پاسداری «گفتوگو» از فرهنگ
دغدغههای یک فصلنامه برای جامعه مدنی
محمدناصر احدی
شور و حالی که به انتشار نشریات مختلف در دهه 60 انجامید، در دهه 70 نیز تداوم یافت و تولد روزنامهها و مجلات جدیدی را رقم زد. یکی از نشریاتی که با استفاده از همین فضای مثبت در تیر1372 منتشر شد، فصلنامه گفتوگو به صاحبامتیازی و مدیرمسئولی رضا ثقفی و سردبیری مراد ثقفی بود. رضا ثقفی برادر خدیجه ثقفی، همسر امامخمینی(ره)، بود و پسرش، مراد ثقفی، از سوئیس دکتری برق- الکترونیک و از فرانسه کارشناسیارشد علوم سیاسی داشت. مراد ثقفی در سرمقاله شماره نخست فصلنامه گفت وگو نوشت: «موضوع گفتوگو فرهنگ و جامعه ایران در مفهوم وسیع آن است. بهعبارت دیگر، هر چه مربوط به جامعه ایران و فرهنگ آن باشد مجله گفتوگو آن را به بحث میگذارد. زیرا فرهنگ را مهمترین و پایدارترین عامل همبستگی و خویشاوندی یک ملت میداند و بر این عقیده است که همین خویشاوندی است که ایران را با تمام مصایبی که بر او گذشته و انبوه مسائلی که پیش روی داشته، همواره استوار و سربلند نگاه داشته و تمامیت ارضی و استقلال سیاسی آن را حفظ کرده است. بدین لحاظ بر ما واجب است که پاسدار این فرهنگ باشیم.... » در ادامه، ثقفی 3محوری را که کانون توجه گفت وگو خواهد بود اینگونه برشمرد: 1- جنبش و انقلاب مشروطیت در ایران و نهادهای مرتبط با آن؛ ظهور تجدد و ناآرامی ناشی از آن به واسطه جدایی بینشها و ارزشهای گروههای مختلف جامعه؛ 3- گفتوگوی انتقادی با نظریههای رایج و گرایشهای فکری غالب در جهان بهمنظور تبادل اندیشه. از همان شماره نخست گفت وگو، هر شماره آن به موضوعی ویژه اختصاص داشت و تقریبا نیمی از مقالات با این موضوع مرتبط بود. این شیوه تا به امروز نیز پاییده و به روال و سبک و سیاق کار این فصلنامه تبدیل شده است. موضوع شماره اول جامعه مدنی بود که همواره یکی از دغدغههای مهم مراد ثقفی بوده است. همکاران گفتوگو را گروهی از نویسندگان و مترجمان نامدار که در طرح مباحث مختلف علوم انسانی شناختهشده هستند، تشکیل میدهند. شماره دوم گفتوگو نه در پاییز که در زمستان 1372منتشر شد و از آن پس، از 1373 تا پایان 1379، هر 4شماره سالانه آن بهطور منظم به چاپ میرسید، ولی از 1380 تا امروز، بعضی سالها 2شماره و بعضی سالهای دیگر 3شماره از این فصلنامه منتشر شده است.