزه کمک کرده است. این حجم از التهاب در کنار سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی، همه و همه دست به‌دست هم داد و دوباره اضطراب وقوع جنگ را افزایش داد. اما آیا بین ایران و آمریکا جنگ می‌شود؟ حسن بهشتی‌پور، تحلیل‌گر وکارشناس مسائل خاورمیانه بر این باور است که احتمال درگرفتن جنگ بین دو کشور تا پایان ریاست‌جمهوری ترامپ کمتر از 5درصد است.
چرا دوباره کار به اینجا کشید؟
چیزی به آغاز ریاست‌جمهوری جو بایدن نمانده است. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور کنونی آمریکا اما همچنان در تلاش است تا مناسبات خاورمیانه را تا آخرین روز ریاست‌جمهوری خود تغییر دهد و کار را برای دولت تازه - شاید - دشوار کند. فضاسازی‌های چند روز اخیر در خاورمیانه نشانگر این است که عربستان و رژیم صهیونیستی خواستار درگیری ایران و آمریکا هستند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در پاسخ به این التهاب‌ها در توییتر خود نوشته است که عواملی در اسرائیل در تلاشند تا آمریکا را به جنگ با ایران بکشانند؛ «اطلاعات تازه از عراق حاکی از آن است که عوامل آتش‌افروز اسرائیل در حال توطئه‌چینی برای حمله به آمریکایی‌ها هستند تا ترامپ را به بهانه‌ای ساختگی در مخمصه جنگ گرفتار کنند.»
به‌احتمال 95درصد جنگی در کار نخواهد بود
بعید است کار به رویارویی نظامی برسد. حسن بهشتی‌پور در پاسخ به این سؤال که چقدر احتمال دارد با آمریکا وارد جنگ شویم به همشهری توضیح می‌دهد: «نمی‌توان برای بررسی احتمال جنگ بین ایران و آمریکا حکم کلی صادر کرد. برای رسیدن به نتایج درست باید در گام اول یک بازه زمانی مشخص را برای بررسی داده‌ها درنظر گرفت. در گام دوم هم باید درصد تعیین کرد. احتمال برایندی است بین صفر و یک؛ نمی‌توان برای پیش‌بینی واقعه‌ای 100درصد یا صفر درصد اطمینان حاصل کرد». از سوی دیگر این تحلیل‌گر تأکید می‌کند که این معادله دو سر دارد و نمی‌توان آمریکا یا ایران را متغیرهای مستقلی درنظر گرفت. ممکن است در یک بازه زمانی خاص آمریکا اصلا بنای جنگ نداشته باشد اما اقدامی از ایران این کشور را تحریک کرده و جنگ را رقم بزند یا برعکس. او با تأکید بر اینکه برای داشتن تحلیل درستی از شرایط باید همه ابعاد ماجرا را درنظر گرفت ادامه می‌دهد: «با لحاظ کردن همه نکاتی که گفتم، به‌نظر می‌رسد در یک‌ماه آینده و تا پایان ریاست‌جمهوری ترامپ، 95درصد بین ایران و آمریکا درگیری نظامی رخ نخواهد داد».
بهای جنگ برای هر دو کشور گزاف است
بهشتی‌پور که معتقد است احتمال وقوع جنگ هم‌اکنون کمتر از 5درصد است در توضیح استدلال خود می‌گوید: «در آمریکا تصمیم‌گیرنده نهایی رئیس‌جمهور است. فعلا ترامپ فرمان نهایی را صادر می‌کند؛ رئیس‌جمهوری که خود در شرایط متزلزلی قرار دارد. حتی اگر فرض کنیم فکر جنگ محدود و در مقیاس کوچکی در سر آمریکا وجود دارد من بر این باورم که از آنجا که آمریکا می‌داند ممکن است آغاز آن تبدیل به جنگی فراگیر شود، از آن - حداقل در شرایط کنونی کشورش- پرهیز می‌کند». این تحلیل‌گر ادامه می‌دهد: «ترامپ تحت فشار استیضاح و دموکرات‌ها قرار دارد؛ دستور جنگ در این شرایط بعید است توسط او صادر شود. چرا باید آمریکا برای خود دردسر جدیدی ایجاد کند؟»
از سوی دیگر بهشتی‌پور تأکید می‌کند که این کشور مثل همه کشورها با کرونا درگیر است و تاکنون 374هزار مرگ در آن بر این اساس ثبت شده و با 30میلیون نفر نیروی بیکار شده مواجه شده است؛ همین موضوع‌ها احتمال عدم‌وقوع جنگ را تقویت می‌کند.
باید این اطمینان را داد که اگر تیم واکسن ایرانی در طول مسیر به ایمنی و اثربخشی واکسن مطمئن نباشد، اجازه نخواهد داد که جلوتر برود، مگر آنکه اصلاحات با دقت انجام شود. به‌نظر می‌رسد این حداکثر کاری است که یک تیم پژوهشی و داروسازی می‌تواند انجام دهد. امید داریم این تلاش‌ها اعتماد مردم را جلب کند
روس‌ها و چینی‌ها در واکنش به غنی‌سازی 20درصدی ایران همانطور که انتظار می‌رفت واکنشی متعادل‌تر از خود نشان دادند.
هوا چو اینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانسی خبری در واکنش به ازسرگیری غنی‌سازی اورانیوم 20درصد از سوی ایران خواستار خویشتن‌داری و آرامش شد و از تمامی طرف‌های حاضر در برجام درخواست کرد از برداشتن گام‌هایی که باعث تشدید تنش می‌شود، خودداری کنند
