زیر سلطه فناوری و سفرهای فضایی

سمیرا رحیمی_روزنامه نگار

تمامی رویداد‌های مهم در حوزه‌های مختلف جهانی در سال2020 زیر سلطه اخبار مرتبط با همه‌گیری، کمرنگ‌تر از هر سال دیده شدند. هرآنچه که در این سال مهم بود، تصمیم‌گیری‌های سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی مرتبط با کووید-19 بود. اخبار مربوط به فناوری‌ها یا ابداعاتی بود که مدیریت همه‌گیری را تسهیل می‌کرد یا نظارت بر محدودیت‌ها را امکان‌پذیرتر می‌ساخت. رویداد‌های علمی و فناوری بزرگ سالانه برگزار نشدند، رونمایی‌های همیشگی متوقف شدند، رویداد‌های نجومی به‌دلیل محدودیت‌های سفر در جهان نادیده گرفته شدند و حتی استقبال چندانی از رونمایی‌های خلوت و سوت و کور فناوری‌ها و گجت‌های جدید نشد. اکنون اما با چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای که واکسن کووید-19 در برابر جهان قرار داده است، فعالان حوزه‌های مختلف علم و فناوری امیدوارند سال2021 متفاوت از سال تلخی که گذشت باشد. به‌ویژه اینکه بسیاری از رویدادهای مهم سال2020 به‌دلیل همه‌گیری به سال بعد موکول شده‌اند و همین موضوع می‌تواند 2021 را به یکی از جذاب‌ترین و پرخبرترین سال‌های جهان فناوری و علم تبدیل کند. در ادامه به جذاب‌ترین رویدادها، ماموریت‌ها، رونمایی‌ها و دستاوردهایی که در سال2021 شاهد آن خواهیم بود، اشاره می‌کنیم.



جهان علم و بازگشت تعهدات اقلیمی
سال2021 به‌نظر برای رسیدگی به وضعیت اقلیمی جهان سالی کلیدی باشد. وعده جو بایدن برای بازگشت به معاهده اقلیمی پاریس به معنی آن است که این کشور قرار است در میان کشورهای حاضر در کنفرانس گلاسکو که در نوامبر2021 برگزار خواهد شد، حضور خواهد داشت. این کنفرانس مهم نخستین گردهمایی کشورهای متعهد به پیمان اقلیمی پاریس پس از امضای آن است. کشورهای متعهد قرار است تعهداتی جدید در زمینه کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای را به امضا برساند و کشورهای اتحادیه اروپا و چین هم قصد دارند از برنامه‌های خود برای تبدیل شدن به نخستین کشورهای بدون کربن جهان رونمایی کنند. دانشمندان جهان در انتظارند تا جو بایدن برنامه‌های ایالات متحده آمریکا را پس از 4سال تعویق، در این کنفرانس اعلام کند.



کارآگاهان کوویدی
نیروهایی ویژه که سازمان جهانی بهداشت آنها را سازماندهی کرده است، قرار است در ژانویه سال2021 راهی چین شوند تا منشأ احتمالی همه‌گیری کرونا را مشخص سازند. این گروه ویژه شامل اپیدمیولوژیست‌ها، ویروس‌شناس‌ها و محققان سلامت حیوانات و سلامت عمومی هستند، تجسس‌های خود را از شهر ووهان چین آغاز خواهند کرد، جایی که ابتلا به ویروس کووید-19 از اواخر سال2019 از آنجا آغاز شد. قرار است در مراحل اولیه این تحقیقات، کیفیت گوشت و حیواناتی که در بازار هونان، جایی که نخستین مبتلایان به کرونا به‌صورت مشترک به آن سر زده بودند، بررسی شود و سپس سیر حرکت این مبتلایان از چین به دیگر کشورها بررسی شود. کشف منشأ ویروس کرونا ممکن است سال‌ها زمان ببرد، اما دانشمندان امیدوارند تا پایان سال2021 به بخشی از اطلاعات جدید در این حوزه دست پیدا کنند.



واکسن‌های جدیدتر
تأثیرگذاری چندین مورد از واکسن‌های جدید کووید-19 در اوایل سال2021 مشخص خواهد شد. مهم‌ترین خبر واکسنی در این سال، نتایج فاز سوم آزمایش‌های بالینی واکسن‌ نوواکس و جانسون‌اندجانسون خواهد بود زیرا ظاهرا توزیع این واکسن‌ها به نسبت واکسن‌های مدرنا و فایزر که باید در دمای بسیار پایین نگهداری شوند، بسیار ساده‌تر خواهد بود. این واکسن براساس فناوری پروتئینی ساخته شده‌ است و نتایج آخرین فاز آزمایشی آنها اوایل سال2021 منتشر خواهد شد. شرکت سازنده وعده تولید سالانه 2میلیارد دوز از این واکسن را داده است و واکسن برخلاف محصول شرکت‌های مدرنا و فایزر تک دوزی است.



جهان فناوری و ورزش‌های الکترونیکی
همه‌گیری کرونا باعث شد جمعیت زیادی از افراد که تاکنون دستشان با کنسول‌های بازی تماس برقرار نکرده‌ بود، عضو یکی از سکوهای بازی‌های ویدئویی یا الکترونیک شوند. صنعت نسبتا نوپای بازی در جهان پیش از همه‌گیری هم محبوبیت زیادی داشت، اما کووید-19 باعث رشد انفجاری این صنعت شد و انتظار می‌رود با این روند رشد میزان سود این صنعت تا سال2023 به بیش از 1.5میلیارد دلار برسد. رونمایی از دو کنسول بازی جدید به نام‌های اینتلیویژن آمیکو و پلی‌دیت برای سال 2021 برنامه‌ریزی شده است.



رشد پوشیدنی‌ها
فناوری دیگری که به لطف کووید-‌19 محبوبیتش در جهان دوچندان شد؛ استفاده از انواع الکترونیک‌ پوشیدنی، به‌ویژه پس از آغاز ممنوعیت فعالیت باشگاه‌های ورزشی چند برابر شد و براساس گزارش مؤسسه گارتنر میزان گرایش مصرف‌کنندگان به فناوری‌های پوشیدنی تا سال2021 دو برابر خواهد شد. رونمایی از نخستین هدست مجهز به فناوری واقعیت افزوده توسط شرکت اپل ازجمله رویداد‌های مهمی است که در سال2021 در صنعت فناوری‌های پوشیدنی رخ خواهد داد. فناوری‌ای که قرار است موبایل داخل جیب کاربران را به یک جفت عینک روی صورت تبدیل کند.



هوشمند‌های جدید در راهند
علاوه بر اینکه قرار است در سال2021 با رشد میزان استفاده از فناوری‌های مختلفی مانند رمزنگاری، بلاک‌چین، هوش مصنوعی و واقعیت افزوده‌شده مواجه شویم، روند ثابت معرفی گوشی‌های هوشمند جدید در پس‌زمینه جهان فناوری در جریان خواهد بود. مهم‌ترین گوشی‌های هوشمندی که قرار است در این سال رونمایی شوند، انواع گوشی با نمایشگرهای تاشونده محصول شرکت‌های سامسونگ، شیائومی و هوآوی هستند. گوشی‌های فلیپ فون شیائومی، هوآوی Mate X2 و سامسونگ گلکسی Z Flip 2/3و Z Fold E  ازجمله این گوشی‌ها هستند. شرکت آی‌فون هم قصد دارد دو گوشی SE Plus و آی‌فون 13 خود را با قابلیت‌هایی بیشتر از مدل‌های پیشین رونمایی کند. شرکت نوکیا هم قصد دارد با رونمایی از چند مدل گوشی جدید، توجه بازار جهان موبایل را بار دیگر به سوی خود جلب کند.



جهان فضانوردی و ترافیک مریخی
تلاش بلندپروازانه چین برای پیشگام شدن در علوم فضایی در سال2021 وارد مرحله جدید خواهد شد. قرار است در این سال کاوشگری چینی به نام تیانون-1 در جست‌وجوی آب و نشانه‌هایی از حیات در ‌ماه فوریه 2021 روی سطح مریخ فرود بیاید. درصورتی که این ماموریت با موفقیت انجام شود، چین نخستین کشوری خواهد بود که یک مدارگرد، فرودگر یا لندر را همزمان روی مریخ خواند نشاند. در همین سال قرار است فرودگرهایی از امارات و آمریکا هم روی مریخ بنشینند. فرودگر هوپ متعلق به امارات و فرودگر مارس 2020 متعلق به ناسا روزهای نهم و 18فوریه روی مریخ خواهند نشست.



پرتاب تاریخی بزرگ‌ترین تلسکوپ فضایی جهان
ماه اکتبر 2021انتظاری طولانی برای پرتاب جایگزین تلسکوپ دوست‌داشتنی هابل به پایان خواهد رسید. تلسکوپ جیمز وب به‌گفته ناسا بزرگ‌ترین، قدرتمندترین و پیچیده‌ترین تلسکوپ فضایی‌ای است که تاکنون در جهان ساخته شده است. قرار است جیمز وب 8.8میلیارد دلاری موفقیت‌های تلسکوپ هابل را که از زمان پرتابش در سال1990 تحولاتی بنیادین در علم نجوم ایجاد کرد، تکرار کند. هابل تاکنون بیش از 1.3میلیون رصد انجام داده است. جیمز وب به نسبت هابل طیف‌های نوری بیشتری را پوشش خواهد داد و به اخترشناسان امکان مشاهده نقاط عمیق‌تری از جهان هستی را خواهد داد.



کلید خوردن بازگشت به ‌ماه و پروژه لوسی
برنامه آرتمیس ناسا قرار است با هدف بازگرداندن انسان به سطح‌ ماه تا سال2024 یک فضانورد زن را راهی قمر زمین سازد. در همین راستا ماموریت IM-1 با هدف فرود آوردن فرودگری به نام نووا-سی روی سطح ‌ماه در 11 اکتبر 2021 اجرا خواهد شد. این فرودگر شش‌ضلعی استوانه‌ای شکلی است که پنج محموله بار ناسا و همچنین محموله‌هایی تجاری را به سطح ‌ماه خواهد رساند. در پروژه‌ای دیگر به نام لوسی، ناسا قصد دارد سفری طولانی به‌منظورعبور از نزدیکی 7 سیارک رادر 16 اکتبر2021 آغاز کند. اهداف این پروژه در راستای کمک به دانشمندان برای درک چگونگی شکل‌گیری سامانه خورشیدی، چگونگی ایجاد سیاره‌های بزرگ و تشکیل ماده ارگانیک در فضا تعریف شده‌اند. براساس برنامه‌ریزی موجود، نخستین پرواز نزدیک از کنار سیارکی به نام 52246 دونالدجانسون در آوریل 2025 انجام خواهد شد.