سیل، «باروتکوبی» را برد

 محمد سرابی 

شهرداری تهران در سال1361با 3میلیارد و 128میلیون تومان بودجه، مشکلات مالی شدید برای هزینه رفت و روب و نگهداری فضای سبز داشت. همین ناتوانی هم دلیلی برای دخالت ارگان‌های مختلف در اموری مانند تردد کامیون‌ها یا توزیع میوه و تره‌بار می‌شد.
در نیمه‌مهرماه 61 بارش باران و برف در نقاط مختلف شروع شد و در تهران افسریه، شوش، خیابان وحدت اسلامی و خانی‌آباد دچار آبگرفتگی شد. بیشترین مشکل در شهرری و بعضی از «گود»های مناطق جنوبی رخ داد. در محله‌های جوانمرد قصاب، کارخانه سیمان، سیل و باقیماندن آب، آنقدر زیاد بود که بعضی از اهالی از ترس فروریختن منازل خود، آنها را ترک کردند و ساختمان‌هایی در خزانه بخارایی و محله «باروتکوبی» شهرری خسارت شدید دیدند. این سیل 5کشته و 6 مفقود‌الاثر داشت و بیشتر از هزار خانه را خراب کرد. سرپرست شهرداری تهران، غلامحسین دلجو اعلام کرد که میزان بارندگی 47میلی‌متر بود که کانال‌های کن، سرخه حصار و فیروز‌آباد گنجایش آن را نداشتند. سرپرست شهرداری درباره مسدود‌شدن مسیل‌های باروتکوبی و جوانمرد قصاب هم صحبت و تأکید کرده بود که خانه‌های منطقه باروتکوبی غیرقانونی ساخته شده بودند. چندماه بعد برف سنگینی تهران را تعطیل کرد ولی خسارت مالی و جانی نداشت. در این سال اعلام شد همه رانندگان تاکسی که شغل دولتی و غیردولتی دارند تا یک‌ماه خود را به سازمان تاکسیرانی معرفی کنند. تاکسیرانی همچنین بر خرید و فروش خودروهای فرسوده با اصطلاح «تبدیل به احسن» نظارت می‌کرد زیرا قیمت خودروهای قدیمی در بازار 100هزار تومان و قیمت خودروی جدید که از کارخانه دریافت می‌شد 64هزار تومان بود. برای جلوگیری از این کار تصمیم گرفته شد که خودروهای قدیمی، حداقل 8سال سابقه کارکرد داشته باشند. تاکسیرانی تهران در آن سال23خط داشت و 170«آژانس اتومبیل» با 1700خودروی 4 سیلندر در شهر فعالیت می‌کردند.
در شهریور این سال 3هزار خودرو شماره‌گذاری شدند و تهرانی‌ها 14میلیون تومان جریمه پرداخت کردند. بنزین با کوپن توزیع می‌شد که هر قطعه آن شامل 20یا 30لیتر بنزین بود. موضوع ادغام راهنمایی و رانندگی و شهرداری نیز در این سال مطرح شد که به نتیجه نرسید.
در آبان شهرداری تهران در نامه‌ای به امام‌خمینی (ره) درباره تخریب ساختمان‌هایی که بیش از حد پروانه، ساخته شده‌اند یا تعطیلی واحدهای تجاری که در اختیار مستأجران است، استفتا کرد. امام(ره) حجت‌الاسلام محمدی گیلانی را برای پاسخ به سؤالات شرعی شهرداری تعیین کردند. در همین ماه شرایط واگذاری زمین در شهرها از سوی وزارت مسکن و شهرسازی اعلام شد که بیشترین شروط آن درباره اثبات سابقه سکونت و عائله‌مندی بود. شهرداری نیز اعلام کرد که زمین‌های مناطق 2و 5 را طبق قانون اراضی شهری از صاحبان آن می‌خرد. بخش‌هایی از شهرک‌های اطراف شهر مانند اکباتان در مراحل اتمام ساخت بودند و باید برای عرضه آنها طبق رویه جدید تصمیم‌گیری می‌شد. توجه دوباره به ساخت بزرگراه‌ها از سال پیش آغاز شده بود و یکی از آنها بزرگراه عباس‌آباد (همت کنونی) بود که پیش از انقلاب به نام شهستان پهلوی نامگذاری شده بود. قرار بود در شمال این بزرگراه یک فضای سبز وسیع از شرق تا غرب ساخته شود. شهرداری همچنین از طرح تعریض خیابان نواب صفوی و ساخت بزرگراه‌های قصر فیروزه، افسریه و آیت‌الله‌سعیدی خبر داد. در این دوران ساخت و سازهای ترافیکی مانند تقاطع‌ها بیشتر به صورت زیرزمینی طراحی می‌‌شد تا شاید بتوان از آنها به‌عنوان پناهگاه استفاده کرد. همچنین افزایش شهدای جنگ تحمیلی و مراسم مربوط به تشییع و بزرگداشت آنها باعث شد که جاده بهشت‌زهرا بازسازی شود.