تصمیم ارزی دولت امنیتی است نه اقتصادی

سعید لیلاز، کارشناس مسائل اقتصادی در مورد رویدادهای ارزی اخیر و تصمیم جدید دولت می‌گوید: مشکلی که در موضوع ارز پدید آمده، اصلا بحث اقتصادی نیست. از منظر اقتصادی به این مسئله نگریستن یک خطای بزرگ است. تصمیمی هم که در مورد دلار گرفتند یک تصمیم امنیتی است نه اقتصادی. این تصمیم از منظر اقتصادی غلط است اما از منظر امنیتی درست است.  برخی از دوستان مدعی لیبرالیسم و طرفداری از بازار آزاد در نشریات خود تحلیل بسیار نادرستی که از ابتدای بحران تا‌کنون ارائه می‌دهند این است که در اثر سیاست‌های نادرست اقتصادی دولت، قیمت ارز بالا رفته است. این حرف بیش از اینکه غلط باشد، دروغ است و یک موضع رذیلانه، زیرا این دوستان می‌دانند که اینطور نیست. در طول دوران دولت آقای روحانی، اولا نرخ تورم که اصلی‌ترین ضرورت تغییر قیمت ارز است به‌شدت کاهش پیدا کرده، ثانیا دولت هم با نرخ تورم در طول 5سال گذشته به‌تدریج نرخ دلار را اصلاح کرده است. در طول عمر دولت روحانی قیمت دلار سالانه به اندازه نرخ تورم رشد کرد و سرکوب نشد. یعنی این تئوری‌هایی که مطرح می‌شود اصلا در این مورد کاربرد ندارد.

وی در گفت‌وگو با ایلنا ادامه می‌دهد: معتقدم اتفاقی که از اواخر دی‌ماه1396 به این طرف در بازار ارز افتاده است ادامه همان توطئه ناآرامی‌های دی‌ماه96 است. باید توجه کرد آشفتگی بازار ارز یک موضوع سیاسی داخلی و بین‌المللی است. جنبه بین‌المللی آن این است که دولت دونالد ترامپ دارد حلقه محاصره اقتصادی جمهوری اسلامی را تنگ‌تر و تنگ‌تر می‌کند و همه گله من از نظام جمهوری اسلامی این است که همه شواهد نشان می‌دهد نظام در مقابله با آمریکا نه جدی است و نه صادق. اگر جمهوری اسلامی در مقابله با آمریکا جدی و صادق باشد این بار باید بتوانیم پوزه آمریکا را به خاک بمالیم. من با یک میلی‌متر عقب‌نشینی جمهوری اسلامی در برابر باج خواهی دولت جدید آمریکا موافق نیستم. باید به‌شدت با باج‌خواهی دولت جدید آمریکا برخورد شود. با قدرت هم باید برخورد شود.

لیلاز معتقد است:‌ این بار ما برای ایستادگی در مقابل آمریکا از چند ویژگی برخورداریم که در تحریم‌های سال 2011 و 2012 نداشتیم. اول اینکه دیگر دولت احمدی‌نژاد بر سر کار نیست. این دولت، دولت حسن روحانی است. دولت روحانی برخلاف دولت احمدی‌نژاد، منافع همسو با آمریکا برای تشدید تحریم‌ها ندارد. در نتیجه با مسائل بسیار عاقلانه برخورد می‌کند و اجازه نمی‌دهد میان قدرت‌های جهانی اجماعی علیه ایران شکل بگیرد. درحالی‌که احمدی‌نژاد با انقلابی نمایی موجب شد علیه ایران میان قدرت‌های جهانی اجماع شکل بگیرد. ما این بار اجازه نخواهیم این اجماع جهانی شکل بگیرد. دوم اینکه در سطح بین‌المللی یک جنگ سرد جدید شکل گرفته است که روسیه و چین و حتی اتحادیه اروپا از محورهای اصلی آن هستند و همه اینها در کمک به ایران و ایستادن در مقابل آمریکا، منافع دارند.

وی می‌گوید:‌ من از سال1374 به این طرف یک حرف را دائم تکرار می‌کنم و به‌شدت به آن معتقدم. من اطمینان دقیق دارم که اقتصاد ایران اساسا تحریم‌ناپذیر است. ما هر مشکلی داریم مشکل داخلی و ناشی از سوءمدیریت است. من معتقد نیستم که تحریم‌ها می‌تواند تأثیر مهم و تعیین‌کننده بر اقتصاد ایران داشته باشد.

سعید لیلاز می‌افزاید: از جنبه سیاست داخلی آن گروه‌هایی که درون نظام جمهوری اسلامی به‌دنبال رقابت برای رسیدن به سطوح عالی نظام هستند، یا دنبال رقابت برای تسویه حساب سیاسی هستند مثل آقای احمدی‌نژاد، یا دنبال تضعیف دولت هستند مثل بخش‌هایی از قدرت که در شهر مشهد تشکیلاتی دارند. مجموعه این گروه‌های داخلی در زمین زدن دولت روحانی، منافع کاملا جدی دارند. در 8 سال بین سال‌های 84 تا 92 نیز این گروه‌ها چنان منابع ارزی و ریالی هنگفت و شگفت‌آوری برای خود دست و پا کردند که اگر بخواهند می‌توانند در بازار ارز تلاطم ایجاد کنند. تلاطم کنونی در قیمت دلار ادامه فتنه 96است. شاهد ادعای من آقای ولی‌الله سیف است که من در همان روزهای فتنه دی‌ماه96 من به ایشان تأکید کردم که بحران بعدی دولت در قیمت دلار خواهد بود. آقای سیف می‌تواند بر این ادعای من صحه بگذارد. من در همان روزهای ناآرام دی‌ماه96 به سایر مسئولان ارشد دولتی هم هشدار داده بودم که بحران بعدی دولت، قیمت دلار است.

وی می‌گوید: مسئله کاملا سیاسی است. سیاسی از این جهت که گروه‌هایی داخل می‌خواهند بازار ارز را متلاطم کنند. از این تلاطم در بازار ارز، هم منافع اقتصادی دارند و هم منافع سیاسی. منافع سیاسی‌‌شان در واقع متزلزل کردن دولت آقای روحانی است. دولت آقای روحانی هم در بیان این حقیقت، لکنت زبان دارد. آقای حسام‌الدین آشنا در روزهای اخیر مواردی را به زبان یأجوج و مأجوج و غیرقابل فهم برای عموم مردم، بیان کرده است ولی واقعیت پوست‌کنده همین است که عرض کردم. مشکل دلار یک وجه بین‌‌المللی هم دارد و آن این است که جلوی ورود دلار به ایران تا حد زیادی گرفته شده است. منظور از ورود دلار هم عمدتا دلار به‌صورت اسکناس است. ما الان مشکل گشایش ال سی نداریم. حرف چند وقت پیش حسن روحانی مبنی بر اینکه درآمد ارزی ایران بیش از مصارف ارزی است، کاملا درست است. در سال گذشته حدود 20میلیارد دلار مازاد درآمد ارزی داشتیم که عدد قابل توجهی است. اما دشمنان خارجی نظام جمهوری اسلامی می‌خواهند با مختل کردن ورود اسکناس دلار به کشور، بازار ارز را به‌هم بریزند؛ درحالی‌که سهم اسکناس دلار در کل مصرف ارزی ایران 3 الی 4درصد بیشتر نیست، ولی با همین 3 الی 4درصد می‌خواهند کل اقتصاد را ملتهب کنند، موفق هم شدند. چرا؟ چون یک گروهی هم در داخل کمک‌‌شان کردند. در عین حال بی‌تصمیمی دولت و حاکمیت هم به این موضوع دامن زد.