گزارش
بازگشت 34باغ به عرصه‌عمومی شهر
شهردارتهران در مراسم افتتاح بوستان‌سلیمانیه: در این دوره مدیریت‌شهری 17باغ تملک و تبدیل به بوستان‌شده و 17باغ دیگر تا پایان این دوره به عرصه همگانی تبدیل می‌شود
پریسا امیرقاسم‌خانی ـ خبر‌نگار
سلیمانیه یکی از باغ‌های قدیمی در منطقه۱۴ تهران و حوالی خیابان نبرد شمالی، با حضور پیروز حناچی شهردار تهران، محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای شهر، احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر، زهرا صدراعظم نوری عضو شورای شهر و تعدادی از مدیران شهری برای استفاده عموم افتتاح شد.
عمارت وثوق‌الدوله داخل باغ، قدمتی ۱۵۰ساله دارد و آن‌را حسن‌خان، معروف به وثوق‌الدوله از رجال دوره قاجار ساخته است. آنطور که در کتاب‌های تاریخ آمده،این بنا ویلای تابستانی وثوق‌الدوله بوده است. بخش‌هایی از سریال شهرزاد نیز در این عمارت، فیلمبرداری شده است.
اضافه شدن 34باغ به فضای سبز شهر
پیروز حناچی، شهردار تهران، در مراسم افتتاح باغ سلیمانیه گفت: «طی دوره جدید مدیریت شهری تا‌کنون ۱۷باغ در تهران به فضای سبز تبدیل شده و تا پایان این دوره مدیریت شهری، ۱۷باغ دیگر نیز به باغ‌های داخل محدوده شهر تهران اضافه خواهد شد. هدف این است که باغ‌ها در مناطقی انتخاب شوند که سرانه فضای سبز آنها پایین است. بخشی از این باغ‌ها سال‌ها متروک بودند که با تصمیمات مدیریت شهری اتفاق‌های خوب در حال شکل‌گیری است.»
حناچی گفت: «یکی از دستاوردهای این دوره شورای شهر، تعیین راهبردهای درست و توسعه فضای سبز است که تهران به آن نیاز دارد و برعکس اتفاقاتی که افتاده است، تلاش می‌شود باقیمانده ظرفیت‌های زیست‌محیطی شهر تهران حفظ شود. یکی از کارهای خوب در این دوره از مدیریت شهری این بود که در خزانه حساب جدایی برای توسعه فضای سبز درنظر گرفته شد و عوارضی که از قطع اشجار گرفته می‌شود، خاص توسعه فضای سبز هزینه می‌شود. این شیوه تخصیص بودجه برای پارکینگ‌ها هم در حال رخ دادن است.»
شهردار پایتخت با بیان اینکه باغ‌های دیگری هم در مناطق مختلف (مثل یک باغ بزرگ در منطقه۶) وجود دارد که برای تملک در حال مذاکره هستیم و امیدوارم به نتیجه برسیم، افزود: «یکی از خصیصه‌های این باغ توجه به باغ‌سازی ایرانی است که به‌دلیل وجود کوشک و تناسباتش این ظرفیت را داشته است. یکی از نکات دیگر در این باغ مناسب‌سازی برای معلولان است. این کار را ما به‌طور کامل انجام می‌دهیم و تا کامل نشود، آن را افتتاح نمی‌کنیم.»
تهران، باغ‌شهر بوده است
رئیس شورای شهر تهران نیز در مراسم افتتاح باغ سلیمانیه گفت: «تهران در گذشته یک باغ‌شهر بوده است؛ به‌طوری که در سال۱۳۳۹ اداره باغات تهران تاسیس شد، اما طی سال‌های گذشته به‌تدریج باغ‌ها تخریب شدند. 100هزار قطعه باغ در تهران وجود داشت که در طول سال‌ها بخش مهمی از آن از بین رفت و به جای آن ساختمان‌ها به‌وجود آمدند و در عین حال تلاش شد پارک و فضای سبز هم در تهران ساخته شود.»
به‌گفته محسن هاشمی‌رفسنجانی، تهران قبل از انقلاب ۲۰۰پارک داشته است، اما اکنون بالای ۲۲۰۰پارک دارد. او اضافه کرد: «در بودجه شهرداری تهران بین ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ میلیارد تومان برای فضای سبز هزینه در نظر گرفته شده. باید توجه داشت عمده این هزینه صرف کارکنان می‌شود، اما باید کاری کنیم که با هزینه‌های مناسب در آینده کسی نتواند به فضای سبز تهران چشم طمع داشته باشد.»
هاشمی ادامه داد: «اینجا یک مجموعه ۲۵هکتاری بوده؛ بخشی از آن که در اختیار بنیاد مستضعفان بوده تهاتر شده است و امروز شاهد فضای سبز بسیار مناسبی در 2هکتار آن هستیم که می‌تواند ادامه یابد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، انتظار مردم از مدیریت شهری و مجموعه اقداماتی است که تهران را به شهر زندگی تبدیل کند. در این مجموعه اقدامات فضا‌های مناسب شهری مانند باغ سلیمانیه نقش مثبتی ایفا می‌کنند، اما شهروندان برای استفاده از این فضاها، نیازمند سیستم حمل‌ونقل عمومی، فراغت و آرامشی هستند که متأسفانه ما در تحقق آن با مشکل مواجه هستیم.»
حفظ باغ‌ها در مناطق کم‌برخوردار
در ادامه مراسم دیروز، زهرا صدراعظم‌نوری، رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر تهران گفت: «از کارهای خوبی که شورای پنجم مصوبه کرد، این بود که شهرداری موظف شد عوارض و جریمه‌های ناشی از قطع درختان را برای تملک باغ‌ها و اراضی مشجری که در مناطق کم‌برخوردار 7، 8، 10، 11، 12 و 17 است، در حساب مستقلی ذخیره کند تا از این منابع مالی برای هزینه‌های جاری و گل و گیاه استفاده نشود. در همین ارتباط، طی 3سال و نیم اخیر تعداد 17قطعه در این مناطق و مناطق دیگر تملک شد و قرار است تا پایان سال1400 تعداد 17قطعه شناسایی‌شده دیگر تملک شود.»
به‌گفته نوری امسال 201میلیارد تومان جریمه از قطع درختان حاصل شده و در مجموع بیش از 400میلیارد تومان جریمه‌هایی بوده که از قطع درختان دریافت شده است. درحالی‌که در گذشته این درآمدها صددرصدی نبوده است، اکنون با سامانه‌ای شدن سیستم کمیسیون ماده7 و نظارت شورا و کمیسیون، کاملا جریمه‌های ناشی از کسر و خشک‌شدن درختان در حساب مستقل وصول می‌شود و تمام منابع حاصل، صرف تملک باغ‌ها می‌شود.
نوری به همشهری گفت: دربین سال‌های۹۳ تا ۹۶ سالانه 4500ملک بررسی شد که درمجموع ۱۲هزار درخت خشک و قطع شده بود و چند ده میلیارد تومان جریمه محاسبه شد که تنها ۱۵درصد آن وصول شد. اما سال‌های۹۷ به بعد به‌خصوص سال۹۷و۹۸ به‌طور متوسط ۲۷هزار پرونده بررسی شد و بیش از۶۷۰هزار پرونده وجود داشت که در آنها با کاهش قطع درختان و خشک‌کردن روبه‌رو بودیم.»
جزئیاتی از بوستان سلیمانیه
یکی از لوکیشن‌های جذاب سریال شهرزاد، کوشک وثوق‌الدوله بود؛ عمارتی که با فضای سبز جلوی آن و معماری خاص و آیینه‌کاری‌های بی‌نظیر سردرها با نمایش خانگی شهرزاد، پیش از پیش سر زبان‌ها افتاد. این سریال، توجه خیلی‌ها را به عمارت 150ساله نخست‌وزیر قاجار و پهلوی یعنی وثوق‌الدوله جلب کرد. در سال97 شهرداری و شورا، با همکاری بنیاد مستضعفان برای حفظ فضای سبز و تبدیل آن به یک عرصه همگانی، خریداری این ملک را دستور کار قرار دادند تا عمارت و باغی که در سریال شهرزاد، خانه باغ بزرگ‌آقا (در این سریال نقش بزرگ‌آقا را علی نصیریان بازی می‌کرد) بود به‌عنوان یک‌بوستان عمومی در اختیار شهروندان منطقه14 و محله نبرد قرار گیرد. به‌گفته محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران، باغ سلیمانیه در گذشته‌های دور 1222اصله درخت داشت که ۷۶۹اصله از این درختان خشک یا کنده شده و تبدیل آن به بوستان، در حفظ مابقی درختان بسیار مؤثر خواهد بود. در زیر اطلاعات دیگری از این بوستان آمده است:
باغ سلیمانیه براساس باغ ایرانی طراحی شده است
علی‌محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز تهران
افتتاح بوستان سلیمانیه یکی از سلسله اقداماتی است که سازمان فضای سبز شهرداری تهران برای اهالی منطقه۱۴ و تنوع‌بخشی زندگی در این محله و احیای باغ‌های تهران انجام می‌دهد و افتتاح آن بدون همکاری و کمک سایر نهادها به‌ویژه بنیاد مستضعفان امکانپذیر نبوده است. این بوستان با بودجه اختصاص‌یافته برای تملک باغ‌های شخصی و اخذ عوارض قطع اشجار ساخته شده است. تخصیص این بودجه، آغاز یک حرکت است و منشأ تحولات زیادی می‌شود. این اتفاق در هماهنگی با اقدامات مهم شهرداری تهران است و در ادامه لغو مصوبه برج‌باغ بوده است. باغ وثوق‌الدوله زمانی بین مزارع محصور بوده، اما امروز وسط بافت مسکونی است. طراحی قسمت شمالی این باغ براساس الگوی باغ ایرانی است.
