روزهای بی‌دریغ
کمک‌های همه جانبه مردم به جبهه‌ها
حسنا مرادی
کمک‌های مردمی به جبهه‌ها از روزهای اول جنگ شروع شد، از نبردهای خیابانی خرمشهر که در مسجد جامع، نیروهای داوطلب، برای مدافعان غذا میپختند، و هرکسی میتوانست مایحتاجی به مسجد میآورد. کم‌کم در شهرها ستاد جمعآوری کمک‌های مردمی در مصلیها و مساجد تشکیل شد و مردم نخود، لوبیا، برنج، قندوشکر، پارچه و لباس گرم را بهصورت قابل توجه به جبهه‌ها میفرستادند. مردان و زنان داوطلب در شهرها و روستاها میچرخیدند و کمکها را جمع میکردند. مواد فاسدشدنی زودتر به جبهه‌ها ارسال می‌شد، اما لباسها و وسایل دیگر پس از دستهبندی هر دو‌سه هفته یکبار روانه جبهه‌ها می‌شد. طلاهای اهدایی نیز به پول نقد تبدیل می‌شد تا با آن مایحتاج یگانها خریداری شود.
در ابتدا، کمک‌های مردم هر استان بهدست نیروهای اعزامی همان استان به جبهه‌ها میرسید، و این باعث شده بود نیروهای اعزامی بعضی لشکرها که مردم منطقهشان سطح مالی پایینتری داشتند، امکانات کمتری دریافت کنند. از اینرو در تیر1363، «ستاد جذب و هدایت کمک‌های مردمی» با همکاری جهاد سازندگی، سپاه و ارتش در مسجد امامخمینی(ره) بازار تهران راه افتاد و خیلی زود در شهرستانها پا گرفتند. هر زمان یگانی به کالایی نیاز داشت، مستقیم به این ستاد میرفت و ستاد با تقسیم کار بین ستادهای شهرها و اصناف مختلف، موارد مورد نیاز را تامین میکرد. بسیاری از اصناف از کامیوندارها تا چلوکبابیها، امکانات خود را اختیار این ستاد قرار داده بودند. نهادهای مختلف نیز کمک‌های کارمندان و دانشآموزان را از طریق آن به جبهه‌ها میرساندند.
سال1365، «شورای عالی پشتیبانی جنگ» برای پشتیبانی بهتر جبهه‌ها تشکیل شد تا ارسال کمک‌های مردمی منسجمتر شود. در کنار جمعآوری کمکها، زنان و مردان داوطلب لباس نظامی میدوختند، پوشاک گرم مانند کلاه و دستکش و پلیور میبافتند و در عید نوروز آجیل و عیدی تهیه کرده و مربا و کمپوت درست میکردند.
همه این کمکها در حالی به جبهه‌ها اهدا می‌شد که مردم وضع اقتصادی چندان خوبی نداشتند. سالهای 1359و 1360 تورم به 23درصد رسید و نیز بسیاری از اجناس اصلا در بازار پیدا نمیشدند. مردم حتی برای خریدن یک پتو باید در صف میایستادند و مدارک شناسایی و ازدواج ارائه میکردند. از سال1361 به بعد، اوضاع مالی کشور کمی بهتر شد و تورم در سال1364 به 6 درصد رسید. اما سال1366، پس از شروع جنگ نفتکشها، فروش نفت برای ایران سخت شد، تعدادی از کارخانهها و زیرساختها در بمبارانها آسیب دیدند و خیلی از کارخانهها که نمیتوانستند مواداولیه لازم را تامین کنند تعطیل شدند. با وجود این شرایط سخت، هرگز کمک‌های مردمی به جبهه‌ها قطع نشد. خیلیها حلقه ازدواج یا تمام پساندازشان را، و کشاوزران و دامداران محصولات و دامهایشان را به جبهه‌ها هدیه میکردند.
در همینه زمینه :
