برگ‌هایی از عمر بانوی آب و آفتاب

این روزها همزمان با ایام فاطمیه، بهترین فرصت برای مطالعه درباره زندگی و شخصیت حضرت فاطمه(س) است. آثاری در رابطه با سیره حضرت زهرا(س) به نگارش درآمده است که می‌تواند تا حدی ما را با شخصیت این بانوی بزرگ اسلام آشنا کند. از بین این آثار، بعضی از مفیدترین کتاب‌ها را که کمتر معرفی شده‌اند، برایتان فهرست کرده‌ایم.

 زندگانی حضرت زهرا س

در میان انبوه آثاری که در معرفی شخصیت حضرت زهرا(س) به ذکر مصایب آن حضرت بسنده می‌کنند، حضور کتابی نظیر «زندگانی حضرت زهرا(س)» که نهایت تلاش خود را در معرفی جامع خصایل، فضائل و موقعیت تاریخی و سیاسی آن بانوی بزرگ اسلام دارد، ارزنده و چشمگیر است. این کتاب، ترجمه اثر معروف «حیاه سیده النساء فاطمه الزهرا(س)» نوشته محقق نامدار، باقر شریف قریشی است که به خوبی از پس تبیین ابعاد مختلف شخصیتی آن حضرت برآمده و نظری چندبعدی به آن افکنده است. 
زندگانی حضرت زهرا(س)، به قلم باقر شریف قریشی و ترجمه محمدرضا مهری، در 416صفحه نوشته و در بنیاد معارف اسلامی منتشر شده است.

  فاطمه نگین جهان و جنان

حضرت فاطمه(س) در کتاب‌های تفسیری، حدیثی و تاریخی اهل سنت، جایگاه جلیل و جامعی دارد. در فصل اول کتاب «فاطمه نگین جهان و جنان»، با بهره‌گیری از تفاسیر قدیمی اهل‌سنت، بیش از 100آیه قرآن که درباره آن حضرت نازل شده، آورده شده است. در فصل دوم، به زندگی آن بانوی بی‌بدیل و حوادث پس از ارتحال رسول‌الله(ص) از منابع دست اول اهل سنت پرداخته شده است. این کتاب نوشته محمدرضا رمزی‌اوحدی است که در 280صفحه و در مؤسسه شهید احمد کاظمی منتشر شده است.

 معارف فاطمی

این کتاب شامل احادیثی به نقل از فاطمه(س) در موضوعات مختلف اخلاقی و اعتقادی است. در ابتدای این کتاب، به بررسی ابعاد معنوی و نورانی فاطمه زهرا(س) مانند خلقت نوری ایشان پرداخته شده و آثار محبت و دوست داشتن آن بانوی بزرگ از لحاظ دنیوی و اخروی بیان شده‌است. بعد از منظر قرآنی به تبیین مقام و منزلت والای زهرا(س) پرداخته شده و جایگاه خاص ایشان نزد خداوند متعال، پیامبر اسلام(ص)، امام علی(ع) و سایر امامان ترسیم شده است. گزیده‌ای از احادیث نورانی حضرت فاطمه زهرا(ع) به قلم مجید جعفرپور نوشته و در نشر بیت‌الاحزان در 148صفحه منتشر شده است.

 فاطمه س اسوه بشر

کتاب «فاطمه (س) اسوه بشر» شامل 5بخش است. کتاب در فصل نخست با عنوان کلیات، به بیان مباحثی با عناوین ضرورت شناخت اهل‌بیت(ع)، گستره شناخت اهل‌بیت، اهل‌بیت(ع) بهترین الگوی هدایت، فاطمه(س) آینه تمام‌نمای اهل‌بیت، فاطمه(س) الگوی فراجنسیتی و الگویی فراتر از زمان و مکان، پرداخته است. بخش دوم کتاب، به بررسی فضایل و مناقب اهل‌بیت(ع) و حضرت فاطمه(س) اختصاص یافته است. «حضرت فاطمه(س) در آینه قرآن» عنوان بخش سوم است که طی آن فاطمه(س) در صفای آینه وحی و به روایت آیات و سوره‌هایی چون آیه تطهیر، آیه مودت، سوره کوثر، سوره قدر و سوره دهر معرفی شده است. کتاب به قلم عبدالله جوادی آملی در 260صفحه و در مرکز نشر اسراء منتشر شده است.

 فاطمه س، تجلی‌گاه انوار آفرینش

کتاب «فاطمه تجلی‌گاه انوار آفرینش» مروری بر زندگانی و فضایل فاطمه(س)، سیره عملی، اخلاقی و مصایب ایشان است. در ابتدای کتاب، به بیان دوره‌های مختلف زندگانی حضرت پرداخته‌شده و تحمل رنج‌های زیاد توسط این بانوی بزرگ در ادوار مختلف زندگی توصیف شده‌است. در بخش دیگری از کتاب به شرح و تفسیر معنای ولایت از لحاظ لغوی، اصطلاحی و قرآنی پرداخته شده است. در ادامه برخی از صفات فاطمه(س) در زمینه رسیدگی به احوال یتیمان و فقرا و تأمین نیازهای مردم بیان شده‌است. این کتاب نوشته سیدمجتبی برهانی است که نشر بیت‌الاحزان در 616صفحه و 6جلد منتشر کرده است.

 کرامات الفاطمیه

در بین کتاب‌هایی که با موضوع زندگی حضرت فاطمه(س) نوشته‌شده، برخی نویسندگان جنبه‌های دیگری را هم درنظر گرفته‌اند. کرامات الفاطمیه مجموعه‌ای است مربوط به معجزات حضرت فاطمه زهرا(س) که به همراه بخش‌های کوتاهی از تاریخ اسلام و سوگندنامه فاطمه زهرا(س) در چندین فصل تدوین شده‌است. این کتاب تا امروز بیش از 9چاپ داشته است که می‌تواند نشان از خواندنی‌بودنش باشد. نویسنده کتاب، علی میرخلف‌زاده است و کتاب را نشر مهدی یار روانه بازار کرده است. 

 سیره فاطمی س

این کتاب زندگانی، فصایل و سیره حضرت فاطمه(س) را شامل می‌شود. در مقدمه فصل اول آمده است: «فاطمه(س) همانند اهل‌بیت(ع) الگوست؛ زیرا همه ویژگی‌های امامان همچون علم امام، عصمت و ولایت تکوینی در ایشان جمع بود و تنها امام نبود؛ بنابراین، او برای تمام بشریت الگوست و ما باید از این الگویی که خداوند برای ما به‌عنوان یک نعمت و هدیه فرستاده بهره بگیریم». نویسنده در این اثر به بیان ویژگی‌های زندگی مطلوب علوی با مثال زدن از زندگی این معصوم می‌پردازد و نکات زیبایی را به‌عنوان درس عبرت برای جوانان امروز نقل می‌کند. «سیره فاطمی(ع): نگاهی به زندگانی، فضایل و کلام حضرت فاطمه(ع)» به قلم سیداحمد خاتمی در 338صفحه نوشته و توسط نشر مسیا منتشر شده است.

 فاطمه الزهراس از ولادت تا شهادت

اهل علم، مؤلف این کتاب را علامه می‌خوانند. او مجتهدی است که یک دوره کتاب ارزشمند درباره زندگی اهل‌بیت(ع)، تالیف کرده است. اصل کتاب‌ها به زبان عربی نوشته‌شده‌اند ولی بیشتر آنها در زمان زندگی نویسنده به فارسی برگردانده شده و به چاپ رسیدند. آیت‌الله قزوینی این کتاب‌ها را نوشته و در آنها ضمن بهره‌بردن از منابع دسته یک تاریخ و حدیث و کلام، به تبیین شرایط و کیفیت زندگی اهل‌بیت(ع) پرداختند. امام‌علی(ع)، زینب‌کبری(س)، امام‌هادی(ع) و امام زمان(عج) در این مجموعه ارزشمند، پرفروش‌ترین بوده‌اند. نویسنده کتاب سیدمحمد کاظم قزوینی، مترجم آن علی کرمی و ناشر آن، نشر مرتضی است.

 آتش به خانه وحی

این مجموعه در 3بخش تنظیم شده‌است. نویسنده در بخش اول نگاهی گذرا به ابعاد مختلف شخصیت بانوی اسلام(س) دارد. در بخش دوم چگونگی رفتار مردم با دختر پیامبر خاتم تشریح می‌شود و در بخش پایانی نیز مصایب و رنج‌های حضرت فاطمه(س) گفته شده‌است. نکته جالب این است که تمام متون کتاب شامل مدارک و ماخذی از کتب معتبر اهل سنت است که تمام‌شان بر اثبات مظلومیت حضرت زهرا(س) تأکید کرده‌اند. آتش به خانه وحی را سیدمحمد حسین سجاد نوشته و نشر مهر ثامن الائمه(ع) آن را منتشر کرده است.

 نهج الحیات

این کتاب در واقع فرهنگ سخنان حضرت فاطمه(س) است. دانشنامه‌ای کوچک از احادیث کمتر شنیده شده حضرت صدیقه‌کبری(س) که نویسنده تلاش کرده در یک مجموعه گردآوری کند. مرحوم محمد دشتی که نهج‌البلاغه با تحقیقات او به دوره جدیدی از استفاده و استقبال وارد شد، با حفظ سبک مرحوم سیدرضی مدون نهج‌البلاغه، این اثر را با استقبال تازه‌ای مواجه کرد. در ادامه تلاش‌های ادبی، دشتی اقدام به تدوین کتابی از بیانات و احادیث حضرت‌فاطمه(س) کرده است. کتاب به قلم محمد دشتی توسط مؤسسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع) منتشر شده است.