تلهگذاری با واکسن کرونا
تور واکسن کرونا توجه بسیاری از مردم را بهخود جلب کرد اما این شیوهای برای کلاهبرداری بود
اواسط آذر 99، یک تبلیغ گردشگری خارج از کشور در فضای مجازی جلب توجه کرد. این تبلیغ که عکسی کوچک از سرنگ و شیشه کوچک آمپول هم در آن دیده میشود، با این توضیحات همراه بود: 5روز در استانبول، تور ویژه تزریق واکسن کرونا، 25تا 30دی ماه، همراه با گشت شهری رایگان، شروع قیمت از 15میلیون تومان.
این تبلیغ درست در روزهای ابتدایی کشف واکسن کرونا منتشر شد و طبیعی بود که ذهن بسیاری از مردم را درگیر کند. همین موضوع باعث شد مدیران و مقامات بلندپایه ذیربط به سرعت واکنش نشان دهند تا بتوانند مردم را متوجه یک جریان کلاهبرداری کنند. پیگیری ماجرا به یک آژانس در خوزستان رسید که مدیرش مدعی شد، تبلیغات سال گذشته آژانس او جعل شده و عناوین جدید تور ویژه تزریق واکسن کرونا و سفر و سلامتی به آن اضافه شده است. او گفت برای برخورد قانونی با این تخلف، شکایت قضایی کرده و مدعی شد که «طی تماسهای متعدد و مکرر که مشتریان محترم با شعب این شرکت برقرار کردند، متوجه شدیم شایعهای درباره برگزاری تور تزریق واکسن کرونا در استانبول شکل گرفته و مردم پیگیر صحت و سقم موضوع هستند. پس از بررسی و گرفتن اطلاعات از مشتریان و پرسیدن این سؤال که این خبر چگونه و از کجا بهدست شما رسیده است، اعلام کردند بنر تبلیغاتی را بدون نام، لوگو و شماره تلفن بهصورت گسترده در شبکههای اجتماعی دیدهاند ولی برای اطمینان از درست یا غلط بودن موضوع تماس گرفتهاند. بنابراین ضمن اطلاعرسانی جعلی بودن این موضوع به مشتریان و در جریان گذاشتن و مطلع کردن مسئولان استان خوزستان، بخش ایتی و بخش تور این شرکت مسئول بررسی شدند که متأسفانه مشخص شد بنری دستکاری شده و غیرواقعی با مخدوش شدن تلفنها و آدرس وبسایت با لیبل مشکیرنگ، از روی طرح بنر این شرکت که مربوط به تور استانبول آذرماه ۹۸ بوده، در شبکههای اجتماعی بهصورت گسترده انتشار یافته و دست بهدست میشود».
در مقابل تبلیغات واکنش سریع انجام ندهید
با توجه به اینکه همه مردم در جهان بهدنبال واکسن کرونا هستند، این طبیعی است که برای بهدست آوردن آن دست به هر کاری بزنند و چنین شرایطی کلاهبرداران را به فکر سوءاستفاده انداخته است. رضا غنیلو،جرمشناس و کارشناس دادگستری با اشاره به جذابیتهای تبلیغاتی واکسن کرونا میگوید: «موضوع واکسن کرونا به بحثی روز و جهانشمول تبدیل شده و توجه مردم را بهشدت بهخود جلب کرده است. در بسیاری از کشورها نیز این واکسن تولید و بهصورت آزمایشی واکسیناسیون انجام شده است. برهمین اساس بسیاری از افراد سودجو میتوانند از فرصت بهدست آمده برای کلاهبرداری استفاده کنند. اما مردم باید آگاهی خود را نسبت به اخبار موضوعات حساس بالا ببرند تا بهراحتی هرگونه خبر یا تبلیغ کذب را قبول نکنند».
غنیلو با اشاره به اینکه دولتها مردم خود را در اولویت قرار میدهند، اضافه میکند:«هر دولتی بهصورت اضطرار واکسن را در کشور خود و با توجه به اولویتبندی بین مردم خود توزیع میکند. هنوز هم سازمان جهانی بهداشت اجازه استفاده واکسن را برای ملیتهای دیگر نداده است. همچنین صنعت گردشگری هنوز اجازه توریست درمانی در بحث کرونا ندارد و هیچ تورلیدری چنین مجوزی ندارد. مردم باید هوشیار باشند و در مقابل هر تبلیغی واکنش احساسی انجام ندهند».
این کارشناس میگوید:«فروش این واکسن بین اشخاص حقوقی صورت خواهد گرفت نه افرادی حقیقی. دولتها، جمعیتها، سازمانها و سازمانهای مردمنهاد (انجیاوها) در اولویت هستند. این تبلیغات یک توهم و یک بازاریابی کاذب بیش نبوده است چرا که هنوز زیرساختهای این قضیه فراهم نشده است».
دکترغنیلو با اشاره به این نکته که خیلی زود جلوی تبلیغ گرفته شد، میگوید:«در این مورد ویژه اطلاعرسانی ستاد مقابله با کرونا به موقع بود. شبکههای اجتماعی نیز به سرعت اطلاعرسانی کردند و مردم در دام این کلاهبرداران نیفتادند».
اسیر احساسات نشوید
پلیس سایبری همواره به دقت در کلاهبرداریهای فضای مجازی تأکید دارد اما بسیاری از مردم با وجود هشدارهای زیاد همچنان در دام کلاهبرداران اینترنتی میافتند. یک کارشناس انتظامی، فضای سایبری و مجازی و پلیس فتا میگوید:« اخیرا تبلیغات جعلی با عناوین تور ویژه تزریق واکسن کرونا در حال انتشار بوده که کلاهبرداری است. پلیس نیز اقدامات خود را برای شناسایی و دستگیری آنها در دستور کار دارد. از مردم تقاضا داریم در مقابل اینگونه دامها بهشدت هوشیار باشند و هر تبلیغ بیپایه و اساس را باور نکنند».
سرهنگ رسول جلیلیان ادامه میدهد: «کلاهبرداران با استفاده از موضوعات روز نقشههای به روز میکشند و با ابزار روز از مردم کلاهبرداری میکنند. هرقدر تکنولوژی پیشرفت میکند کلاهبرداران نیز پیشرفته میشوند و از ناآگاهی افراد سوءاستفاده کرده و مردم را در دام خود گرفتار میکنند. بسیاری از کلاهبرداران از کارتها و درگاههای جعلی معتادان یا افراد بینام و نشان برای کلاهبرداری استفاده میکنند. مردم نیز با رفتارهای احساساتی اسیر تبلیغات میشوند. حتی گاهی این موارد خطرات جانی در پی دارد. درباره واکسن کرونا حتما مسئولان بهداشتی پیگیر هستند و مطمئنترین راه پیگیری از سوی مسئولان بهداشت و درمان است».