از وضعیت اضطراری تا محکومیت خانم ژانگ

 رسانه‌های جهان دیروز 2تصویر متفاوت از چین را مخابره کردند؛ کشوری که با خطر شیوع دوباره کرونا مواجه شده و ترسان از تکرار اپیدمی به سرعت در حال تست گرفتن از مردم، تشدید سختگیرانه محدودیت‌ها و انجام هرچه سریع‌تر واکسیناسیون است و نیز کشوری که در یک دادگاه غیرعلنی روزنامه‌نگاری را به جرم نوشتن گزارشی درباره استیصال مردم ووهان در زمان شیوع کرونا، به 4سال زندان محکوم کرد.
دادگاه ژانگ ژان کوتاه بود؛ 2ساعت پشت درهای بسته. او زنی37ساله، وکیل است و خبرنگاری مستقل. جرمش تهیه گزارشی است از شهر ووهان، در زمانی که با همه‌گیری کرونا و قرنطینه مواجه شده بود. او تقریبا 3‌ماه پس از شیوع کرونا در چین به ووهان سفر کرد؛ به وقت ایران تقریبا همزمان با بهمن سال98. وی فیلم‌هایی از این شهر منتشر کرد که تصویر متفاوتی از ووهان را نشان می‌داد. این گزارش‌ها دولت چین را در مظان این اتهام قرار داد که در جریان همه‌گیری کرونا صدای شهروندان عادی را سرکوب کرده است. مردم ویدئوهای ژانگ را دست به‌دست می‌کردند که او ناگهان در ووهان ناپدید شد. چند روز بعد گفتند در شانگهای توسط پلیس چین بازداشت شده است.
حالا دوشنبه، 28دسامبر، یک سال پس از شروع شیوع ویروس در شانگهای، چین اپیدمی کرونا را مهار کرده است. واکسن‌های کرونا مسئله روز است و مردم امیدوارند کابوس زندگی با کووید-19 هرچه زودتر تمام شود. در چین ژانگ ژان همه این ماه‌ها را در زندان گذرانده و بسیاری از روزها را در اعتصاب غذا. تا این دوشنبه که او را از سلولش بیرون کشیدند برای محاکمه. دوشنبه، دیروز بود؛ روزی که سرانجام دادگاهی برای رسیدگی به اتهاماتی که به ژانگ نسبت داده شده، برگزار شد؛ دادگاهی که کمتر از 2ساعت به طول انجامید، او را به 4سال زندان محکوم کرد. در چین رویه نانوشته‌ای وجود دارد که دادگاه‌های مربوط به موضوعات حقوق بشری و مسائلی که ممکن است ابعاد جهانی نامطلوب برای این کشور داشته باشد، در تعطیلات یا زمانی که جهان تحت‌تأثیر رویدادهای دیگری است، برگزار می‌شود. این دادگاه‌ها عموما غیرعلنی هستند؛ همانطور که دادگاه ژانگ بود. ژانگ، یکی از چندین شهروند روزنامه‌نگار است که به جرم گزارش در مورد ووهان بازداشت شده، اما نخستین فردی است که به زندان محکوم شده است. حکم مأموریت او در چین توسط سازمان جهانی بهداشت برای تحقیق در مورد ویروس کرونا صادر شده بود. قرار بود او به ابهاماتی درباره شروع همه‌گیری پاسخ بدهد. برخی فعالان اجتماعی در چین، پس از برگزاری این محاکمه و بازداشت ژانگ گفته‌اند که این برخوردها نشان می‌دهد، بخشی از حقایق درباره شروع همه‌گیری دست‌کم به‌زودی شنیده نخواهد شد. برگزاری دادگاه ژانگ همچنین با بازداشت تعدادی از هواداران او همراه بود. واشنگتن‌پست نوشته که پلیس چین 9نفر را در این رابطه بازداشت کرده است.
چین یکی از کشورهایی است که بیشترین تعداد روزنامه‌نگاران زندانی را دارد. این کشور بیشتر رسانه‌های خارجی را از طریق دستگاه سانسور و نظارت گسترده آنلاین خود مسدود و مطبوعات داخلی را هم به‌صورت شدید کنترل می‌کند. دولت چین در‌ ماه مارس گذشته (اسفند ۱۳۹۸) و در شرایطی که بحث همه‌گیری کرونا در این کشور موضوع اول جهان بود، در اقدامی بی‌سابقه خبرنگاران روزنامه‌های «نیویورک‌تایمز»، «واشنگتن‌پست» و «وال‌استریت ژورنال» آمریکا را از این کشور اخراج کرد. مقامات چینی گفتند این اقدامشان پاسخی متقابل به ایجاد محدودیت دولت آمریکا برای فعالیت رسانه‌های دولتی چین در داخل آمریکاست.

اعلام وضعیت اضطراری در پکن
از سوی دیگر در پکن مردم خبر اخراج ژانگ ژان را شنیده یا نشنیده درگیر مسئله‌ای تازه هستند. شیوع دوباره کرونا در این شهر همه را نگران کرده است. دویچه‌وله گزارش داده با گسترش بیشتر ویروس کرونا در چین، در پایتخت و شهرهای بزرگ وضعیت فوق‌العاده اعلام و مقررات سخت‌تری وضع شده. دولت به‌طور مرتب از مردم تست می‌گیرد و آنها را با شتاب بیشتری واکسینه می‌کند.
دولت چین در پکن وضعیت فوق‌العاده اعلام کرده و از شهروندان خواسته است تا جای ممکن خانه را ترک نکنند. در محله شونی که یکی از محلات بزرگ پکن است و گفته می‌شود میزان سرایت بیماری بالاست، شرایط ویژه اعلام شده و برای تمام ۸۰۰هزار نفر ساکنان این محله، تست کرونا انجام شده است. در محله دیگری به نام چائویانگ از ۲۳۴ هزار و ۴۱۳ نفر تست گرفته شده که گفته می‌شود هیچ فرد مبتلایی در میان آنها نبوده است. اهالی تنها با ارائه نتیجه تست خود می‌توانند محله را ترک کنند.
چین هر چند موفق شده تا حد زیادی کرونا را تحت کنترل درآورد، اما همچنان مواردی پراکنده در میان شهروندان دیده می‌شود. به‌گفته رسانه‌های جمعی چین، مقام‌های بهداشتی این کشور قصد دارند به ۵۰ میلیون نفر از گروه‌های حساس در برابر ویروس تا ‌ماه فوریه که تعطیلات سال نو شروع می‌شود، واکسن بزنند. نگرانی‌های اخیر موجب شده فرایند واکسیناسیون در این کشور هم سرعت بگیرد. دولت همچنین از کارمندان تقاضا کرده است که از اول ژانویه تا آغاز تعطیلات، شهر را ترک نکنند. از همگان خواسته شده است در این برهه زمانی از مسافرت خودداری کنند. همزمان از طریق شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به شهروندان پیام‌هایی ارسال شده است که آنان را تشویق می‌کند در طول تعطیلات پیش‌رو در پایتخت بمانند و به‌خصوص از رفتن به شهرها و مناطقی که در معرض خطر بالای ابتلا قرار دارد، خودداری کنند. مراکز بهداشتی شهر نیز در بیانیه‌هایی جداگانه از مردم خواسته‌اند در اجتماعات و گردهمایی‌ها شرکت نکنند. برگزاری اجتماعات بزرگ ازجمله رویدادهای ورزشی و بازدید از معابد و مراکز تفریحی نیز باید متوقف شود.
قرار شده است که سینماها، کتابخانه‌ها، موزه‌ها و اماکن تفریحی با ۷۵درصد ظرفیت کار کنند. همچنین اپراتورهای شرکت‌های هواپیمایی و ایستگاه‌های راه‌آهن و راهنمایی و رانندگی بزرگراه‌ها به دقت کنترل دمای افراد و ضد‌عفونی را انجام می‌دهند. اقدامات سختگیرانه در پکن پس از آن اتخاذ می‌شود که گزارش شد سومین مورد جدید ابتلا به کرونا در یک هفته گذشته در این شهر به ثبت رسیده است. مورد جدید، کارمند شرکت هواپیمایی آسیانا در پکن است که پس از بازگشت از کره‌جنوبی در روز سه‌شنبه آزمایش کرونای او مثبت بوده است. او ازجمله موارد حامل ویروس و بدون علامت شناسایی شده است. از روز ۱۲ فوریه یعنی نزدیک به یک‌ماه و نیم دیگر تعطیلات رسمی عید بهار چین آغاز می‌شود و قرار است تا آن زمان، دست‌کم ۵۰میلیون نفر واکسینه شوند. شرکت‌های تولید واکسن در پکن و شهرهای دیگر در حال فعالیت شبانه‌روزی برای تولید دوزهای بیشتری از واکسن برای واکسیناسیون سراسری هستند.
به‌دنبال ابتلای این فرد به کرونا تمامی کلیساهای شهر پکن مراسم ویژه کریسمس و گردهمایی‌های مرتبط با این روز را لغو کردند و برخی نیز کلا تعطیل شده‌اند. به مردم گفته شده است از سفر به اطراف شهر خودداری کنند.
روزنامه گلوبال‌تایمز، ارگان حزب حاکم چین 2روز پیش نوشت، احتمال دارد کسانی که برای تعطیلات از شهر پکن خارج می‌شوند در بازگشت مجبور به قرنطینه ۱۴روزه شوند.