صاحبخانه شدن‌کتاب‌ها

  ندا زندی   

با تصویب قانون دریافت مجوز برای چاپ کتاب در سال 1367، اهمیت ثبت‌نام و نشان آثار چاپ شده و گردآوری اطلاعات ناشران بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. برای تحقق این هدف و البته ارائه خدمات اطلاع‌رسانی درباره کتاب، در سال 1372، «مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران» افتتاح شد. 5سال بعد، با توسعه تکنولوژی‌های ارتباطی و گسترش اینترنت، این مسیر هموارتر شد و با راه‌اندازی پایگاه اینترنتی خانه کتاب دست یافتن به اطلاعات کتاب‌ها و ناشران، که تا پیش از آن کار سختی بود، به امری سهل بدل شد. مشخصات کتاب‌شناختی تمام کتاب‌هایی که در کشور منتشر می‌شود به انضمام معرفی کوتاه، تصویر جلد و نیز تصویر صفحات نخستین هر کتاب از داده‌های ارزشمندی است که می‌توان در این وبگاه یافت. دریافت اطلاعات و راه‌های دسترسی به ناشران فعال کشور و بانک‌های اطلاعاتی ارزشمندی مانند بانک نسخه‌های خطی ایران و برخی کتابخانه‎های جهان، کتابفروشی‌ها، چاپخانه‌ها، اهل قلم، کاغذفروشی‌ها، لیتوگرافی‎‎ها، صحافی‌ها، مراکز پخش کتاب، تصویرگران، طراحان گرافیست، ناشران الکترونیک و نمایندگان ناشران خارجی به مدد همین پایگاه در اختیار جویندگان قرار می‌گیرد. برپایی جشنواره‌های فرهنگی مختلفی برای توسعه کتاب و کتابخوانی مانند «جایزه ادبی پروین اعتصامی»، «جایزه ادبی جلال آل احمد»، «جشنواره کتاب و رسانه»، «جشنواره نقد کتاب» و «جایزه ادبی گام اول» از مشوق‌هایی بود که خانه کتاب به کار گرفت تا نویسندگان و کتاب‌های برتر کشور انتخاب و تحسین شوند. برگزاری نشست‌های متعدد با اهل قلم و نشر، آغاز به کار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) و همچنین چاپ کتاب‌هایی درباره ناشران، نویسندگان و فعالان حوزه نشر، با هدف ثبت و ضبط تاریخ نشر ایران، از فعالیت‌های مهم خانه کتاب در سال‌های فعالیتش بوده است.