سالمندان نباید خبرهای کرونا را دنبال کنند

 فتانه احدی_روزنامه نگاری

همه افراد جامعه در تیررس کرونا قرار‌دارند اما گروه سنی بالای 60سال در خطر بیشتری قرار‌دارد. سالمندان جزو گروه‌های حساس و در معرض خطر در برابر بیماری کرونا هستند که نیاز به توجه ویژه دارند. ویروس کرونا برای افراد سالمند که به خوبی از آنها مراقبت نمی‌شود و کسانی که بیماری زمینه‌ای مزمن دارند خطرناک‌تر است؛ بنابراین باید مراقبت از سالمندان را جدی گرفت. دکتر محسن شتی،رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت در مورد نحوه ابتلا و شرایط مراقبت از سالمندان توضیحاتی به همشهری می‌دهد.

چرا کرونا بر افراد مسن راحت‌تر غلبه می‌کند؟
بعضی از عوامل خطر، رفتاری هستند؛ مانند سیگار کشیدن، ورزش نکردن، نمک زیاد و چربی خوردن. بعضی ریسک‌فاکتورها رفتاری نیستند، و در ذات یک فرد وجود دارند، که سن، یک ریسک‌فاکتور ذاتی است مانند دوره سالمندی، این ریسک‌فاکتور دلیل زودتر بیمار شدن افراد است. افراد بالای 60سال بیش از دیگران در معرض بیماری کرونا قرار‌می‌گیرند. این مسئله در مورد آنفلوآنزا نیز صدق می‌کند. به همین دلیل است که هر سال قبل از شروع فصل پاییز و زمستان به افراد بالای60سال توصیه می‌شود، واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند. کرونا بیماری جدیدتری است. دنیا یک سال است با این پدیده مواجه شده و هرچه پیش می‌رود شواهد علمی نسبت به این بیماری کامل‌تر می‌شود اما آنچه در دنیا دیده شده و قابل‌توجه است، این است که عمده افرادی که درگیر این بیماری می‌شوند سالمند هستند. البته در ایران در کنار سالمندان، میانسالان نیز بسیار درگیر این بیماری شده‌اند که در هر دو سن، آمار بالای ابتلا دیده شده اما موارد مرگ‌ومیر در تمام دنیا از جمله ایران، عمدتا در سالمندان اتفاق می‌افتد و این مسئله به واسطه تغییراتی است که در سن پیش می‌آید. سطح ایمنی ضعف پیدا‌می‌کند و معمولا بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، فشار خون، انواع سرطان‌ها، نارسایی‌های کلیه و بقیه موارد در سالمندان بیشتر دیده‌می‌شود. همزمانی و هم‌ابتلایی در بین سالمندان بیشتر است؛ یعنی سالمندی که چند بیماری را همزمان دارد و اینها فرد را مستعد می‌کند که او دچار این بیماری شود و سریع‌تر وضعیتش به وخامت می‌رسد.

عوارض روانی مانند استرس و اضطراب ناشی از ابتلای بیماری کرونا چه تأثیری در همه‌گیری آن دارد؟
هر مسئله‌ای که باعث افت سطح ایمنی شود و ایمنی بدن را پایین بیاورد، خطر بالاتری دارد. کم‌خوابی و فشارهای روانی تأثیر بسیاری بر افت سطح ایمنی بدن دارد. این مسئله خود به تنهایی می‌تواند یکی از عوامل سریع ابتلا به بیماری‌های واگیر باشد. هرچند این موضوع برای همه مردم عمومیت دارد ولی سالمندان را زودتر درگیر می‌کند.

چه ملاحظاتی برای پیشگیری از ابتلای سالمندان به کرونا وجود دارد؟
این گروه سنی را باید جدی‌تر بگیریم و برای مراقبت از آنها تلاش کنیم. همچنین باید مراقب خود باشیم، از عوامل خطر دوری کنیم، ماسک بزنیم، در فضای بسته بدون پنجره و تهویه قرار‌نگیریم و اگر بیمار هستیم از خانه خارج نشویم. این موارد را برای سالمند نیز باید بیشتر رعایت کنیم. سالمندان به‌دلیل اینکه اگر بیمار شوند دچار وضعیت بدی خواهند شد، نباید در مکان‌های شلوغ حضور داشته باشند و در شرایط خاص در خانه بمانند. بعضی سالمندان نیز مبتلا به بیماری‌های خاص هستند که حتما باید مراقبت از آنها شدت بیشتری داشته باشد.

علائم کرونا در سالمندان چه فرقی با بقیه افراد دارد؟
ممکن است علائم بروز کرونا در سالمندان علامت‌های معمول نباشد. شاید یک سالمند با سرفه، تب و بدن درد به کرونا مبتلا نشود. ممکن است با یک روان‌آشفتگی شروع شود، شاید احساس منگی کند و متوجه اطراف خود نباشد. یا اینکه با اسهال و استفراغ شروع شود. تیپیک یا معمول نبودن علامت‌های ابتلا به کرونا یکی از مشکلاتی است که در سالمندان وجود‌دارد. بنابراین بسیار باید حواس‌مان جمع باشد که بیماری‌شان دیر تشخیص داده نشود و شروع درمان به تأخیر نیفتد. بعضی از سالمندان مبتلا به آلزایمر هستند که سطح شناختی آنها طبیعی نیست. بعضی تسلطی به‌خود ندارند و حواسشان به‌خودشان نیست. از این افراد باید به دقت توضیح خواست؛  مثلا اگر به‌ خودشان واگذاشته شوند حواسشان نیست ماسک بزنند و خیلی مراقب باشند و یادشان می‌رود که کرونا وجود دارد.

برای مراقبت از سالمندان چه نکاتی را باید بیش از دیگران در نظر گرفت؟
همانطور که گفته شد مراقبت از سالمندان تلاش و دقت بیشتری نیاز دارد؛ مثلا از لوازم سالمندان تا جایی که ممکن است استفاده نشود؛ حتی مهر و جانماز شخصی داشته باشند، اتاقشان را جدا کنند، اگر شخصی بیماراست به آنها نزدیک نشود و فاصله‌گذاری را به دقت رعایت کنند. حتی در مسائل بهداشتی نیز برای سالمندان حد و مرز باید قائل شد.

در کنار کرونا رسیدگی به دیگر بیماری‌های زمینه‌ای باید چگونه باشد؟
به سالمندانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند باید بیشتر حواسمان باشد. سالمندان تنها با کرونا از بین نمی‌روند. اتفاقی که در دنیا افتاده این است که به واسطه کرونا مراقبت بیماری‌های غیرواگیر مختل شده و سالمندان از رفتن به بیرون از خانه ترسیده‌اند. ترس ناشی از ابتلا به کرونا باعث شده که آزمایش‌های لازم را انجام ندهند و بیماری‌های مزمن تشدید شود. باید دقت کنیم این اتفاق در بین سالمندان اطراف‌مان نیفتد، کنترل قند، فشار‌خون، چربی و دیگر بیماری‌ها باید به دقت و سر وقت خود انجام شود و کرونا خللی در پیگیری این بیماری‌ها ایجاد نکند. 

یکی از مواردی که سالمندان ممکن است دچارش شوند، افسردگی حاصل از دوری فرزندان و خانواده است. برای پیشگیری از این اتفاق چه راهکارهایی وجود دارد؟ 
باید با برنامه‌ریزی و همکاری بچه‌های دیگر و خانواده و تقسیم روزها به دیدارشان رفت و حتی اگر تلفن‌های همراه در دسترس‌شان است با برقراری تماس‌های تصویری در جریان اوضاع و احوالشان قرار‌گرفت. حتی سالمندان نباید اخبار و آمار مرگ‌ومیر ناشی از کرونا را دنبال‌کنند. برنامه‌های سرگرمی و تفریحی برای خود مهیا کنند تا بتوانند از این شرایط به سلامتی گذر کنند.