به گزارش همشهری، شیوع ویروس کرونا بسیاری از اقتصاد کشورهای دنیا را به‌شدت تکان داد و آنها را با رشد به‌شدت منفی مواجه کرد و درحالی‌که برخی دنبال احیای سریع رشد اقتصادی و اشتغال از دست رفته هستند، اصلی‌ترین چالش اما برای کشورهای آینده‌نگر این است که چگونه می‌توان مقاومت و تاب‌آوری اقتصادی را در برابر شوک‌هایی چون ویروس کرونا افزایش داد؟ نکته مهم در گزارش مجمع جهانی اقتصاد اینکه این نهاد بین‌المللی در آستانه نخستین سال شیوع ویروس کرونا دست از رتبه‌بندی کشورها از حیث مولفه‌های رقابت اقتصادی برداشته و به جای آن تلاش کرده تا نسخه‌ای متفاوت را با رویکرد احیای اقتصادها از بحران کرونا و بازنگری و طراحی دوباره نظام‌های اقتصادی با تکیه بر 3محور نقش مردم، بهره‌وری و کره زمین ارائه دهد.
گزارش جدید مجمع جهانی اقتصاد می‌گوید کشورهایی که از اقتصاد دیجیتال پیشرفته و مهارت‌های بالای دیجیتال برخوردار هستند و شهروندان آن توانسته‌‌اند با دورکاری، اقتصاد را سرپا نگه دارند، از تاب‌آوری بیشتر در برابر حمله کرونا برخوردار بوده‌اند همانند کشورهای هلند، نیوزیلند، سوئیس، استونی و ایالات‌متحده آمریکا. همچنین کشورهایی که دارای نظام‌های مالی قوی هستند نظیر فنلاند، ایالات‌متحده آمریکا، امارات متحده عربی و سنگاپور با تأمین اعتبار موردنیاز کسب و کارهای کوچک و متوسط موفق شده‌اند از ورشکستگی گسترده بنگاه‌های اقتصادی جلوگیری کنند.
براساس برآورد مجمع جهانی اقتصادی کشورهایی چون سنگاپور، لوکزامبورگ، اتریش و امارات هم به سبب برنامه‌ریزی و سیاست‌های بهداشتی، مالیاتی و اجتماعی در مواجهه با کرونا موفق عمل کرده‌اند همچنان که کشورهایی نظیر کره‌جنوبی و سنگاپور که تجربه اپیدمی‌های قبلی (ویروس سارس) را دارند توانسته‌‌اند اپیدمی کرونا را نسبتاً بهتر از سایر کشورها مهار کنند.
این نهاد بین‌المللی در عین حال هشدار می‌دهد که تا پایان سال‌جاری میلادی، ممکن است 245میلیون شغل تمام‌وقت در سطح جهان به‌دلیل کرونا از بین برود که این امر به‌معنای از دست دادن 6.8درصد از ظرفیت مولد نیروی کار در جهان است.
نبض اقتصاد متفاوت می‌زند
گزارش مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد: در اقتصادهای پیشرفته، با شتاب گرفتن فضای کاری دیجیتال، فعالان اقتصادی شاهد افزایش تمرکز بازار، کاهش چشمگیر رقابت در بخش خدمات، کاهش همکاری بین شرکت‌ها و کاهش دسترسی به نیروی کار ماهر بوده‌اند؛ اما از جنبه مثبت، واکنش بیشتر دولت‌ها به تغییر، بهبود همکاری‌های درون شرکتی و افزایش دسترسی به سرمایه‌های خطرپذیر قابل‌مشاهده است.
این در حالی است که در اقتصادهای درحال‌توسعه و بازارهای نوظهور، فعالان اقتصادی با پدیده‌هایی چون افزایش هزینه‌های ناشی از خشونت و اعمال مجرمانه، کاهش استقلال قضایی، کاهش بیشتر رقابت و افزایش تسلط بر بازار و رکود اعتماد به سیاستمداران مواجه شده‌اند و از سوی دیگر فعالان اقتصادی نسبت به واکنش دولت به تغییر، همکاری‌های درون شرکتی و دسترسی به سرمایه‌های خطرپذیر در این کشورها امیدوار هستند. علاوه بر اینکه آنها دنبال جذب استعدادها برای بازار کار نیز دیجیتال هستند.
نسخه نجات کدام است؟
مجمع جهانی اقتصاد 11اولویت را برای تحول در اقتصاد کشورها با درنظرگرفتن اثرات ویروس کرونا معرفی می‌کند. نخست اینکه باید مطمئن بود که اصول حاکمیتی لازم و قوی که نشان‌دهنده چشم‌انداز بلندمدت از نهادهای عمومی برای ارائه خدمات به شهروندان، وجود دارد، در غیراین صورت با افت اعتماد شهروندان به اراده و توان حاکمیت در ارائه خدمات انتظار برای نجات اقتصاد درگیر کرونا به‌شدت متزلزل خواهد شد. راه دوم این است که زیرساختها برای سرعت دادن به انتقال انرژی و گسترش دسترسی به برق و فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات هم باید بهبود پیدا کند؛ چرا که لازمه یک اقتصاد دیجیتال دسترسی به برق و بستر امن در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات خواهد بود. محور پیشنهادی سوم هم بازنگری در نظام مالیاتی و عبور از نظام مالیات تصاعدی و بیشتربگیری از مالیات‌دهندگان است چرا که مجمع جهانی اقتصاد می‌گوید برای نجات اقتصاد باید در مالیات بر شرکت‌ها، مالیات بر ثروت و مالیات بر نیروی کار در سطح ملی تجدید‌نظر شود و یک همکاری بین‌المللی صورت پذیرد.
قرار دادن نظام آموزشی در مسیر نیازهای بازارهای آینده مسئله دیگری است که در این گزارش بر آن تأکید شده و نویسندگان گزارش باور دارند که به روزرسانی برنامه‌های درسی و توسعه سرمایه‌گذاری در مهارت‌های مورد نیاز مشاغل و بازارهای فردا یک ضرورت است. همچنان که آنها تأکید دارند قوانین کار و حمایت اجتماعی متناسب با اقتضائات جدید اقتصاد و نیازهای جدید نیروی کار نیاز به بازنگری دارد.
توسعه زیرساختها و افزایش دسترسی و نوآوری در زمینه بهداشت و درمان و مراقبت از سالمندان و کودکان، افزایش مشوق‌ها با هدف هدایت منابع مالی به سمت سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، بازنگری در چارچوب‌های رقابت و ضدانحصار، ایجاد بازارهای فردا به‌ویژه در حوزه‌های نیازمند همکاری دولت و بخش خصوصی، تشویق و گسترش سرمایه‌گذاری صبورانه در پژوهش، نوآوری و اختراع برای خلق بازارهای فردا و همچنین تشویق بنگاه‌ها به پذیرش تنوع، برابری و شمولیت با هدف افزایش خلاقیت از دیگر محورهای پیشنهادی مجمع جهانی اقتصاد به سیاستمداران و فعالان اقتصادی کشورهاست تا بلکه کمتر از شیوع ویروس کرونا آسیب ببینند.
نسخه ضد‌کرونایی مجمع جهانی اقتصاد
در همینه زمینه :
گشتی در اقتصاد جهان
گشتی در اقتصاد جهان
