دوچرخه‌سواری روی ریل «شارباغ»

حامد فوقانی ـ دبیر  گروه شهر


 قطار پروژه ساماندهی و بازآفرینی اراضی روسطحی خطوط ریلی راه‌آهن تهران- تبریز به حرکت افتاده و به‌زودی عملیات اجرایی این پروژه آغاز می‌شود.
اوایل پاییز امسال بود که با امضای تفاهمنامه میان شهردار تهران و مدیرعامل شرکت راه‌آهن، بزرگ‌مقیاس‌ترین فرصت بازآفرینی پایتخت موسوم به محور شارباغ در فضای روسطحی تونل راه‌آهن تهران - تبریز وارد مرحله نهایی شد. با امضای این تفاهمنامه، زمین موردنیاز شهرداری برای اجرای طرح تامین شد تا اجرای عملیات فاز نخست، کلید بخورد. اگرچه قطار ساماندهی این اراضی طی 5سال گذشته سرعت لازم را نداشته، اما خوشبختانه از همیشه به ایستگاه موردنظر یعنی آغاز پروژه، نزدیک‌تر شده است. در همین ارتباط مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران که پروژه بازآفرینی در عمل از سوی آنها پیگیری می‌شود، به همشهری گفت: «این مسیر در مجموع 27هکتار وسعت دارد. عملیات ساماندهی را در حدود 9هکتار از زمینی که از شرکت راه‌آهن تحویل گرفته‌ایم، آغاز کرده‌ایم. تجهیز کارگاه در حال انجام است و ظرف 2هفته آینده، کلنگ‌زنی به‌صورت رسمی صورت می‌گیرد.» کاوه حاجی علی‌اکبری با بیان اینکه طی عملیات فاز نخست در 4نقطه کار دنبال می‌شود، افزود: «این 4نقطه مجموعا مساحتی حدود 3هکتار دارند. نقشه‌های اجرایی تهیه و پیمانکار مشخص شده است. 2نقطه در منطقه 17و 2نقطه دیگر در منطقه 18قرار دارد. گام بعدی ساماندهی مساحتی حدود 6هکتار خواهد بود که طرحش تهیه شده است و عملیات اجرایی آن در قالب فاز دوم، ابتدای سال 1400شروع می‌شود.» او اظهار امیدواری کرد که کارهای فاز نخست طی 6ماه آینده به اتمام رسیده و آماده بهره‌برداری شود.

بارگذاری نداریم
طبق طرح برنده شده در مسابقه بازآفرینی اراضی روسطحی خطوط راه‌آهن تهران- تبریز، همه المان‌ها و مبلمان‌ها مناسب فضای باز شهری است؛ یعنی قرار نیست بارگذاری خاصی روی این اراضی صورت بگیرد و درواقع یک‌عرصه همگانی ایجاد خواهد شد. حاجی‌علی‌اکبری در همین خصوص گفت: «در 27هکتار اراضی، یک‌مسیر به‌هم پیوسته و یکپارچه پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری احداث می‌شود. جدا از اینها، فضاهایی برای حضور مردم، تعاملات اجتماعی و برگزاری مراسم آیینی و مذهبی نیز ساخته می‌شود.» او با تأکید بر اینکه اصلا بارگذاری در پروژه صورت نمی‌گیرد، افزود: «تنها کوشک‌های یک‌طبقه‌ای پیش‌بینی شده که متناسب با کارکرد فضا و کاربری لازم احداث می‌شوند.» اینطور که مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران عنوان کرد در تفاهم شکل گرفته قرار شده شهرداری برای تکمیل تونل به راه‌آهن کمک کند و در مقابل راه‌آهن حق بهره‌برداری دائم از فضای روسطحی تونل را در اختیار شهرداری بگذارد. همچنین 180میلیارد تومان از سوی شهرداری تهران به شرکت راه‌آهن پرداخت خواهد شد و به ازای آن بهره‌برداری یک‌سوم از عرصه به شهرداری داده می‌شود. در این میان، تاکنون ۵۰ میلیارد تومان پرداخت شده است. حاجی‌علی‌اکبری موانع بعدی را فنی و اجرایی دانست و گفت: «اینچنین موانعی در پروژه‌های بزرگ‌مقیاس، طبیعی است؛ بنابراین نگرانی‌ خاصی وجود ندارد.»

تغییرشکل چندکوشک‌ مطابق با فضای معنوی امامزاده
مدیرعامل شرکت یادمان سازه شهرداری تهران هم در مورد جزئیات پروژه شارباغ توضیحاتی را ارائه کرد. حسن صفات در مورد پروژه شارباغ (شار به‌معنای تعاملات اجتماعی) به ایسنا، گفت: «در مسابقه طراحی بازآفرینی ۹کیلومتر مسیر روسطحی اراضی خطوط ریلی حدود ۲۴۰ تیم طراحی شرکت کردند و نهایتا یک طرح انتخاب و به‌عنوان برنده این مسابقه اعلام شد. در طراحی انجام شده، 4زون برای شارباغ تعیین شده، اما به‌دلیل ملاحظات در زون2، بررسی‌ها هنوز به اتمام نرسیده است. زون2 مسیر شارباغ، دقیقا مقابل امامزاده حسن خواهد بود که بر همین اساس از مشاور خواسته‌ایم کاربری کوشک‌های این زون را مطابق با فضای معنوی امامزاده تغییر دهد.»
 به گفته او، تبدیل این فضای روگذر به بوستان و فضای فرهنگی موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی در محدوده مناطق 17 و 18 به‌خصوص معتادان متجاهر می‌شود. 

   جزئیاتی از شارباغ


پروژه شارباغ یکی از منحصر به فردترین پروژه‌های شهری در جنوب تهران است که به بهبود فضای شهری در مناطق ۱۷ و ۱۸ کمک قابل‌توجهی می‌کند. این پروژه جزئیاتی به شرح زیر دارد:
  27هکتار وسعت کل عرصه اراضی است.
   9کیلومتر طول کل پروژه است.
  23 کوشک در محور ساخته می‌شود.
   رویکرد اصلی پروژه ایجاد فضای سبز است.
  کوشک‌ها کاربری‌هایی ازجمله ایستگاه دوچرخه، موزه، کتابخانه و کافی‌شاپ را دارند.
  در معبر شمالی جویبار سبز و در معبر جنوبی حدفاصل حریم پیشین راه‌آهن و سطح فوقانی تونل رواق سبز احداث می‌شود.