میگو
از سال۷۴ نخستین مزرعه بخش خصوصی پرورش میگو در استان بوشهر با تولید ۶۵تن به مرحله تولید تجاری رسید و از این طریق زمینه خوبی برای توسعه کار در کل کشور فراهم شد
پرورش میگو هماکنون در استانهای بوشهر، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و دریکیدو سال اخیر در استان گلستان انجام میشود. زمینهای شورهزار سواحل بوشهر در سهدهه اخیر کانون و پایهگذار صنعتی شده که اکنون از شمال تا جنوب کشور به فعالیت در زمینه پرورش و تولید میگو که بهخاطر ارزآوری، اشتغال و درآمدزایی بالا به طلای صورتی معروف است، مشغول هستند و رونق اقتصادی را برای این مناطق به ارمغان آورده است. اکنون پرورش میگو در استانهای بوشهر، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و گلستان در زمینهایی که برای کشاورزی مناسب نیست انجام میشود و استان بوشهر امروز بهعنوان پیشتاز و بنیانگذار این صنعت در کشور با تولید ۲۱ هزار و ۷۶۷تن در سطح 5هزار و ۱۲۸هکتار بخش عمده تولید میگوی پرورشی کشور را بهخود اختصاص داده است.
هزینهها و چالشهای راهاندازی
فعالان این صنعت اکنون با محدودیتهای زیرساختی، مشکلات تجهیزاتی، سرمایه، بازار صادراتی و کمبود، وارداتی و گرانبودن نهادهها ازجمله تامین غذا، مولد و بچه میگو روبهرو هستند که درصورت حمایت دولت و حل برخی از این مشکلات و محدودیتها جهش تولید در این صنعت بهخوبی محقق خواهد شد.
شیوع ویروس کرونا بر همه بخشهای اقتصادی کشور ازجمله صنعت پرورش میگو تأثیر داشته و این صنعت و فعالان این بخش را با مشکلات زیادی روبهرو کرده است. یکی دیگر از مشکلات پرورشدهندگان میگو تامین آب است. تانکرهای آبرسانی میتوانند باعث انتقال ویروسها ازجمله لکه سفید به استخرها و در شرایط بحران کرونا، شیوع ویروس در میان فعالان این صنعت شوند.
در یک بررسی میدانی با کشورهای فقیر ازجمله تایلند، اکوادور، آرژانتین، در این کشورها زیرساختهایی ازجمله زمین، راه دسترسی، آب و وام کم بهره ۲درصد بین بانکی با بازپرداخت طولانیمدت برای آنها درنظر میگیرند که این امکانات قابل مقایسه با ایران نیست و فعالان این بخش با مشکلات متعددی روبهرو هستند.
وضعیت مزارع فعال
به گفته کارشناسان این حوزه مساحت مزارع پرورش میگو معمولا نزدیک به 20هکتار است که به 14 تا 15استخر تبدیل میشود؛ استخرهایی که مساحتی یک هکتاری دارند، اما اندازههای نیم تا پنج هکتاری نیز در آن دیده میشود. هماکنون متوسط برداشت از استخرهای پرورش میگو، سه تن در هکتار است. از سال۷۴ نخستین مزرعه بخش خصوصی پرورش میگو در استان بوشهر با تولید ۶۵تن به مرحله تولید تجاری رسید و از این طریق زمینه خوبی برای توسعه کار در کل کشور فراهم شد. ۳۴مرکز فرآوری و عملآوری آبزیان در استان بوشهر فعال است که بیشتر این مراکز دارای تأییدیه کد اقتصادی اروپا هستند و میتوانند محصول تولیدی را به اروپا صادر کنند.
سایت پرورش میگوی گواتر در فاصله 120کیلومتری چابهار با 1850هکتار مساحت مفید قابل کشت در حاشیه خلیج گواتر و مصب رود باهوکلات قرار دارد. سالانه بیش از هزار تن میگوی وانامی شیشهای در این سایت برداشت میشود. ۱۳هزار هکتار دیگر از طرحهای پرورش میگو نیز هماکنون در استان هرمزگان در حال اجراست. برای ۱۲هزار هکتار دیگر مزرعه پرورش میگو در هرمزگان موافقت اصولی صادر شده و ۱۴هزار هکتار دیگر نیز توسط شرکت شهرکهای کشاورزی در مراحل مطالعه و سایر اقدامات قرار دارد.
درآمدزایی و بازار
پرورش میگو با ۸۵ میلیون دلار ارزآوری بهعنوان صنعتی مولد، صادراتی، اشتغال و درآمدزا در سواحل جنوب و شمال کشور درصورت حمایت، تامین زیرساختهای لازم و تشویق بخش خصوصی به سرمایهگذاری در این زمینه میتواند سکویی برای جهش تولید، بهویژه در استان بوشهر باشد. فعالان پرورش میگو باید محصول خود را در بازاری ارائه کنند که شرایط از نظر قیمتی با دیگر کشورها برابر است، اما قیمت تمامشده نهادهها برای تولیدکنندگان ما گرانتر است. با وجود این تولیدکنندگان از بازار میگو رضایت نسبی دارند.