تاریخ ورق می‌خورد

  ندا زندی

 نشر کتاب از موقعیت بی‎‌‎بدلیل رشد و توسعه اقتصادی در سال‎‌‎های دهه40 بهره‎‌‎ای نبرد. هرچند آمار انتشار کتاب برای دوره‎‌‎ای کوتاه از سال1343 رو به ‌افزایش گذاشت و در 1349 به نقطه اوج خود رسید اما پس از حدود 6سال دوباره نمودارها روند نزولی در پیش گرفتند. سانسور گسترده، نبود قوانین مدون و چشم‎‌‎انداز بلندمدت و اهداف مشخص برای نشر از سوی دولت و بسیاری عوامل دیگر اجازه نمی‎‌‎داد تا روند ثابت و پایداری در نشر صورت پذیرد. اگر در نشرهای دولتی تحولی رخ می‎‌‎داد بیشتر از سوی مدیران باانگیزه و دغدغه‌مندی بود که دل در گرو کتاب داشتند، نه ساختار منسجم و برنامه‎‌‎های مدون و از همین رو بود که با رفتن این مدیران، کارها یا نیمه‌تمام رها می‎‌‎شد یا مدیر بعدی علاقه و الزامی به پیگیری آنها نمی‎‌‎دید. آمار چاپ کتاب در 2سال منتهی به 1357 اندکی افزایش یافت و کاسته شدن از اختناق و فشارهای حاکمیت در بحبوحه سال پیروزی انقلاب نیز کمک کرد تا نویسندگان و مترجمان در اوضاع ناآرامی که وجود داشت، اختیار بیشتری برای نشر افکار خود بیابند و بتوانند آن دسته از کتاب‎‌‎هایی را که پیش‎‌‎تر امیدی به انتشارشان نداشتند، منتشر کنند. هرچند، شتاب جریان‎‌‎ها باعث شده بود تا ناشران چاپ کتاب‎‌‎های ارزشمند را به زمانی موکول کنند که اوضاع اندکی آرام شده باشد. در دهه60، وضعیت بازار نشر تا حدودی بهبود یافت و کتاب‎‌‎های بیشتری روانه بازار شد.