راه توسعه از سعادت‌آباد می‌گذرد
بررسی شرایط حضور مؤسسه همشهری در بازار سرمایه از نگاه مسئولان روزنامه و کارشناسان اقتصادی
مائده امینی- روزنامه‌نگار
حالا دیگر سال‌هاست که نیویورک‌تایمز، با نماد اختصاریNYT در بورس آمریکا فعال است. بر اساس آخرین گزارش‌ها، این رسانه با افزایش 20درصدی درآمد خود در 3ماه، به ازای هر سهم، 41سنت بیشتر سودسازی کرده است. ارزش نیویورک‌تایمز، میزان درآمد در یک سال، ترازنامه، سود، زیان و همه‌‌چیز قابل‌دیدن است؛ این شاید مهم‌ترین محصول بورسی شدن یک رسانه باشد. کم نیستند رسانه‌هایی مثل نیویورک‌تایمز که در سراسر جهان علاوه بر وظیفه ذاتی خود- که اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی است- برای انجام فعالیت‌های اقتصادی آستین بالا‌زده و درآمدزایی پایدار را در دستور کار خود قرار‌داده‌اند. فاکس نیوز، AFP - خبرگزاری بزرگ فرانسوی- و اکونومیست دیگر شاهد مثال‌ها بر این ادعا هستند. بورس ایران اما نه‌تنها خالی از حضور هر رسانه بلکه خالی از حضور هر شرکتی است که در حوزه فرهنگی فعالیت دارد. کمتر فعالیت فرهنگی در همه این سال‌ها برای صاحبان خود درآمدزایی پیاپی کرده یا امکان توسعه برای آن فراهم بوده است. روزنامه همشهری اگر همه شروط هیأت‌پذیرش را ادا کند، صورت‌های مالی بدون ابهامش را روی میز بگذارد و تن به شفافیت دهد، نخستین رسانه ایرانی خواهد بود که به جرگه بورسی‌ها پیوسته و این تازه اول کار است. جذاب کردن سهام مؤسسه مطبوعاتی همشهری، ایجاد تحول در ساختار، درآمدزایی با استفاده از تکنولوژی‌های روز و... از مهم‌ترین اقداماتی هستند که باید در دستور کار مدیریت این مؤسسه قرار‌بگیرد. رسانه‌ای که اگر به‌عنوان نخستین رسانه بورسی به میدان بیاید، می‌تواند به مرزهایی تازه از ثبات و استقلال در دنیای مطبوعات ایرانی دست پیدا کند و به کمک تامین مالی ناشی از حضور سهامداران، برنامه‌های تازه‌ای بر مبنای تکنولوژی روز برای خود تدوین کرده و پیش ببرد تا هم تریبونی توسعه‌یافته برای مردم باشد هم مجموعه‌ای درآمدزا برای پایداری و پویایی خود.
برنامه اقتصادی مؤسسه باید بهروزرسانی شود
مصطفی صفاری- کارشناس بازار سرمایه
هم‌اکنون در بازار سرمایه تنها یک شرکت نیمه‌فرهنگی به نام افست وجود دارد. بقیه چاپخانه‌ها تقریبا هرگز به روز نشده‌اند و صنعت نشر یکی از صنایعی است که از بورس جا مانده‌است. علت این جاماندگی شاید این باشد که اساسا کار فرهنگی، چندان سودآور نیست و سرمایه‌گذاران به نسبت سرمایه‌ای که وارد چنین اموری می‌کنند، سود کمی دریافت می‌کنند. همشهری در این میان می‌تواند راهگشای بسیاری در این حوزه باشد. رسانه‌ای که با شهرداری متولد شده و به آن وابستگی دارد، می‌تواند بنیانگذار اقتصادی شدن رسانه‌ها باشد. اگر رسانه‌ها در اقتصاد آزاد فعالیت کنند می‌توانند درآمدزا باشند. نمونه خارجی این ادعا اکونومیست است؛ رسانه‌ای که اگرچه مثل سایر صنایع دیگر درآمدزایی نجومی ندارد اما در جایگاه خودش درآمد قابل‌قبولی کسب کرده‌است. من فکر می‌کنم ظرفیت اصلی و کلید طلایی موفقیت برای همشهری، چاپخانه مجهزی است که این رسانه دارد؛ برای مثال بهروزرسانی و استفاده از چاپخانه‌اش باید برای روزنامه‌های مختلف کار کند برای خود درآمدزایی کند. اگر به ترازنامه‌های همشهری نگاهی بیندازید خواهید دید اصلی‌ترین دارایی همشهری در چاپخانه بزرگ این مؤسسه نهفته است که می‌تواند بهره بیشتری داشته باشد. گام بعدی اما تغییر و بهروزرسانی بیزینس‌پلن یا برنامه اقتصادی مؤسسه است. همشهری با یک برنامه حساب‌شده می‌تواند بیزینس‌پلن به قصد سودآوری از دارایی‌هایش استفاده بهینه کند. چندان دور نیستیم از روزگاری که همشهری بانک اطلاعات املاک کشور بود اما حالا جای خود را به پلتفرم‌های آنلاین داده. مقصر این از بین رفتن ظرفیت و تصاحب جایگاه همشهری، مدیریتی است که در سالهای گذشته تحول را نپذیرفت و در برابر آن از خود کرختی نشان داد.
ترازنامه اصلاح شده، سرمایه بیش از 20میلیارد تومان، صورت‌های مالی شفاف و سوددهی پیاپی 2سال اخیر می‌تواند از نخستین پیششرطهای حضور همشهری در فرابورس باشد. البته حضور در بورس اندکی سخت‌تر است.
بورس می تواند همشهری را به ثبات برساند
حسن خلیل‌آبادی- عضو شورای شهر تهران
همشهری تیمی حرفه‌ای دارد و از امکانات کافی برخوردار است؛ من در صحن شورا رأی موافق به حضور همشهری در بورس دادم؛ چرا که همشهری مؤسسه‌ای بزرگ است که به شهرداری وابستگی دارد.
وقتی مردم سهامدار اینطور شرکت‌ها و مؤسسات باشند، نظارت بر عملکرد آنها دقیق‌تر می‌شود. حضور همشهری در بورس می‌تواند این مؤسسه را از فراز و فرودهای مدیریت شهری در امان بدارد. شورا بر این باور است که وقت آن رسیده که تحولی در حوزه مدیریت مالی در این رسانه رخ دهد و بورسی‌شدن می‌تواند راه این تغییر را برای همشهری فراهم کند.
مزایای بورسی‌شدن همشهری بر کسی پوشیده نیست. شفافیت در عملکرد، ثبات روزنامه و مجلات و درآمدزایی بیشتر از مهم‌ترین پیامدهای این اتفاق برای همشهری است. از سوی دیگر این رسانه می‌تواند به این واسطه مستقل از شهرداری کار کند و شهرداری هم می‌تواند برای حمایت از این اقدام بخش عمده‌ای از سهام همشهری را بخرد و این رسانه را رها نکند.
من فکر می‌کنم امروز نگرانی اصلی این است که مؤسسه مطبوعاتی همشهری نتواند پیششرطهای مورد‌نیاز سازمان بورس را اجابت کند. ما شورایی‌ها ضمن اینکه موافق عرضه سهام همشهری در بورس هستیم اما این نگرانی‌ها هم برایمان وجود دارد. از سوی دیگر همشهری باید بیش از همه اینها درآمدزا باشد؛ نخستین روزنامه‌ای که «رنگی» در ایران منتشر شد و به محتوای موجود در مطبوعات آن زمان تنوع بخشید. این نکات مثبت بزرگی است که متأسفانه تأثیر تغییرات مدیران شهری بر رویکرد این مؤسسه هم منفی بود.
همشهری باید خود را به روز کند، تولید و فروش را در اولویت‌های اهداف خود قرار‌دهد و مقررات‌های جدید مالی و شفافیت را بپذیرد.
پیوند شهر و بورس نیاز به شفافیت دارد
مصطفی امیدقائمی- بنیانگذار فرابورس ایران
ورود مؤسسه همشهری به بورس به‌عنوان نخستین رسانه اتفاق مبارکی است، به‌خصوص که هم‌اکنون در بازار سرمایه هیچ بنگاه فرهنگی دیگری وجود ندارد. من بر این باورم که بورسی شدن همشهری به‌عنوان یکی از وابستگان به شهرداری، می‌تواند پیوند شهر و بورس را هم رقم بزند؛ چرا که این رسانه مخاطبان نسبتا زیادی هم دارد که هنوز اخبار را از طریق این روزنامه دنبال می‌کنند. البته پیش از این هم بعضی از شرکت‌های شهرداری بورسی شده‌بودند اما این شرکت‌ها از آنجا که «تولید» محور نبوده‌اند چندان عملکرد قابل‌قبولی در بازار سرمایه نداشتند. همشهری می‌تواند راه تازه‌ای برای رسانه‌های دیگر هم باز کند که محصول آن افزایش شفافیت مالی و مشارکت عمومی می‌شود و آنها را تشویق به سودسازی می‌کند. وقتی عموم مردم در اداره روزنامه مشارکت داشته‌باشند و با عملکرد مالی یک رسانه به‌صورت شفاف آشنا شوند می‌توان انتظار داشت تعداد مخاطبان آن هم افزایش پیدا کنند.
یک شرکت به‌خودی خود هم بدهی دارد، هم سرمایه. در واقع هر شرکتی به ازای دارایی‌هایی که دارد، هم بدهی‌هایی دارد هم سرمایه‌هایی (که از آن با عنوان حقوق صاحبان سهام یاد می‌شود). سرمایه‌هایی که به ازای آن بدهی وجود ندارد و متعلق به سهامداران است باید مبنای معامله قرار‌گیرد و از آن به‌عنوان دارایی ثبتی یاد‌می‌شود. این دارایی ثبتی نباید از عددی مشخص کمتر باشد و 2سال سودآوری پیاپی هم یکی دیگر از شرط‌های حضور در فرابورس به شمار می‌رود. البته این قوانین مربوط به آیین‌نامه‌های قدیمی‌تر است و چیزی که امروز بیشتر می‌تواند مؤثر باشد و مبنای پذیرش قرار‌گیرد، شروط هیأت‌پذیرش است. شرکت‌هایی که در بورس و فرابورس پذیرش می‌شوند، نباید فراموش کنند که از این به بعد باید سود و زیان مردم را هم به‌عنوان سهامدار درنظر بگیرند و در روال منصفانه و شفافی فعالیت داشته‌باشند و محل درآمدها و مصارف آنها روشن و مشخص و منطقی برآورد شود.
پیشنهاد من این است که اگر مؤسسه همشهری به تزریق منابع برای سرمایه‌گذاری داخلی نیاز دارد از طریق پذیره‌نویسی وارد بورس شود اما اگر در روال عادی عملیات خودش قرار‌دارد می‌تواند در قالب «عرضه اولیه» به بازار بیاید. از سوی دیگر در این مدت باقی‌مانده، بهتر است مدیریت همشهری بندهای مربوط به حسابرسی را بررسی‌کند، موانع را بردارد و به حساب‌های مالی شفافیت ببخشد. اگر قرار است نخستین رسانه ایران به بورس بیاید باید ابهامات موجود در قراردادهایش را برطرف و همه موارد لازم را درصورت‌های مالی خود افشا کند.
همشهری بیمه می‌شود درباره راه‌های توجیه بورسی‌شدن یک رسانه
میثم هاشم‌خانی- اقتصاددان
جذب سرمایه برای توسعه کسب‌وکار یکی از مهم‌ترین اهداف شرکت‌ها برای حضور در بازار سرمایه است. کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک بسیاری در سراسر جهان «بورسی» می‌شوند تا بتوانند با سهیم کردن مردم در سود و زیان خود، برای توسعه، از منابع مالی سهامداران آینده‌شان استفاده کنند. از سوی دیگر تعداد زیادی از شرکت‌ها هم از بازار سرمایه صرفا «شفافیت» را می‌خواهند و چندان نیاز به جذب سرمایه یا توسعه به شرط تامین مالی ندارند. البته در اقتصادهای توسعه یافته، فارغ از اما و اگرها، تمام کسب‌وکارهای بزرگ در بورس حضور دارند و این به نوعی لایف‌استایل اقتصادی این کشورها به شمار می‌رود. در حوزه‌هایی اما مثل رسانه، ماجرا فرق می‌کند. من بر این باورم که درصورتی حضور همشهری در بورس ارزشمند است که یا ظرفیت‌های تازه‌ای در مجموعه کشف کرده یا برای ایجاد خطوط کسب‌وکاری جدید در مجموعه برنامه‌هایی داشته‌باشد که برای تحقق یکی از این دو هدف یا هر دو، ممکن است نیاز به تامین مالی حس شود؛ مثلا اگر همشهری بخواهد برای بعد از دست رفته تبلیغات خود آژانس تبلیغاتی بزرگی در این حوزه تاسیس‌کند و دوباره تبدیل به رسانه شماره یک در حوزه آگهی‌ها و تبلیغات در ایران شود ممکن است نیاز به جذب سرمایه داشته باشد که یکی از بهترین راه‌های تامین این سرمایه، حضور در بازار سرمایه است. اما حضور در بورس برای همشهری چه پیامدهایی خواهد‌داشت؟
مؤسسه مطبوعاتی همشهری می‌تواند بعد از بورسی شدن، به‌طور مستمر در بستری شفاف فعالیت کند. وابستگی همشهری به شهرداری معمولا منجر به تغییر مدیران در دوره‌های مختلف می‌شود که این تغییرات ممکن است منجر به تصویب مصوبه‌هایی شود که اغلب در فضایی غیرشفاف به سرانجام می‌رسند. نباید فراموش کنیم که ثبات می‌تواند یکی از مهم‌ترین آورده‌های بورسی‌شدن این رسانه باشد؛ چرا که در واقعیت این احتمال وجود دارد که این مؤسسه در آینده درگیر با مدیرانی شود که به قصد حیف و میل آمده‌اند. در نتیجه چنین رویکردی، بعد از مدتی، همه این مجموعه زمین خواهد خورد.
همشهری اگر بورسی شود ملزم به ارائه گزارش‌های 6ماهه و یک‌ساله به سازمان بورس می‌شود که درصد قابل‌توجهی از این نگرانی‌ها را این الزام، برطرف خواهد‌کرد. در واقع حضور این رسانه در بازار سرمایه به نوعی آن را از مخاطرات این‌چنینی مصون داشته و این مجموعه را بیمه می‌کند.
فواید حضور یک رسانه در بورس البته بیش از اینهاست. پرسنل این مجموعه بعد از بورسی‌شدن احتمالا با انگیزه بیشتری کار می‌کنند؛ چرا که کم‌کم درآمدزا‌بودن دغدغه همه مجموعه می‌شود. هر یک از کارمندان این مجموعه می‌دانند اگر برای تسریع تحولات، ایده‌ای کاربردی داشته‌باشند می‌توانند آن را با مدیر مؤسسه در میان بگذارند و تشویق‌شوند.
اما در این میان همشهری چه کند تا از سهام احتمالی‌اش استقبال شود؟ طبعا چون این رسانه نخستین مجموعه رسانه‌ای در ایران است که پایش به تالار سعادت آباد باز می‌شود، با دشواری‌هایی روبه‌رواست. همچنین ابهاماتی نسبت به سوددهی این مؤسسه در میان افکار عمومی وجود دارد. اگر مدیران مجموعه همشهری دغدغه جذاب کردن سهام خود در بازار را دارند، باید پیش از عرضه سهام همشهری در بورس، برنامه 3تا 5سالهای با محوریت چشم‌انداز توسعه همشهری منتشر‌کرده و در دسترس عموم قرار‌دهند. در قالب این چشم‌انداز باید این مجموعه به همه ابهامات مالی احتمالی پاسخ دهد. در غیراین صورت من بر این باورم که عرضه سهام همشهری ممکن است با شکست مواجه شود.
برکات بورسی شدن همشهری
علیرضا سلطانی- عضو هیأت‌مدیره مؤسسه همشهری
مؤسسه همشهری در حالی به پایان دهه‌سوم فعالیت پرافتخار خود نزدیک می‌شود که در اوج تکامل و بنا به الزامات عصر دیجیتال و تحول حرفه‌ای دنیای رسانه، نیازمند تحول توسعه‌گرایانه است. این تحول هم در ساحت رسانه و تغییر ریل حرفه اطلاع‌رسانی و تبلیغات و هم در توسعه اصول، روش و سازوکارهای کسب‌وکار، اجتناب‌ناپذیر است. تحولات توسعه‌ای مورد‌نظر باید به‌گونه‌ای پی‌ریزی و عملیاتی شود تا مؤسسه همشهری دهه‌چهارم عمر خود را به لحاظ حرفه‌ای و کسب‌وکار همچنان در قامت بزرگ‌ترین، مؤثر‌ترین و پویاترین مؤسسه رسانه‌ای کشور آغاز کرده و با قدرت در راستای اهداف عالی تعریف شده، ادامه فعالیت دهد.
در این رابطه بهره‌گیری از ظرفیت‌های سخت‌افزاری و سرمایه‌های ارزشمند انسانی و فیزیکی مؤسسه که حاصل 3دهه فعالیت حرفه‌ای است در جهت اهداف و نقشه راه توسعه‌ای تعریف شده و همچنین بهره‌گیری از ظرفیت‌های در دسترس، اعم از توانمندی‌های استارتاپی و ساحت بزرگ شبکه‌های مجازی مورد‌توجه است. اما آنچه مؤسسه همشهری را در ادامه رسالت حرفه‌ای خود حمایت و تضمین می‌کند، حرکت بر مدار الزامات اقتصادی و قواعد روز کسب‌وکار در عین وفاداری به رسالت اصلی خود است. بدون قرار‌گرفتن در این مسیر و بر این قواعد، همشهری نمی‌تواند ادامه مسیر دهد. ورود به بازار سرمایه فرصت بزرگی است که مؤسسه همشهری از طریق آن می‌تواند به 2هدف مهم در راستای تحول راهبردی خود دست‌یابد؛ هدف نخست بازتعریف سازمانی و ساختاری مطابق با قواعد و اصول حاکمیت شرکتی و کسب‌وکار است که تاکنون به دلایل مختلف به تعویق افتاده و موجب از دست رفتن فرصت‌های زیادی شده‌است و دوم بهره‌گیری از منابع مالی حاصل از فروش سهام مؤسسه در جهت توسعه کمی و کیفی مؤسسه و تغییر راهبرد کسب‌وکار است. خوشبختانه مدیریت شهری اعم از شورای اسلامی شهر و مجموعه شهرداری تهران به‌عنوان صاحب سهام مؤسسه همشهری با آگاهی نسبت به ارزش و جایگاه همشهری به‌عنوان سرمایه بزرگ اجتماعی مدیریت شهری و با درک و درایت بالا، با تصویب عرضه سهام همشهری در بازار سرمایه در آستانه 28 سالگی این مؤسسه، تصمیم بزرگ و سرنوشت‌سازی برای ماندگاری و پایداری همشهری گرفت؛ تصمیمی که برای مدیریت شهری فعلی اعتبار بزرگی را به همراه خواهد‌داشت. مدیریت مؤسسه نیز با غنیمت شمردن این تصمیم تمام انرژی و تلاش خود را برای محقق شدن این مهم در ماه‌های آینده به‌کار خواهد بست.
ورود همشهری به بورس به مانند بسیاری از اولین‌ها که توسط این مؤسسه در 28سال گذشته و در ساحت رسانه‌ای کشور ایجاد کرده، به‌عنوان ورود نخستین بنگاه رسانه‌ای کشور به بورس ثبت شده و راه جدیدی را به روی جامعه رسانه‌ای کشور خواهد‌گشود؛ راهی که نه‌تنها مؤسسه همشهری بلکه همه رسانه‌های کشور اعم از روزنامه‌ها، سایت‌های خبری و شبکه‌های مجازی از برکات آن استفاده خواهند‌کرد. این حرکت بزرگ البته ظرفیت و فرصت کسب‌وکار جدید برای بازار سرمایه کشور هم خواهد بود؛ چرا که حوزه‌ای نوین در مجموعه فعالیت بازار سهام کشور خواهد گشود و ارزش و اعتبار آن را بالا خواهد برد.
