جیب دامداران خالی است

پرستو وطنی| اهواز- خبرنگار 


خوزستان در حوزه دامداری، جایگاه مهمی در کشور دارد. این استان با 476 هزار و 600 رأس دام سنگین و حدود 3 میلیون 500 هزار دام سبک، نقش مهمی در تولیدات دامی کشور ایفا می‌کند.
عشایر، دامداران سنتی و دام‌پرور‌های بزرگ پرورش و تولیدات دامی استان را بر عهده دارند و علاوه بر رفع نیاز مصرفی استان در زمینه گوشت دام، نیاز تعدادی از استان‌های دیگر را نیز رفع می‌کنند. بخشی از تولیدات دامی خوزستان به صورت دام زنده و گوشت دام به کشورهای همسایه نیز صادر می‌شود. سال گذشته حدود 42 هزار تن گوشت دام در استان تولید شد که در مقایسه با سال 95 رشد داشت.

خوزستان قطب صنعت پرورش گاومیش در کشور است و بیشترین جمعیت گاومیش در استان خوزستان وجود دارد. حدود ۸۱ هزار از ۲۰۵ راس گاومیش موجود در کشور در استان خوزستان است.
اما با وجود جایگاه مهم دامداری و دام‌پروری خوزستان در کشور، فعالان این صنعت در استان با مشکلات و کمبودهای فراوانی مواجه هستند؛ مشکلات متعددی که کار را برای فعالان به‌خصوص واحدهای دامداری کوچک و دامداران دشوار می‌کند.
غیر از خشکسالی و کم‌آبی که مشکل همه حوزه‌ها و بخش‌ها در استان است و این صنعت را نیز دچار چالش‌های فراوانی کرده، کمبود و گرانی خوراک دام به‌ویژه علوفه و سبوس، گرانی داروهای دام، قیمت بالای حامل‌های انرژی، و خرید شیر از سوی کارخانه‌های لبنی با تاخیر چندماهه و با قیمت پایین بخشی از مهم‌ترین مشکلات دامداران هستند.
این مشکلات دامداران کوچک را که سرمایه کمتری دارند و سخت‌تر از دام‌پروری‌های بزرگ می‌توانند تسهیلات دریافت کنند، بیشتر دچار چالش می‌کند.
تعداد دامداریهای استان در سال‌های گذشته به دلیل عدم صرفه اقتصادی و کاهش نقدینگی کاهش یافته است.


دشواری در تامین علوفه ارزان

یک کارشناس اقتصاد که فعال حوزه دامداری استان نیز است، می‌گوید: تعداد دامداریهای سنتی استان بیشتر از دامداریهای صنعتی و نیمه‌صنعتی است و گاومیش عمدهترین دام پرورشی استان محسوب می‌شود. این دام در گذشته در مجاورت باتلاق‌های استان به صورت سنتی پرورش داده می‌شد، اما الان برای پرورش آن به علت خشکسالی و آلودگی آب‌ها با مشکلاتی روبه‌رو هستیم.
«رضا محمدعلی‌ها» می‌گوید: موانع کار برای دامداری‌ها در خوزستان فراوان است و بسیاری از دامداری‌های فعال استان بر اثر مشکلات موجود تعطیل شده‌اند.
وی با اشاره به این‌که تنها امید دامداران تامین علوفه ارزان از جمله سبوس است اظهار می‌کند: قبلا توافق شده بود گندم‌هایی که در اختیار کارخانه‌های آرد قرار می گیرد، سبوس آن در اختیار اتحادیه دامداران قرار گیرد تا با نظارت جهاد کشاورزی در میان دامداران توزیع شود، اما بعد کارخانه‌های آرد گفتند تنها 50 درصد سبوس موجود را می‌توانند در اختیار اتحادیه قرار دهند و بقیه را خودشان می‌فروشند، در حالی که نیاز استان به سبوس برای علوفه دام، دو برابر سبوس موجود است.


از کمبود نقدینگی تا گرانی علوفه

یک دامدار ساکن شهرستان اهواز نیز اظهار می‌کند: کمبود نقدینگی اساسی‌ترین مشکل دامداران استان است و منبع مطمئن و قابل توجهی برای تامین سرمایه در گردش دامداران وجود ندارد.
«محمود رفیعات» می‌گوید: متقاضیان احداث واحدهای دامی که دارای پروانه تاسیس هستند، به دلیل اختصاص نیافتن تسهیلات از صندوق توسعه ملی با محدودیت مالی شدید روبه‌رو هستند. همچنین به دلیل تامین نشدن سرمایه در گردش، دامپروران در بخش بهره‌برداری و تولید تحت فشار قرار دارند.
او می‌افزاید: قیمت بالای نهاده‌های دامی یکی دیگر از مشکلات دامداری‌هاست. این در حالی است که مهم‌ترین نیاز دام‌ها خوراک  علوفه و سبوس و آب است. دام‌هایی مثل گاو و گاومیش مثل شتر نیستند که نیازشان به آب کم باشد و خوراکشان در صحرا هم پیدا شود. خوراک دام باید خریداری شود. اما قیمت بالای آن باعث شده خیلی از دامداران به سختی بیفتند، خیلی‌ها تعطیل شده‌اند، بسیاری از دامداران کوچک‌تر هم دام‌های خود را فروخته‌اند و از این کار دست کشیده‌اند.
رفیعات ادامه می‌دهد: در فروش شیر هم مشکلاتی وجود دارد که از آنها می‌توان به تاخیر چندماهه در پرداخت وجه شیر به دامداران و پایین بودن نرخ خرید توسط کارخانه‌های لبنی اشاره کرد.


تاخیر در پرداخت بهای شیر

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان نیز اظهار می‌کند: تولیدکننده به نقدینگی نیاز دارد تا علوفه مورد نیاز دام خود را تامین کند، اما پرداخت با تاخیر بهای شیر از سوی کارخانه‌های لبنی مسئله‌ای است که باید به آن رسیدگی شود. «محمد مشکورزاده» درباره عدم پرداخت وجه شیر خریداری‌شده توسط کارخانه‌های لبنی به تولیدکنندگان شیر می‌گوید: شرکت‌هایی که شیر را از مراکز عرضه یا دامداران خریداری می‌کنند وجه شیر خریداری‌شده را با تاخیر پرداخت می‌کنند که این مسئله برای دامداران مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.


دامداران در محاصره مشکلات

رئیس هیأت مدیره اتحادیه دامداران خوزستان نیز در گفت‌وگویی با بیان این‌که مشکلات دامداران استان را محاصره کرده است عنوان می‌کند: عدم حمایت دولت از دامداران با توجه به بالارفتن قیمت نهاده‌ها مسئله‌ای است که دامداران را با مشکل جدی مواجه کرده است. «جواد ابراهیمی» می‌گوید: خرید غیرنقدی شیر دامداری‌ها توسط کارخانه‌های لبنی استان مسئله‌ دیگری است که برای دامداران استان مشکلاتی به وجود آورده است.

او می‌گوید: این کارخانه‌ها محصولات شیری دامداران را به صورت غیرنقدی خریداری می‌کنند و پس از 3-4 ماه وجوه آن را به دامدار می‌دهند و این باعث می‌شود تا دست دامدار خالی بماند و نقدینگی از دست دامدار خارج شود.
ابراهیمی ادامه می‌دهد: با توجه به این‌که دامدار نقدینگی خود را از دست می‌دهد، دیگر توان تامین علوفه و نهاده‌های مورد نیاز دام‌های خود را ندارد و همین باعث می‌شود که دامدار نتواند به‌خوبی فعالیت کند. دامدار حتی اگر بخواهد گوشت دام‌های خود را نیز بفروشد با توجه به وجود دلالان، با مشکل مواجه خواهد شد. وی با بیان این‌که مشکلات دامداران خوزستان را محاصره کرده است می‌گوید: از یک سو دامدار نهاده‌ها را گران خریداری می‌کند و از سوی دیگر نقدینگی خود را با فروش غیرنقدی محصول از دست می‌دهد و این مسائل دامداران را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است.