شمارش معکوس دنیای فناوری

ساسان شادمان‌منفرد- خبر‌نگار

 سال ۲۰۲۰ با تمام مشکلاتش از جمله بحران کووید-۱۹ به پایان خود رسیده است. دنیای فناوری در این سال با تغییر سبک زندگی مردم تحولات مختلفی را تجربه کرد. گروهی به‌خاطر کرونا ضرر کردند و گروه دیگری رشدهای عجیب و غیرقابل انتظاری را شاهد بودند. سال آینده اما می‌تواند برای مالکان و روسای بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری جهان ناخوشایند باشد. تلاش‌ها برای مهار قدرت فیسبوک، آمازون، اپل و آلفابت (صاحب گوگل) بیشتر و سریع‌تر شده است. به گزارش وب‌سایت بی‌بی‌سی، مقامات مسئول، به‌ویژه در ایالات متحده و اروپا، هم‌اکنون در مورد موضوعات رقابتی گردهم آمده‌اند و احتمالاً این مسئله به یک میدان جنگ اصلی در سال2021تبدیل خواهد شد. با این حال باید گفت که سال آینده میلادی نیز به‌طور حتم تحولات بسیاری را در عرصه علم و فناوری در پی‌خواهد داشت.

سرکوب بزرگان فناوری

در هفته‌های پایانی سال2020 ابرهای بزرگی روی گوگل، فیسبوک، آمازون و اپل سایه افکند که می‌تواند سال2021را به سالی نگران‌کننده و ناراحت تبدیل کند. در اوایل این ماه، رگولاتورهای فدرال ایالات متحده و بیش از 45دادستان ایالتی از فیسبوک شکایت کرده و این رسانه اجتماعی را به اقدامات غیرقانونی برای خرید رقبا و خفه کردن رقابت متهم کردند. همچنین در‌ماه دسامبر، اتحادیه اروپا قانون خدمات و قانون بازارهای دیجیتال را اعلام کرد که این موضوع در اصل، پیش‌نویس قانونی خواهد بود که به‌طور کامل راه و روش کاری بزرگان فناوری را دچار تغییر و تحول اساسی می‌کند. در انگلستان، سازمان رقابت و بازار یک قانون الزام‌آور را پیشنهاد داده و توصیه کرده است که به یک واحد جدید بازارهای دیجیتال اختیار مجازات‌های قابل‌توجهی ارائه شود. در عین حال بدون تردید، بخش فناوری بسیار مشتاق است تا ببیند که دولت آینده آمریکا چگونه با بزرگان فناوری رفتار می‌کند. در گذشته جوبایدن به‌شدت نسبت به شرکت‌های بزرگ فناوری، به‌ویژه فیسبوک انتقادهایی را مطرح کرده است. در کل به‌نظر می‌رسد که برخی تمایل دارند، شرکت‌های بزرگ فناوری، به‌ویژه آمازون، گوگل و فیسبوک را از هم بپاشند. در این میان گوگل از قبل نیز تحت فشار بوده است. در‌ماه اکتبر دولت ایالات متحده اتهاماتی را به نقض قانون رقابت برای حفظ انحصار در جست‌وجوی اینترنتی و تبلیغات آنلاین به گوگل وارد کرده بود.

ابداع‌های برقی

2020سال وحشتناکی برای صنعت هوافضا بود. بخش هواپیمایی بسیاری از سفارش‌ها یا لغو شدند یا به تأخیر افتادند، زیرا شرکت‌های هواپیمایی با بحران عجیب کمبود مسافر روبه‌رو شدند. با وجود آن نمایش ترسناک، تعهد به تحقیق و توسعه وجود دارد؛ خصوصا در زمینه هواپیماهای در حال توسعه‌ای که تأثیر مخرب بسیار کمتری بر محیط‌زیست دارند. در این راستا و در‌ماه سپتامبر، ایرباس از 3 طرح مفهومی مجهز به هیدروژن رونمایی کرد. باید دید که سال آینده ایرباس با آلمان، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا یک قرارداد مهم برای ساخت یک پهپاد بزرگ امضا می‌کند یا خیر. این پهپاد که «یورو دِرون» (Eurodrone) نامیده می‌شود، قرار است پرواز آزمایشی خود را در سال2025آغاز کند. همچنین در سال2021در انتظار یک هواپیمای برقی از رولزرویس به نام «روح نوآوری» هم باید باشید. این شرکت امیدوار است که پرنده‌اش با سرعت بیش از 300مایل در ساعت، رکورد جهانی سرعت هواپیماهای برقی را بشکند.

تکامل خرده‌فروشی
 سال2020برای بسیاری از خرده‌فروشان هم یک سال فاجعه‌بار بود. گرایش به خرید آنلاین، از آنجا که مشتریان حین قرنطینه در خانه گرفتار شده بودند، با رشد بسیار عجیبی روبه‌رو شد. در این میان، خرده‌فروشانی که زنده مانده‌اند، ممکن است در سال2021با فناوری جدیدی روبه‌رو شوند. گزارش شده است که آمازون فروشگاه‌های زنجیره‌ای Go را گسترش می‌دهد؛ فروشگاه‌هایی که صندوق ندارند. بیش از 20فروشگاه در ایالات متحده در حال چنین کاری هستند و انتظار می‌رود که آمازون در سال2021افتتاح فروشگاه‌های Go را در انگلیس آغاز کند؛ اگرچه این غول آنلا‌ین هنوز برنامه‌های خود را در این زمینه اعلام نکرده است. خرید به سبک Go علاوه بر صرفه‌‎جویی در هزینه مورد نیاز برای داشتن صندوق‌های پرداخت، تماس با یکدیگر و همچنین سطح را نیز به حداقل می‌رساند که می‌تواند راهی مؤثر برای قیچی کردن زنجیره انتقال ویروس کرونا به‌حساب بیاید. ماکس هاموند، مدیر ارشد و تحلیلگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای مواد غذایی گارتنر که نحوه استقبال و برخورد مشتریان با این فناوری را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است، می‌گوید: «هم‌اکنون این یک فناوری سخت برای آنها به‌حساب می‌آید.»

سال جهش خودران‌ها

در خیابان‌های فونیکس آریزونا بیش از 300دستگاه خودرو به تنهایی درحال کار هستند و مسافران را بدون راننده سوار و پیاده می‌کنند. این بخشی از سرویس Waymo One است که برای نخستین بار برای چنین مورد خدمات‌رسانی توسط خودروهای خودمختار در اکتبر برای عموم افتتاح شد. با حمایت شرکت‌ مادر یعنی آلفابت، ویمو در ایالات متحده پیشتاز خودروهای خودمختار است و در سال2021قصد دارد خدمات را هم در فونیکس و هم در شهرهای دیگر گسترش دهد. در همین حال، رقبا نیز خیلی عقب نیستند. کروز که به جنرال موتورز تعلق دارد، در حال آزمایش خدمات خود در سانفرانسیسکوست؛ شهری که هوا و چیدمان خیابان‌هایش نسبت به فونیکس آفتابی و البته چالش برانگیزتر است. از سوی دیگر شرکت Lyft نیز اتومبیل‌های خودمختار خود را در سانفرانسیسکو آزمایش می‌کند که تصور می‌شود فعالیتش از ویمو و کروز بیشتر هم باشد. در چین نیز چند شرکت درحال کار روی توسعه خودران‌های خود هستند.

سنت کار از خانه

به‌نظر می‌رسد کار در خانه فعلا ماندگار باشد. طبق نظرسنجی‌های انجام شده بسیاری از صاحبان مشاغل و مدیران تجاری در اروپای غربی و آمریکای شمالی انتظار دارند که دست‌کم 25درصد از نیروی کار آنها و در بعضی موارد همه کارکنان، بخشی یا تمام کار خود را از خانه انجام دهند؛ حتی پس از پایان دوران همه‌گیری. بسیاری از شرکت‌های بزرگ پیش‌تر به انجام این کار متعهد شده‌اند. در‌ماه اکتبر، Dropbox اعلام کرد که همه کارکنانش می‌توانند از خانه کار کنند و توییتر نیز همین سیاست را در پیش گرفته است. مایکروسافت و فیسبوک نیز گفته‌اند که تعداد قابل توجهی از کارکنان‌شان می‌توانند به‌طور دائم از خانه کار کنند. این یک بازار جدید و پر سود برای بسیاری از شرکت‌های فناوری خواهد بود. می‌توان انتظار داشت که بسته‌های ویژه‌ بیشتری از سوی ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت و همچنین سایر شرکت‌های فناوری ارائه شود. در عین حال شرکت‌های نرم‌افزاری و همچنین مؤسسات ارائه خدمات آنلا‌ین مانند اپلیکیشن‌های مربوط به جلسات و ویدئوکنفرانس نیز در این میان رونق بسیاری خواهند داشت. کما اینکه برخی از آنها توانسته‌اند در دوران همه‌گیری، کاربران بسیاری را جلب کنند.