«آدینه»؛ از تولد تا توقیف

محمدناصر احدی 

بعد از انقلاب، روشنفکرانی که در دهه‎‌‎های 40 و 50 در نشریات مختلف ادبی و هنری قلم زده بودند، به حاشیه رانده شدند و امکان و مجال ارتباط با مخاطبانشان را از دست دادند. در این وضعیت، انتشار نشریه‎‌‎ای که منعکس‎‌‎کننده صدای این گروه - یا حداقل بخشی از این گروه محذوف- باشد، کاری نشدنی و بعید می‎‌‎نمود، خصوصا که در زمان جنگ، پرداختن به مسائل فرهنگی و اجتماعی، آن‎‌‎هم متفاوت با جریان رسمی و تأییدشده، دشوارتر از پیش بود. با این حال، گروهی متشکل از غلامحسین ذاکری، مسعود بهنود، سیروس علی‎‌‎نژاد و فرج سرکوهی به‎‌‎خود جرأت دادند که در این مسیر قدم بگذارند و مجله روشنفکری «آدینه» را منتشر کنند. ذاکری، تهیه‎‌‎کننده و گوینده برنامه رادیویی پرطرفدار «راه شب» در پیش از انقلاب بود و از همان ایام بهنود و علی‎‌‎نژاد را می‎‌‎شناخت اما مطبوعاتی محسوب نمی‎‌‎شد. بهنود و علی‎‌‎نژاد هر دو روزنامه‎‌‎نگار حرفه‎‌‎ای بودند و سرکوهی، علاوه بر سابقه مطبوعاتی، سابقه سیاسی هم داشت و از طریق علی‎‌‎نژاد با ذاکری آشنا شد. امتیاز مجله به نام ذاکری صادر شد که برای خودش هم غافلگیرکننده بود و سرمایه اولیه کار را هم خود او، سرکوهی، علی‎‌‎نژاد و برادرش در میان نهادند. ذاکری شد صاحب‎‌‎امتیاز و مدیرمسئول و بهنود، مشاورش، علی‎‌‎نژاد، سردبیر و سرکوهی، دبیر تحریریه. البته 15 آذر 1364 که شماره نخست آدینه با قطع مترویی درآمد، هیچ اسمی جز نام ذاکری در آن دیده نمی‎شد. رفته‎‌‎رفته آدینه مخاطب پیدا کرد و ترس‎‌‎ها ریخت و نویسندگان مقالات، نامشان را پای مطالبشان گذاشتند. علی‎‌‎نژاد بعد از مدتی از آدینه رفت و سرکوهی تا سال1375 که به زندان افتاد، سردبیر مجله بود. بعد از آن هم چند شماره‎‌‎ای زیرنظر منصور کوشان منتشر شد. سال1377، آدینه به دستور سعید مرتضوی، رئیس وقت دادگاه مطبوعات، توقیف و لغو امتیاز شد. هرچند در سال1381، با پیگیری ذاکری، آدینه از اتهامات وارده تبرئه شد اما آن جمع دیگر متفرق شده بود.