براساس حروف الفبا

    حافظ روحانی

دوسالانه نقاشی تهران که در پاییز 1370برگزار شد، نخستین دوسالانه هنری بعد از انقلاب نبود؛ در سال1366 هم طراحان گرافیک نخستین دوسالانه طراحی گرافیک ایران را برپا کرده بودند و هم عکاسان در همان سال1366 نخستین دوسالانه عکس ایران را برگزار کردند. اما دوسالانه اول نقاشی تهران به چند دلیل رخداد مهمی بود که نقشی تعیین‎‌‎کننده در سیاست‎‌‎های فرهنگی داشت؛ اول از همه به این واسطه که پیش از انقلاب و حدفاصل سال‎‌‎های 1337 تا 1345 دوسالانه نقاشی تهران در پنج‌دوره برگزار شده بود. دوم اینکه تعداد نقاشان به‎‌‎نسبت عکاسان و طراحان گرافیک بیشتر بود و سوم اینکه به واسطه رخدادهای سیاسی حین انقلاب نقاشان به چند گروه نانوشته تقسیم شده بودند که شامل نقاشان حوزه هنری، نقاشان چپ‎‌‎گرا و نقاشان غیرسیاسی می‎‌‎شد (در بعضی از متن‎‌‎ها از گروه سوم با عنوان نقاشان بازاری نام برده شده است). نخستین دوسالانه نقاشی تهران در سال 1370 بعد از حدود یک دهه فرصتی را فراهم کرد تا تعدادی از نقاشان این سه جریان در کنار هم جمع شوند تا فضای سیاسی پیش آمده میان‎‌‎شان تا حدی تعدیل شود (هر چند که نام هیچ‎‌‎کدام از نقاشان چپ‎‌‎گرا در این دوسالانه به چشم نمی‎‌‎خورد). در این دوسالانه 264هنرمند با 400 اثر حضور داشتند. این در حالی است که پنجمین دوسالانه نقاشی تهران در سال1345 با 39نقاش ایرانی برگزار شده بود. این دوسالانه در 4مرکز فرهنگی برپا می‎‌‎شد که به نسبت هر دو دوسالانه عکاسی و گرافیک باشکوه‎‌‎تر می‎‌‎نمود. در عین‎‌‎حال که در سال1371 بروشور این نمایشگاه هم منتشر شد؛ بروشوری که برای نخستین بار بدون جهت‎‌‎گیری سیاسی اسامی هنرمندان را به‎‌‎ترتیب حروف الفبا مرتب کرده بود.