کاهش‌80‌درصدی فروش

زهرا رستگارمقدم ـ روزنامه‌نگار

دولت تقریبا شهر را نیمه‌تعطیل کرده. با وجود این، خیلی‌ها که با این تصمیم مخالفند از آن تخطی می‌کنند. اما تخطی از درخواست دولت و باز‌کردن مغازه برای پیداکردن یک مشتری‌ هم نمی‌تواند وضعیت کاسبان را بهبود بخشد. بازار راکدی که خیلی‌ها را نگران کرده، برای لوازم خانگی به بحران رسیده است. با پیروزی جو‌ بایدن در انتخابات آمریکا و ریزش قیمت دلار، رکود در بازار لوازم خانگی بیشتر شده. کاهش نرخ ارز، قیمت کالاهای خارجی را ۲۰‌درصد تغییر داده است. با وجود این، فروشگاه‌های لوازم خانگی همچنان مشتری ندارند و فروشندگان از کاهش ۸۰‌درصدی فروش‌شان گلایه می‌کنند. پس از کاهش نرخ ارز در واقع چه اتفاقاتی در این بازار رخ داده و وضعیت آن چگونه اداره می‌شود؟ در این مدت آیا قیمت لوازم خانگی تغییر کرده است؟

تلاطم‌های بازار
از اوایل سال ۱۳۹۷، با اعمال تحریم‌ها علیه ایران و خروج برندهای تولیدکننده لوازم خانگی از کشور و افزایش نرخ ارز تا انتخابات آمریکا، بازار تلاطم‌های بسیاری را تحمل کرده است؛ به‌عبارتی افزایش تقاضا و کمبود عرضه، قیمت‌ها را بیش از حد‌تصور بالا برده. هرچند در روزهای گذشته با کاهش قیمت ارز، این امید در مردم به‌وجود آمد که قیمت لوازم خانگی هم کاهش پیدا می‌کند اما فروشندگان لوازم خانگی معتقدند این وضعیت وابسته به آنها نیست و تصمیم‌شان تأثیری بر تعیین قیمت لوازم خانگی ندارد بلکه این تولیدکنندگان هستند که قیمت‌ها را تعیین می‌کنند. اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه لوازم خانگی می‌گوید که طبق آمارها، فروش لوازم خانگی نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته، ‌۵۰‌درصد افت داشته است. او علت کاهش فروش کالا را افزایش قیمت ارز و عدم‌ثبات آن می‌داند؛ «قیمت 3 قلم لوازم خانگی ایرانی یعنی یخچال ساید‌بای‌ساید، لباسشویی و ظرفشویی حدود ۸۰‌میلیون تومان است. فروشندگان لوازم خانگی آنقدر سرمایه ندارند که بخواهند کالاها را اقساطی به مردم بفروشند.» از آنجا که مشکلات اقتصادی، این اجازه را به فروشندگان نمی‌دهد که به شکل عمده خرید کنند و مجبورند روزانه کالای سفارشی‌شان را از کارخانه تهیه و خریداری کنند، با سود مشخصی آن را به قیمت‌روز خریده و عرضه می‌کنند.

حداقل‌ها، از 20 به ‌50‌میلیون تومان رشد کرد
شیوع ویروس کرونا و گرانی کالاها به اندازه‌ای به خانواده‌ها فشار وارد کرد که بعضی از زوج‌های جوان برای تهیه لوازم خانگی نه‌تنها اول به قیمت  به‌جای کیفیت و گارانتی توجه می‌کنند که برای خرید، اجناس دست‌دوم را قیمت می‌گیرند. آنهایی که می‌خواستند زندگی را بدون جشن عروسی آغاز کنند و از این فرصت استفاده کردند، نمی‌دانستند تله بزرگ‌تری انتظارشان را می‌کشد؛ لوازم خانگی. درنظر بگیرید زوجی که تا همین چند‌ماه پیش یعنی در تابستان می‌توانست با حداقل ۲۰میلیون تومان لوازم ضروری و اولیه خانگی را تهیه و با ۹۶میلیون تومان جهیزیه متوسطی خریداری کند، پاییز با حداقل ۵۰میلیون تومان باید این خرید را انجام دهد. این البته برای حداقل‌هاست. برای تهیه وسیله با نرخ متوسط، حدود ۱۳۰‌تا ۱۵۰‌میلیون تومان پول نیاز است. ارزان‌ترین یخچال بازار، مدل فریزر بالا، قیمتش از ۶میلیون تومان آغاز می‌شود و تا ۱۹میلیون و ۲۰۰هزار تومان افزایش می‌یابد. قیمت یخچال فریزر مدلِ فریزر پایین نیز از ۹میلیون و ۳۰۰هزار تومان شروع و به ۲۳میلیون و ۵۰۰هزار تومان ختم می‌شود. حداقل قیمت تلویزیون ۳۲ اینچ، ۵میلیون و‌۹۰۰  هزار تومان است و تا بیش از ۱۰۰میلیون تومان هم می‌رسد. قیمت ماشین لباسشویی حداقل از ۹میلیون و ۷۰۰هزار تومان شروع می‌شود و تا حدود ۳۰میلیون تومان افزایش می‌یابد. اجاق گاز مبله به شرط آنکه در بازار پیدا شود، حداقل ۵میلیون تومان است. قیمت این کالا تا ۱۴ میلیون تومان هم تغییر می‌کند. اجاق رومیزی هم از یک میلیون و ۹۰۰هزار تومان شروع  می‌شود و تا بیش از ۱۲میلیون تومان می‌رسد. برای خرید اتو نیز حداقل باید ۶۴۷هزار تومان و تا ۲میلیون و ۶۵۰ هزار تومان هزینه کرد. جاروبرقی، حداقل یک میلیون و ۳۵۰هزار تومان و حداکثر ۹میلیون و ۲۰۰هزار تومان است. مبلمان حداقلش ۸میلیون تومان، کالای خواب ۴‌میلیون تومان، ظروف آشپزخانه ۲میلیون و ۵۰۰هزار تومان، 2تخته فرش از ۵ تا بیش از ۱۰میلیون تومان و سایر کالاهای مورد نیاز، حداقل ۳میلیون تومان است. با این افزایش قابل توجه قیمت، بازار راکد شده است.

یخچال‌50میلیون تومانی ایرانی
چه‌کسی باور می‌کند که قیمت یخچال و فریزر ساید تولید داخلی حدود ۵۰‌میلیون تومان و قیمت هر دستگاه ماشین لباسشویی ایرانی ۱۰‌ تا ۱۴‌میلیون تومان باشد. با کاهش قیمت ارز، مردم در انتظار کاهش قیمت لوازم خانگی هستند، بنابراین تصمیم خرید خود را به آینده موکول کرده‌اند تا وضعیت بازار شفاف‌تر شود. از سویی مشخص است که با کاهش قیمت ارز، بلافاصله قیمت کالا کاهش پیدا نمی‌کند، زیرا فروشندگان تولیداتی را عرضه می‌کنند که حداقل هفته‌ها یا ماه‌های قبل تولید‌شده و با ارز ۳۰‌هزار تومان تولید و خرید شده‌اند. با این حال، کارشناسان معتقدند که نمی‌توان ارزیابی دقیقی از اثرات کاهش قیمت ارز بر بازار لوازم خانگی کرد. کارشناسان این حوزه معتقدند  که کاهش ارز مانند افزایش آن، روندی هیجانی است و ممکن است تا انتقال قدرت آمریکا این بازار همچنان با نوساناتی روبه‌رو شود. از سویی کالاهای خارجی روزانه به‌صورت قاچاق وارد ایران می‌شوند و با قیمت ارز ارتباط مستقیم دارد. با پایین‌آمدن نرخ ارز، قیمت کالای خارجی هم کاهش پیدا می‌کند که این میزان بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است. البته اگر فکر کرده‌اید در آن بازار، اوضاع بهتر است سخت در اشتباهید، زیرا برای کالای خارجی هم تقاضایی نیست. مردم منتظرند باز هم کالاها ارزان‌تر از این چیزی که امروز ارائه می‌شوند، شود.