34تومان؛ بودجه روزانه حفظ هر مترمربع جنگل

 سیدمحمد فخار- خبرنگار

سال1400 قرار است 2400میلیارد تومان بودجه کل کشور به سازمان جنگل‌ها برسد که این بودجه نسبت به سال‌جاری 40درصد افزایش داشته که منطبق بر رقم تورم است. در عین حال برای اجرای برنامه‌های حیاتی نظیر حفاظت از جنگل‌های هیرکانی، جلوگیری از فرسایش خاک، تجهیزات اطفای حریق و عملیات آبخیزداری هنوز ارقام اختصاص‌یافته پاسخگوی مخاطرات پیش‌رو نیست. بررسی همشهری همچنین مشخص کرده است که سهم حفاظت از هر مترمربع جنگل در برنامه توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال تنها 34تومان در روز است.
لایحه سال1400 بودجه کل کشور چهارشنبه ۱۱آذر به ایستگاه بهارستان رسید. بررسی اعداد و ارقام پیشنهادی دولت در بخش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور نشان از افزایش 595 میلیارد تومانی در هزینه‌های جاری و عمرانی دارد که کاملا با رقم افزایش تورم یعنی 40درصد انطباق دارد.
سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در این بودجه 8کد بودجه‌ای برای برنامه‌های خود دارد. البته هر سال در بخش هزینه‌های جاری و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان هزینه‌های عمرانی، ارقام به دقت مشخص است. اما نکته اساسی که تغییری در روند بودجه‌ریزی سال1400 محسوب می‌شود، جدا شدن 5کد بودجه از هزینه‌های سالانه است که می‌تواند اهمیت این موارد را برای مدیریت منابع طبیعی کشور افزایش دهد. مقایسه بودجه سال1400 سازمان جنگل‌ها با رقم بودجه پیشنهادی کل کشور، مطابق لایحه دولت که 2425هزار میلیارد تومان است، نشان می‌دهد سال آینده دولت یک‌هزارم بودجه کل کشور را به صیانت از جنگل‌ها و مراتع کشور اختصاص داده است.
این در شرایطی است که این سازمان متولی حفظ 83درصد از عرصه‌های ملی کشور است و باید برنامه‌های گسترده‌ای‌ برای بودجه‌ریزی در این موضوع داشته باشد.

بودجه‌ برنامه‌محور
براساس لایحه بودجه سال۱۴۰۰، اعتبارات سازمان جنگل‌ها در بخش‌های تخصصی با دقت بیشتر تخصیص یافته است. بخش هزینه‌های جاری بودجه1400 سازمان جنگل‌ها، 530 میلیارد تومان است. در این بخش‌ها، بودجه‌ ۲۸میلیارد تومانی برای عملیات آبخیزداری، ایمن‌سازی حوضه‌های آبخیز دربرابر سیل و حفاظت از خاک درنظر گرفته شده است. همچنین بودجه برنامه تثبیت شن‌های روان و بیابان‌زدایی ۲۰ میلیارد تومان است که نسبت به سال99، 6برابر شده است.

5کد مهم بودجه‌ای
بودجه‌های متفرقه سازمان جنگل‌ها در سال1400 شامل 5کد جدید ردیف بودجه‌ای شده است تا تأکید دولت را بر اهمیت این برنامه‌ها مشخص کند. این موارد شامل اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع، افزایش بهره‌وری منابع طبیعی، احیای منابع طبیعی، توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال‌، اعلام وضعیت اراضی و رفاه کارکنان می‌شود.
بزرگ‌ترین رقم در این بخش پس از بخش رفاهی که ناشی از تورم 40درصدی اقتصاد کل کشور است، شامل برنامه «توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال» می‌شود. جنگل‌های هیرکانی 20هزار کیلومترمربع وسعت دارند که مقایسه این رقم با عدد 250میلیارد تومان بودجه اختصاص‌یافته در سال1400 نشان می‌دهد دولت برای توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال برای هر مترمربع 12500تومان بودجه حفاظتی قرار داده است که این یعنی هر روز دولت 34تومان برای حفظ هر مترمربع از جنگل‌های شمال کشور بودجه صرف می‌کند که بی‌شک دربرابر قیمت قاچاق‌ چوب و خاک یا ویلاسازی‌های انجام شده در این عرصه‌ها رقمی نحیف محسوب می‌شود. مطابق این برنامه که از سال96 در جنگل‌های هیرکانی مازندران، گیلان و گلستان آغاز شده باید از درختان، خاک و عرصه‌های طبیعی این جنگل ارزشمند کره زمین، بیشترین حفاظت صورت گیرد. طی سال‌های اخیر دست‌اندازی به منابع طبیعی به بهانه‌های مختلف افزایش چشمگیری داشته و این روند همچنان ادامه دارد. قاچاق چوب، قاچاق خاک، ویلاسازی و جاده‌سازی‌‌های مختلف، وقف انفال و دفن زباله تهدیداتی است که سازمان جنگل‌ها در سال1400 باید با توان هرچه تمام‌تر با آن مبارزه کند.
همچنین یکی از مهم‌ترین بخش‌های بودجه سال1400 سازمان جنگل‌ها مربوط به اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع است که در سال‌های اخیر همواره بحرانی‌ترین محور فعالیت‌ها بوده و خسارات بسیاری را به عرصه‌های طبیعی کشور تحمیل کرده است. اطفای حریق هر ساله با کمترین امکانات یعنی بیل و کلنگ و دمنده‌های اولیه انجام شده و تنها در موارد نادر با اعزام بالگرد حریق مهار شده است. ارقام مندرج در برنامه اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع سال1400 نشان می‌دهد هیچ بودجه جدیدی برای تجهیز حافظان عرصه‌های طبیعی در مقابله با حریق‌ها اختصاص داده نشده است.