یک قطره باران هم باید مدیریت شود

نورا عباسی ـ روزنامه‌نگار


بارش باران و برف برای بسیاری به‌معنای رقم خوردن یک روز رمانتیک تعبیر می‌شود و از هیچ تلاشی برای قدم زدن زیر باران شهری مانند تهران غافل نمی‌شوند اما بارش‌های جوی برای همه تهرانی‌ها یک تعبیر ندارد، چرا که نیروهای خدمات شهری در روزهای بارانی و برفی در حالت آماده‌باش به‌سرمی‌برند تا شهر دچار مشکل نشود.
هر چند بسیاری برف سال گذشته و آب‌گرفتگی معابر شهری در روزهای بارانی را به‌عنوان یک مشکل در مدیریت شهری به‌خاطر دارند اما علی‌اصغر عطایی، مدیرکل امور خدمات شهری شهرداری تهران در گفت‌وگو با همشهری از تلاش‌ها و برنامه‌های این معاونت برای مقابله با مشکلات بارندگی در شهر تهران می‌گوید و معتقد است مشکل شهر تهران در بارش‌های سال گذشته مربوط به حجم بالای بارش‌های جوی بود.
عطایی به این نکته اشاره می‌کند که مدیریت بارش باران و برف در شهر تهران براساس برنامه یکساله تدوین می‌شود؛ «بارش باران و برف یکی از موضوعات مهمی است که شهرداری در طول سال برای آن برنامه‌ریزی دارد. با توجه به اینکه شهر تهران یک شیب از شمال به سمت جنوب دارد، اگر در مواقع بارش باران برنامه‌ریزی درستی انجام نشود، این شیب می‌تواند مشکلات جدی‌ای برای شهر ایجاد کند. در واقع باید گفت که در تهران یک قطره آب نیز باید مدیریت و هدایت شود؛ چه جمع‌آوری داخل یک مخزن، چه ورود به شبکه اصلی از طریق شبکه فرعی و چه هدایت به سمت جنوب شهر تا مورد استفاده قرار گیرد.»
براساس گفته او دلیل مشکلات شهر در روزهای بارانی و برف سال گذشته را باید در حجم بالای بارش‌های جوی جست‌وجو کرد؛ «پس از بارندگی‌های سنگین فروردین‌ماه 1398 آب از رودها، دره‌ها، رودخانه‌ها، کانال‌ها و مسیل‌ها مقدار زیادی رسوبات، ماسه و... به همراه خود آورده بود. هر منطقه‌ای در شهر تهران یک واحد مسیل‌ها فعال دارند که پیمانکار خاص دارد و در طول سال کارگرانش نهرها و کانال‌ها را لایروبی می‌کنند اما سال گذشته به‌دلیل حجم زیاد رسوبات وارد شده به کانال‌ها و مسیل‌ها به تجهیزات گسترده‌تری نیاز داشتیم.»
آنطور که عطایی توضیح می‌دهد در شهر تهران نزدیک 530کیلومتر کانال و مسیل ایجاد شده است و این مسیرها در طول سال به شکل مستمر کنترل و لایروبی می‌شوند و بخش‌هایی که نیاز به ترمیم دارند، در برنامه قرار می‌گیرند. جدا از بحث کانال‌ها و مسیل‌ها، باید بدانیم که شهر تهران نزدیک به 10هزار کیلومتر نیز انهار فرعی دارد و این انهار همزمان با پاکسازی معابر، لایروبی و پاکسازی می‌شوند.
مدیرکل امور خدمات شهری شهرداری تهران با اشاره به فعالیت پیمانکاران مسیل‌ها، می‌گوید: «در مناطق 22گانه همانگونه که پیمانکاران تنظیف فعالیت می‌کنند، ما از حضور پیمانکاران مسیل‌ها و لایروبی به شکل مستمر استفاده می‌کنیم و این نیروها در طول سال به فعالیت مشغول هستند. به‌طور کلی زمانی شهرها می‌توانند از نظر سیل و آبگرفتگی دچار مشکل شوند که این مسیل‌ها و کانال‌های مورد اشاره، به‌درستی کار نکنند».
عطایی با بیان این نکته که با شروع بارش‌ها، تمام مناطق با تجهیزات کامل در شهر حضور پیدا می‌کنند تا مدیریت امور را به‌دست بگیرند، می‌گوید: «ما امسال در بخش بارش‌ها تلاش کرده‌ایم تا 244دستگاه موتور پمپ را در اختیار نواحی 122گانه شهرداری قرار دهیم تا در موارد جزئی آبگرفتگی از این دستگاه‌ها بهره ببرند. در سال گذشته نیز برخی از مناطق نیاز به‌ کار عمرانی داشتند و از ابتدای سال99 ما این فعالیت‌های عمرانی را شروع کردیم و توانستیم مشکلات را رفع و رجوع کنیم. بر این اساس باید بگویم که امسال آمادگی‌مان برای مقابله با سیل و آبگرفتگی بالاتر است».
برنامه‌ها و نحوه مدیریت شهر در روزهای برفی متفاوت‌تر از روزهای بارانی است؛ «در بخش برف فعالیت‌های ما متفاوت است. در ابتدای بحث باید گفت که تعداد ماشین‌های مکانیزه شهرداری برای برف‌روبی محدود است و به همین دلیل امسال تلاش کرده‌ایم که نزدیک به 40دستگاه ماشین‌های نمک‌پاش، محلول‌پاش و تیغه‌های برف روبی تهیه کنیم و این خودروها را در تمام نقاط حساس قرار دهیم تا به محض بارش برف اقدامات لازم را انجام دهند.»
با شروع بارش برف نحوه فعالیت نیروهای کارگری بخش خدمات شهری نیز تغییر می‌کنند و براساس گفته عطایی «هم‌اکنون نزدیک به 30هزار نفر عوامل کارگری به‌صورت معمول در بخش فضای سبز و خدمات شهری مشغول به فعالیت هستند اما در زمان بارش برف، این افراد به امورات برف می‌پردازند. ما در زمان بارش برف از اکیپ‌های برف‌تکان استفاده می‌کنیم، این اکیپ‌ها در زمان بارش برف به ابزاری مانند بالابر و برف‌تکان مجهز می‌شوند تا در زمان بارش برف، درخت‌ها و فضای سبز را از برف پاکسازی کنند و مانع آسیب به گیاهان شوند. بنابراین کلیه مجموعه شهرداری تهران به شکل یکپارچه در این حوزه فعالیت می‌کنند و تمام برنامه‌ریزی‌های لازم برای مقابله با آبگرفتگی و بارش برف انجام شده است.»
پیدا کردن سخت‌ترین مناطق تهران در روزهای بارانی و برفی کار چندان دشواری نیست، چرا که هر ساکن تهران می‌داند، نخستین باران‌ها و برف‌های پایتخت بر سر کدامیک مناطق می‌بارد. از نظر عطایی، مناطقی که بیشتر بارش برف و باران دارند، بیش از سایر مناطق در فصل پاییز و زمستان نیاز به مدیریت دارند؛ «مناطق شمال شهر تهران یعنی مناطق یک، 2، 3، 4، 5، 6، 21و 22 زودتر از دیگر مناطق شهر تهران تحت‌تأثیر باران و برف قرار می‌گیرند، بنابراین باید نیروهایمان در این مناطق بیش از دیگر مناطق آمادگی داشته باشند. ناگفته نماند که نیروهایمان در این مناطق از امکانات ویژه‌تری برخوردار هستند. جز ماشین‌آلات برف‌روبی، در برخی از مناطق تهران، سایت‌های پیشتیبانی‌کننده ایجاد کرده‌ایم و امکانات ماشین‌آلات و ادوات نیروی انسانی را در آنها قرار داده‌ایم. همینطور مخازن زردرنگ حاوی شن و ماسه در مناطق مختلف شهر تهران تعبیه کرده‌ایم تا درصورت لزوم شهروندان هم بتوانند از این امکانات استفاده کنند. در کنار تمام این برنامه‌ها، به‌منظور ایجاد مدیریت یکپارچه با سازمان‌هایی همچون پلیس راهور، هواشناسی و... هماهنگی خوبی داشته‌ایم تا در مواقع بارش باران و برف شهر را در شرایط خوبی نگه داریم».