نگاه محتاطانه اوپک‌پلاس به آینده نفت

سرانجام کشمکش درون اعضای اوپک و اختلاف‌نظر بین آنها و البته با دیگر اعضای غیراوپک در اوپک‌پلاس پایان یافت و اعضا تصمیم گرفتند 500هزار بشکه نفت بیشتر در روز از ‌ماه ژانویه سال2021 تولید و روانه بازار کنند. البته قرار است میزان تولید اوپک‌پلاس درصورتی که تقاضا برای نفت بیشتر شود تا روزانه 2میلیون بشکه افزایش یابد و هر‌ماه وزرای نفت و انرژی عضو این نهاد پس از رصد بازار، تصمیم بگیرند که برای‌ ماه بعد بر تولیدشان بیافزایند یا نه. به‌گزارش همشهری، تصمیم اوپک‌پلاس عمدتا نشانگر چشم‌اندازی است که اعضا نسبت به افزایش سطح تقاضای ناشی از کنترل ویروس کرونا و مثبت بودن واکسن‌ها دارند و البته آنها نگاهی هم به تصمیم‌های رئیس‌جمهور آینده آمریکا یعنی جو بایدن دارند که از ژانویه سال آینده در کاخ سفید مستقر می‌شود. آمریکا خود یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و البته مصرف‌کنندگان نفت دنیاست و چند سالی است به باشگاه صادرکنندگان نفت دنیا پیوسته است.

دوازدهمین نشست
دوازدهمین نشست وزارتی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در حالی پایان یافت که اعضا بر سر افزایش تولید روزانه ۵۰۰هزار بشکه‌ای برای ژانویه سال۲۰۲۱ میلادی به اجماع رسیدند و تصمیم گرفتند برای تعیین مقدار تسهیل کاهش تولید (افزایش تولید) در ماه‌های آینده، هر‌ماه براساس شرایط بازارهای جهانی نفت نشستی برگزار کنند. بر این اساس، کاهش تولید روزانه تولیدکنندگان عضو ائتلاف اوپک‌پلاس از رقم ۷میلیون‌و۷۰۰هزار بشکه در ‌ماه ژانویه۲۰۲۱ با افزایش روزانه ۵۰۰هزار بشکه‌ای در ژانویه ۲۰۲۱ به ۷میلیون‌و۲۰۰هزار بشکه در روز می‌رسد، اعضا همچنین تأکید کردند این روند تا زمانی که مجموع تسهیل کاهش تولید (افزایش تولید) به روزانه ٢میلیون بشکه برسد، ادامه خواهد داشت. آنها متعهد شده‌اند که کشورهایی که تاکنون به تعهد خود پایبندی ضعیفی داشته‌اند تا ‌ماه مارس سال۲۰۲۱ میلادی برای جبران فرصت خواهند داشت و ایران، ونزوئلا و لیبی نیز همچنان از هرگونه کاهش تولید مستثنا هستند. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران تصمیم اوپک‌پلاس را عاقلانه و برای جلب نظر همه اعضا توصیف و تأکید کرد: اگر در ماه‌های آینده نیز برای تغییر سطح کاهش تولید تصمیمی گرفته شود، به‌هرحال این مقدار بیش از ۵۰۰هزار بشکه نخواهد بود. زنگنه درباره تأثیرگذاری این تصمیم بر بازار نفت نیز گفت: بعید می‌دانم تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر بازار داشته باشد، زیرا روزانه ۵۰۰هزار بشکه رقم زیادی نیست، ضمن اینکه تصمیم کنونی برای یک‌ماه گرفته شده است و برای ماه‌های بعدی در نشست‌های آینده تصمیم‌گیری می‌شود.

تحلیل کارشناسی
محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک درباره تازه‌ترین تصمیم اوپک‌پلاس برای افزایش سقف تولید نفت به همشهری می‌گوید: افزایش 500هزار بشکه نفت در روز به ظرفیت اوپک‌پلاس، تدریجی است و قرار شده از ‌ماه ژانویه سال2021 میلادی بر ظرفیت تولید اعضای اوپک‌پلاس 500هزار بشکه افزوده شود و افزایش دوباره سقف تولید به میزان 500هزار بشکه دیگر در ماه‌های آینده بستگی به‌گزارش و ارزیابی وضعیت بازار جهانی نفت و سطح تقاضا دارد. او معتقد است: اگر اوپک‌پلاس تصمیم به افزایش تولید نمی‌گرفت، بهتر بود. او با این حال تأکید می‌کند: تصمیم اوپک‌پلاس محتاطانه و گام‌به‌گام خواهد بود و اگر در‌ماه دوم سال آینده میلادی کشش بازار برای تقاضای نفت بیشتر بود، آنگاه دوباره اعضا تصمیم خواهند گرفت که میزان تولیدشان را تا 500هزار بشکه افزایش دهند که در نهایت سقف افزایش تولید 2میلیون بشکه در روز به‌صورت تدریجی با رصد وضعیت تقاضای بازار خواهد بود. این کارشناس نفتی در عین حال به اثر ویروس کرونا بر بازار جهانی نفت به‌عنوان یک عامل نااطمینانی یاد می‌کند و توضیح می‌دهد: درصورتی‌که اخبار منتشره درباره اثربخش بودن واکسن کرونا مثبت تأیید و میزان محدودیت‌های اعمال شده ناشی از قرنطینه در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی جهان کاهش یابد، به‌طور طبیعی شاهد رشد تقاضا برای نفت خواهیم بود اما به‌دلیل نااطمینانی از رفتار ویروس کرونا و احتمال تشدید شیوع آن و اعمال دوباره محدودیت‌ها، ضرورت دارد تا بااحتیاط تصمیم‌گیری شود.

   تحلیل نفت و بودجه1400

نماینده سابق ایران در اوپک تصمیم دولت ایران برای محاسبه قیمت نفت در بودجه1400 را منطقی می‌داند و می‌گوید: به‌نظر می‌رسد با درنظر گرفتن شرایط تقاضا و عرضه نفت، قیمت در سال آینده در حدود 40دلار باشد و به همین دلیل نباید در برآورد قیمت نفت بی‌احتیاطی کرد. خطیبی درباره احتمال بازگشت نفت ایران به بازار جهانی نفت با روی کارآمدن دولت جدید آمریکا هم معتقد است: اگر تحریم‌ها برداشته شود، میزان صادرات نفت و میعانات نفتی ایران تا روزانه 2.5میلیون بشکه خواهد بود. این کارشناس نفتی تأکید می‌کند: بازگشت ایران به بازار جهانی نفت نباید باعث شود تا اوپک‌پلاس تصمیم به افزایش سقف تولید خود بگیرد، بلکه باید دیگر کشورهایی که جای خالی ایران را در شرایط تحریم پر کرده‌اند، از سقف تولید خود کم و جا را برای ایران بازکنند.