امید به جبران عقب‌ماندگی 9درصدی بارندگی در آذر

هفته جاری اغلب مناطق کشور با آسمانی ابری همراه با ریزش باران و حتی برف مواجه بوده‌اند؛ آیا این بارش‌ها می‌تواند عقب‌ماندگی 9درصدی بارندگی‌های امسال نسبت به میانگین 11ساله جبران کند؟
به گزارش همشهری، آخرین آمارهای دفتر مطالعات پایه منابع آب ایران نشان می‌دهد از ابتدای سال آبی جاری تاکنون (اول مهر تا شامگاه 8آذر) میانگین ارتفاع کل ریزش‌های جوی ایران به 44.2میلی‌متر رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه در سال آبی قبل معادل 2درصد افزایش دارد؛ اما نسبت به میانگین بارندگی در دوره‌های مشابه 11سال اخیر معادل 9درصد کاهش نشان می‌دهد. البته این میزان بارندگی نیز باوجود کاهش نسبت به دوره 11ساله، حدود 24درصد از متوسط بارندگی کشور در 52سال اخیر بیشتر بوده و امسال همچنان در جرگه سال‌های با بارش خوب قرار می‌گیرد.

دریاچه ارومیه سیراب شد
بررسی آمارهای منتشر شده از وضعیت بارش‌های جوی در 68روز سپری شده از سال آبی 1400– 1399به تفکیک حوضه‌های آبریز نشان می‌دهد در این دوره زمانی، فقط بارندگی در دو حوضه آبریز «خلیج‌فارس و دریای عمان» و «دریاچه ارومیه» بیش از میانگین سال قبل بوده است. البته میزان بارش‌های حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان باوجود افزایش 22درصدی نسبت به سال قبل، همچنان 7درصد کمتر از میانگین 11سال اخیر ارزیابی شده است؛ اما حوضه دریاچه ارومیه یکی از بهترین سال‌های آبی را تجربه کرده و با 103.5میلی‌متر بارش در 68روز گذشته، با رشد 238درصدی بارندگی مواجه شده است. این میزان بارش در مقایسه با میانگین دوره 11ساله اخیر 45درصد و در قیاس با میانگین 52سال گذشته نیز 58درصد بیشتر بوده و توانسته است یکی از بهترین سال‌های آبی را برای حوضه آسیب‌دیده دریاچه ارومیه خلق کند.

خساست آسمان در شرق
از اول مهر تاکنون وضعیت بارندگی در حوضه «دریای خزر» تقریباً هم‌مرز با آمارهای سال قبل بوده و فقط یک درصد افت کرده است، اما بارندگی در حوضه‌های «قله قوم» واقع در شمال شرقی کشور و «فلات مرکزی» به‌ترتیب کاهش 24و 26درصدی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل پیدا کرده است. در این میان بدترین وضعیت نصیب حوضه آبریز «مرزی شرق» و نوار شرقی کشور در استان سیستان‌وبلوچستان شده که میزان بارندگی‌های آن 57درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل و 13درصد نسبت به میانگین 11ساله کاهش یافته است. البته خشکی و خساست آسمان یکی از ویژگی‌های معمول این حوضه آبریز است و این اتفاق مختص امسال نیست. براساس آمارها، حتی باوجود کاهش 57درصدی بارندگی‌های امسال در حوضه مرزی شرق، همچنان وضعیت بارش‌های این حوضه نسبت به میانگین 52 سال اخیر حدود 7درصد مساعدتر بوده است.

دورنمای سه‌ماهه بارندگی
پیش‌بینی‌های مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو از وضعیت بارندگی در سه‌ماه آینده حاکی از این است که احتمالاً متوسط بارش آذرماه در بیشتر نواحی کشور، عادی و بیشتر از عادی خواهد بود. این پیش‌بینی برای دی‌ماه بیانگر آن است که در این‌ماه احتمال وقوع بارش در بیشتر مناطق به‌ویژه شرق و نیمه جنوبی کشور کمتر از عادی باشد. در این میان پیش‌بینی‌ها برای بهمن‌ماه نیز نشان‌دهنده بارش‌های کمتر از عادی در نیمه شمالی کشور است و در برخی مناطق احتمال وقوع بارش عادی یا بیشتر از عادی نیز وجود دارد. براساس پیش‌بینی مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو احتمال وقوع بارش‌های عادی یا بیشتر از عادی برای مناطق مختلف کشور بین ۳۳تا۷۵درصد است؛ گرچه در این‌ماه احتمال وقوع بارش کمتر از عادی در برخی مناطق شمال غرب کشور وجود دارد. بر پایه این گزارش، وقوع بارش‌ها در دی‌ماه کمتر از عادی، با احتمال وقوع بین ۵۰تا۷۵درصد در بیشتر مناطق واقع در شرق، نیمه جنوبی و مناطقی از شمال و شمال غرب کشور غالب خواهد بود. همچنین در این ماه، وقوع بارش‌های عادی و یا بیشتر از عادی با احتمال وقوع بین ۳۳ تا ۷۵ درصد در برخی مناطق واقع در شمال و برخی از مناطق غرب و مرکز پیش‌بینی شده است. در بهمن‌ماه نیز برای بیشتر مناطق واقع در نیمه شمالی کشور، بارشی کمتر از عادی با احتمال وقوع بین ۳۳تا۷۵درصد پیش‌بینی شده، اما احتمال وقوع بارش عادی یا بیشتر از عادی برای برخی از مناطق واقع در نیمه جنوبی، مرکزی، غرب و شمال کشور با احتمال وقوع بین ۳۳تا۷۵ درصد نیز وجود دارد.

وضعیت بارندگی در مناطق مختلف
براساس اطلاعات هواشناسی، اختلاف بارش از میانگین بلندمدت در آذرماه، در مناطق مجاور با رشته‌کوه‌های زاگرس و برخی از مناطق شمالی و مرکزی کشور بین ۱۰تا۷۵ میلی‌متر، در مناطقی از جنوب و غرب کشور بین منفی ۱۰تا منفی ۲۵میلی‌متر و در سایر مناطق بین منفی ۱۰ تا مثبت ۱۰میلی‌متر پیش‌بینی شده است. برآوردها حاکی است اختلاف بارش از میانگین بلندمدت در دی‌ماه، در بیشتر مناطق واقع در نیمه شمالی کشور بین منفی ۱۰ تا مثبت ۱۰ میلی‌متر و در مناطق جنوبی، برخی از مناطق شرق و شمال کشور، بین منفی ۱۰ تا منفی ۷۵ میلی‌متر یا کمتر باشد. همچنین اختلاف بارش از میانگین بلندمدت در بهمن‌ماه، در بیشتر مناطق کشور منفی ۱۰ تا مثبت ۱۰ میلی‌متر پیش‌بینی می‌شود؛ گرچه در برخی از مناطق واقع در غرب، شمال، شرق و جنوب شرق کشور، کمتر از منفی ۱۰میلی‌متر و در مناطق مجاور با ارتفاعات رشته‌ کوه‌های زاگرس، بیشتر از ۱۰میلی‌متر خواهد بود.