بازگشت طرح اصلاح قانون انتخابات شوراها به کمیسیون

بهارستان با رأی به کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات شوراهای شهر و روستا به چندوچون برگزاری این انتخابات و روند بررسی صلاحیت کاندیداهایش وارد شد.
با پایان بررسی جزئیات طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری، نمایندگان به طرح اصلاح قانون انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا ورود کردند و با تصویب کلیاتش، طرح را برای تدوین جزئیات دقیقتر به کمیسیون شوراها و امور داخلی به‌عنوان کمیسیون تخصصی ارجاع دادند.
 درصورت تصویب نهایی این طرح گرفتن آزمون کتبی از داوطلبان از سوی وزارت کشور، تکمیل پرسشنامه از سوی داوطلبان و تغییر در ترکیب هیأت نظارت بر انتخابات شوراها به شرایط ثبت‌نام در انتخابات شوراهای اسلامی اضافه می‌شود. همچنین در کنار گزارش‌ها و تأییدیه‌های مراجع چهارگانه یعنی قوه قضاییه، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و سازمان ثبت احوال که تاکنون در احراز صلاحیت کاندیداها اثرگذار بودند، اطلاعات سپاه پاسداران نیز به مراجع استعلامی اضافه خواهد شد و گزارشات این نهاد که تا پیش از این در روند احراز صلاحیت‌ها غیررسمی خوانده می‌شد، وجاهت قانونی و رسمی خواهد یافت. طراحان این طرح معتقدند هدف اصلی طرح، جلوگیری از انحرافات شوراها و نظارت بر عملکرد 4ساله آنها و تشکیل شورایی کارآمد است. هرچند عزم مجلس رساندن این طرح به انتخابات ششمین دوره شوراهای شهر و روستا بود که قرار است 28خردادماه سال آینده برگزار شود،  ورود بهارستان به فصل بودجه نویسی سبب شد مجلس فرصت لازم برای پرداختن به جزئیات این طرح را نداشته باشد و ورود به آن را به ابتدای سال آینده موکول کند.

 آزمون از داوطلبان و استعلام از اطلاعات سپاه 
تقویت نظارت بر انتخابات و عملکرد شوراها، قانون نویسی برای توانمندی اداره امور شهرها، قانون‌نویسی برای ممانعت از بروز تخلفات اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا، ازجمله مهم‌ترین ادله موافقان برای تصویب کلیات این طرح بود.
در آغاز بررسی این طرح علی حدادی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی و شوراها در توضیح گزارش کمیسیون مطرح کرد: این طرح در جلسات متعددی با حضور کارشناسان مرکز پژوهش‌ها و مسئولان دستگاه‌های ذیربط مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است. یکی از موارد دیده شده در این طرح نظارت در قبل و هنگام ثبت‌نام داوطلبان است؛ به‌طوری که 6‌ماه قبل از ثبت‌نام داوطلبان باید در آزمونی که از سوی وزارت کشور برگزار می‌شود شرکت کنند؛ البته این آزمون برای دوره ششم انتخابات شوراها اجرایی نیست. وی در ادامه تصریح کرد: تکمیل پرسشنامه از سوی داوطلبان و تغییر در ترکیب هیأت نظارت بر انتخابات شوراها از دیگر مواردی است که در این طرح دیده شده است. همچنین اطلاعات سپاه پاسداران نیز به مراجع استعلامی اضافه شده است. هدف اصلی طرح، جلوگیری از انحرافات شوراها و نظارت بر عملکرد چهارساله آنها و تشکیل شورایی کارآمد است.

 موافقان و مخالفان طرح چه گفتند؟
به‌دنبال قرائت گزارش کمیسیون شوراها، نوبت به موافقان و مخالفان طرح رسید. موافقان کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات شوراهای اسلامی با اشاره به تخلفات صورت گرفته در شوراها بر ضرورت اصلاح قانون و تقویت بعد نظارتی تأکید داشته و مخالفان کلیات این طرح بر ضرورت تقویت جایگاه مجلس در بعد نظارت بر انتخابات و عملکرد شوراها تأکید کردند.
چنانچه غلامحسین رضوانی، نماینده تهران در موافقت با کلیات این طرح بیان کرد: در این چند سال تخلفات متعددی اتفاق افتاده است که بیانگر این است که باید نظارت بهتری هم در دوران قبل از انتخابات، هم حین انتخابات و هم بعد از استقرار شوراها صورت گیرد. درنظر گرفتن آزمون برای کاندیداها منجر به این می‌شود تا افرادی که صلاحیت لازم را دارند وارد شوراها شوند. به‌گزارش خانه ملت، فاطمه مقصودی، نماینده بروجرد موافق دوم این طرح نیز بیان کرد: ما در اصلاح قانون انتخابات شوراهای کشور به‌دنبال چند مسئله مهم هستیم که یکی از آنها نظارت بر انتخابات شوراها و نظارت بر عملکرد 4ساله شوراهاست. ما شاهد ناکارآمدی در عملکرد شوراها هستیم. وی ادامه داد: مجلس شورای اسلامی وظیفه نظارتی را برعهده دارد. اگر خروجی درست نیست شاید نحوه نظارت صحیح نیست. ما شاهد هستیم که امروز برخی شوراها را سیاسی می‌کنند، درحالی‌که شوراها باید به‌دنبال حل مشکلات مردم باشند. اتفاقا در این طرح بعد نظارتی مجلس شورای اسلامی تقویت شده است. سیدغنی نظری‌خانقاه، نماینده خلخال در مخالفت با کلیات این طرح بیان کرد: شوراها به‌عنوان نماد مردم‌سالاری در جمهوری اسلامی ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. بنده بر این باور هستم که بر صلاحیت کاندیداها بیش از آن چیزی که در این طرح پیش‌بینی شده سختگیری شود. تخلفاتی که در شوراهای اسلامی رخ می‌دهد باعث می‌شود تا به آبروی نظام لطمه وارد شود. از نظر بنده بیش از این، هم قبل از انتخابات و هم در عملکرد شوراها نظارت صورت بگیرد. باید صلاحیت حرفه‌ای افراد با جدیت مورد بررسی قرار گیرد. همچنین باید به شوراهای روستاها که با اخلاص در جهت حل مشکلات مردم بدون هیچ چشم‌داشتی در تلاش هستند نگاه حمایتی در قانون شود.
غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان آباد دیگر مخالف این طرح نیز گفت: مسیری که در این طرح پیش گرفته شده در بعد تداوم نظارت نیست و همچنین ساختار و زیرساخت‌های آن نیز دیده نشده است. یکی دیگر از مطالبی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که وظیفه مجلس شورای اسلامی است که بر انتخابات و عملکرد شوراها نظارت کند، اما در این طرح وظیفه را برعهده مجلس گذاشته و از اختیارات مجلس شورای اسلامی کاسته است این یک اشکال اساسی است.

چکش‌کاری طرح در کمیسیون تخصصی 
درنهایت به‌دنبال اظهارنظر موافقان و مخالفان کلیات این طرح به تصویب مجلس رسید. محمدباقر قالیباف رئیس مجلس پس از رأی نمایندگان به کلیات این طرح تأکید کرد: با توجه به حساسیت موضوع و پیشنهادات مطروحه، این طرح به کمیسیون شوراها بازمی‌گردد تا پس از چکش‌کاری و اصلاحات، مجددا برای بررسی جزئیات به صحن مجلس شورای اسلامی ارائه شود.