پایان کار «غزالی»

  ندا زندی   

 «... پدرم از آنها جدا شد و برای خودش در سرای لاله‌زار، چاپخانه‎‌‎ای را با یک ماشین‎‌‎دستی تاسیس کرد. این ماشین را با پا می‎‌‎زدند و حروف آن زمان در همه چاپخانه‎‌‎ها مسطح بود. زینک را هم با سفیده تخم‌مرغ درست می‎‌‎کردند. دستگاهی مثل دیگ بزرگی بود که آن را می‎‌‎گرداندند و زینک و کاغذ چاپی را هم در آن می‎‌‎گذاشتند و سفیده تخم‌مرغ به تعداد زیادی می‎‌‎ریختند و آن قدر آن را تکان می‎‌‎دادند و می‎‌‎چرخاندند که وقتی کاغذ را برمی‎‌‎داشتند عکس در آن چاپ شده بود... در طول روز ممکن بود یکی‌دو صندوق تخم‎‌‎مرغ را برای این کار بگیریم و هرکس که رد می‎‌‎شد زرده‎‌‎های تخم‎‌‎مرغ را به او می‎‌‎دادیم که بخورد»؛ این بخشی از خاطرات جذاب ‎‌‎سیدجمال‌الدین سیدمهدی دربندی از کار در چاپخانه پدرش و کار با ماشین دستی است که در کتاب «تاریخ شفاهی کتاب» شده است. 
او به واسطه همکاری پدرش با ابراهیم رمضانی، در همان نوجوانی به کتابخانه ابن سینا رفت و به‎‌‎مدت 10سال همانجا ماند و شناخت زیادی از کار نشر و نویسندگان نامی روزگار پیدا کرد. مدت‎‌‎ها در چاپخانه علمی‎‌‎ها کار کرد و از نزدیک شاهد رقابت‎‌‎ها و ماجراهای میان علمی‎‌‎ها و عبدالرحیم جعفری بود. او در سال1347 انتشارات غزالی را تاسیس کرد و تا سال1356 حدود 100عنوان کتاب به چاپ رساند اما پس از انقلاب از میزان فعالیتش کاسته شد و «ایران اقلیم عشق» آخرین کتابی بود که توسط انتشارات غزالی به بازار عرضه شد. انتشارات غزالی در نیمه دوم دهه1370 برای همیشه به‎‌‎کار خود پایان داد.