جنگ جدید پلتفرمها با خبرهای اشتباه واکسن
فیسبوک، توییتر و گوگل خود را برای مبارزه بعدی با تئوریهای توطئه در مورد واکسن کرونا آماده میکنند
عمادالدین قاسمی پناه- خبرنگار
فیسبوک، توییتر و گوگل برای جنگی بزرگ با اطلاعات غلط آماده میشوند. این شرکتها برای مقابله با اطلاعات نادرست در آینده، در مورد واکسنهای ویروس کرونا، در حال پیوستن به گروههای حقیقتسنج و سازمانهای دولتی سراسر جهان هستند. براساس یک مشارکت جدید، پلتفرمهای شبکههای اجتماعی با پژوهشگران و سازمانهای دولتی در انگلیس و کانادا همکاری خواهند کرد تا چارچوبی برای پاسخ به اطلاعات غلط در مورد واکسنهای کرونا در طول این همهگیری فراهم کنند.
وبسایت انگجت به نقل از «فول فکت» که یک سازمان حقیقتسنج انگلیسی است، مینویسد: فقط چندماه باقی مانده تا یک واکسن کرونا در اختیار مردم قرار گیرد، اما موجی از اطلاعات نادرست درباره آن میتواند اعتماد به این دستاورد پزشکی را تضعیف کند. این پروژه(مبارزه با اطلاعات نادرست) تلاشی است برای درس گرفتن از مشکلات موج پیشین اطلاعات نادرست(چه در زمان انتخابات و چه در مورد شیوع کرونا) تا اطمینان حاصل شود که پیش از بروز بحران بعدی، همه آمادهاند تا آن را مهار کنند.
فیسبوک، گوگل و توییتر هم همراه با سازمانهای حقیقتسنج در آمریکا، انگلستان، هند، اسپانیا، آرژانتین و آفریقا در این کار مشارکت میکنند. همچنین وزارت دیجیتال، فرهنگ، رسانه و ورزش انگلستان و کانادا در این پروژه حضور دارند. نکته قابل توجه این است که آمریکا حداقل در ابتدای کار مشارکتی در این پروژه ندارد. به گفته فول فکت، این گروه «استانداردهای پاسخگویی برای مقابله با اطلاعات نادرست» را سازماندهی میکند و یک چارچوب مشترک برای مقابله با «اطلاعات نادرست» فراهم خواهد کرد. آنچه مشخص نیست این است که در نهایت چنین گروههایی تا چه اندازه بر سیاستهای رسانههای اجتماعی تأثیرگذار خواهند بود. اگرچه پلتفرمهای شبکههای اجتماعی برخی اقدامات را برای جلوگیری از تئوریهای توطئه مرتبط با «ضدواکسن» انجام دادهاند، اما آنها سابقه منسجمی در این زمینه ندارند.
بهعنوان مثال، فیسبوک به تازگی تبلیغاتی را که موجب دلسردی از واکسنها میشود، ممنوع کرده است؛ با این حال، این شرکت به تئوریهای توطئه در مورد واکسن اجازه داده که در اینستاگرام و در گروههای فیسبوک گسترش یابد. همچنین به تازگی و در ماه سپتامبر، مارک زاکربرگ از تصمیم خود مبنی بر برخورد نکردن با اطلاعات «ضدواکسن» در این پلتفرم دفاع کرد.
به همین ترتیب، یوتیوب اخیراً اطلاعات غلط در مورد واکسن کووید-19 را ممنوع کرده است، اما گفته که تعداد فیلمهایی که فقط «نگرانیهای گسترده» در این مورد را منتشر میکنند، «کاهش» میدهد. توییتر هم اقداماتی را برای گسترش و ارتقای اطلاعات معتبر در مورد واکسنها و بیماری همهگیر کووید-19انجام داده است، اما مانع پخش تئوریهای توطئه در مورد واکسن نشده است.
با این حال ممکن است که فرایندهای حقیقتسنجی به تنهایی کافی نباشد. اطلاعات غلط در مورد واکسنها، با وجود تلاشهای قبلی برای جلوگیری از دلسرد کردن مردم از آن، سالهاست در شبکههای اجتماعی بیداد میکند. همچنین این تئوریهای توطئه در سایر اجتماعات آنلاین مانند گروههای خانوادگی یا در میان علاقهمندان به «طب گیاهی» جایگاه خود را پیدا میکنند. این موضوع باعث شده است تا برخی از متخصصان هشدار دهند که ممکن است فرایند حقیقتسنجی صرف، بدون مداخلات دیگر اثرگذار نباشد. در گزارشی که اخیراً در مورد اطلاعات نادرست مربوط به واکسن ویروس کرونا منتشر شده است، سازمان غیرانتفاعی
First Draft که در مورد اطلاعات نادرست در شبکههای اجتماعی تحقیق میکند، گفته است که فرایند حقیقتسنجی میتواند نتایج مثبتی داشته باشد. آنها میگویند، این پلتفرمها باید رویکردی را در پیش بگیرند که اطلاعات قابل اعتماد را درصورت لزوم فراهم کنند و گروههایی را که ممکن است تئوریهای توطئه را گسترش دهند، از نزدیک رصد کنند.
بهنظر میرسد این اقدامات مثبت میتواند در سایه مشارکت پلتفرمهای شبکههای اجتماعی با سازمان فول فکت محقق شود. اما با توجه به عرضه نخستین واکسن ویروس کرونا، ممکن است لازم باشد که این پلتفرمها بسیار سریعتر اقدام کنند.