تأمین منافع ملی در گرو بلوغ سیاسی

 الهه کولایی ـ استاد دانشگاه تهران



فعالیت گروه‌های سیاسی از هر گرایش و طیفی که شکل بگیرد، بدون تردید باید با تمرکز بر منافع ملی، مصالح مردم و الزامات و ضرورت‌های رشد و توسعه همه‌جانبه کشور طراحی و دنبال شود. هیچ گروهی نباید در جهت عکس، فعالیت‌های خود را تنظیم سازد و علیه منافع مردم و مصالح کشور، فعالیت خود را سازمان دهد. اما موضوع اساسی به برداشت و شیوه درک از مسائل- چه در سطح داخلی و چه در سطح بین‌المللی- مربوط می‌شود. این واقعیت غیرقابل انکار است که آنچه در طول 4سال گذشته از سوی دولت آمریکا علیه کشور ما شکل گرفت و اجرا شد، از سوی تندروترین جریان‌های ضد‌ایرانی و ضد‌جمهوری اسلامی، طراحی، ساماندهی و اجرا شد؛ سیاستی که با عنوان فشار حداکثری در سال‌های گذشته اجرا شد، بدون تردید شرایطی بسیار ناهنجار و دشواری را برای مردم ایران فراهم آورده است؛ شرایطی که در چالش سهمگین با آسیب‌ها و مرگ‌ومیرهای ناشی از کووید-19، چه در حوزه سرمایه‌های انسانی و چه در عرصه‌های اقتصادی، وضعیت حساس و سرنوشت‌سازی‌ را رقم زده است. شرایطی که بسیاری از رقبای ما در سطح منطقه در حوزه‌های مختلف، امکان افزایش منافع خود به زیان منافع مردم ایران را پیدا کرده‌اند که تنها بخشی از آن را می‌توانیم در مرزهای شمال‌غربی کشور مشاهده کنیم؛ آنچه در جنگ اخیر در قره‌باغ کوهستانی اتفاق افتاد. بنابراین، با درنظر‌گرفتن شرایط داخل کشور، قرار‌گرفتن فشارها بر گرده مردم و نیز شکل‌گیری شرایط بسیار دشوار اقتصادی و گسترش چشمگیر و غیرقابل تحمل فقر و آسیب‌های اجتماعی برای گروه‌های بزرگی از مردم و با توجه به آنچه در سطح منطقه و در محیط بین‌المللی پیش‌روی کشور قرار گرفته و شرایطی که منافع طبیعی و بر‌حق مردم ایران از سوی رقبا و دشمنان کشور مورد تاراج قرار می‌گیرد، در چنین وضعیتی تلاش برای تغییر این روابط و یافتن راهکارهای مناسب برای دفاع از حقوق حقه مردم ایران یک ضرورت انکارناپذیر است. بر همین اساس، همه جریان‌ها و گروه‌های سیاسی بدون تردید مسئله گفت‌وگو و وارد‌شدن در فرایندی از مذاکره به‌گونه‌ای که دوطرف با توجه به آنچه پشت سر گذاشته شده است، به‌ویژه در سال‌های اخیر و پس از خروج آمریکا از برجام، باید بتوانند در مسیر کاهش این فشارهای سهمگین بر مردم ایران، رفتارهای خود را تنظیم کنند. اما نکته مهم این است که آیا ما از چنین بلوغ سیاسی‌ای برخوردار هستیم که منافع و مصالح مردم را بر منافع گروهی و سیاسی ترجیح دهیم و در پیگیری این سیاست به جای اولویت‌دادن به منافع مردم، به مزایا و دستاوردهای گروهی و جناحی نپردازیم؟ به‌نظر می‌رسد در شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگری ما نیاز داریم تا همه گروه‌ها و جریان‌های سیاسی با درک واقع‌بینانه مسائل و مشکلات همه‌جانبه‌ای که مردم ایران با آن روبه‌رو هستند، جهت‌گیری و رفتار خود را در برابر موضوع مذاکره با آمریکا به‌گونه‌ای طراحی و دنبال کنند که اولویت به این منافع و مصالح داده شود و بهبود شرایط زندگی مردم ایران در همه سطوح به‌ویژه تامین نیازهای اولیه آنها آنچنان در اولویت قرار گیرد که دیگر مسائل، تابعی از آن دیده شود. بر همین اساس، آنها که سرمایه‌های اصلی این نظام در طول 42سال گذشته بوده‌اند، جایگاه خود را در روند سیاستگذاری و تصمیم‌گیری‌های مربوط به شرایط زندگی همه ایرانیان خواهند یافت.