کلید شهرهای جهان در دست زنان

حامدفوقانی :

 در آخرین رتبه‌بندی صورت گرفته از سوی 2سایت معروف شهرداران جهانی (citymayors و worldmayor) مشخص شده که در میان شهرداران 300شهر بزرگ دنیا، تنها 25شهردار زن وجود دارد. این سایت‌ها با بررسی و نظرسنجی‌های صورت گرفته تحلیلی نیز ارائه داده‌اند که براساس آن مشخص شده برنامه‌های آینده سیاستمداران و برنامه‌ریزان، افزایش تعداد زنان در رده‌های بالای مدیریت شهری است. در واقع این تحلیل‌ نشان می‌دهد 10درصد سکان اداره کلانشهرهای معروف جهان در دست زنان است و در کل جهان این مقدار نهایتا به 20درصد می‌رسد. با وجود این، روند پیش گرفته‌شده از آن حکایت دارد که هرساله بر تعداد شهرداران و مدیران شهری‌ زن افزوده می‌شود.

خش دیگری از تحلیل سایت citymayors حاکی از آن است که بسیاری از شهرداران زن موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند؛ آنچنان که توکیو با هدایت شهردار (فرماندار) خانمش طی یک‌سال اخیر از نظر اقتصاد شهری، بهبود ترافیک و ارائه سرویس‌های حمل‌ونقل عمومی به جامعه معلولان و سالمندان رشد قابل‌توجهی یافته است. این موارد در صورتی رخ داده که توکیو از نظر جمعیت ساکن و شناور 13میلیون و 600هزار نفری، مساحت 2187کیلومترمربعی و جابه‌جایی مسافر مترو به میزان 37میلیون و 800هزار نفر در هر روز، در رده ششم دنیا قرار دارد؛ به‌عبارت دیگر توکیو با پیچیدگی‌هایی روبه‌روست که اداره‌اش را از دیگر شهرها متمایز کرده و نیازمند توانایی‌های خاصی است. موفقیت‌های شهردار سیدنی استرالیا خانم «کلاور مور» طی یک‌دهه گذشته  نیز حمایت دیگر مدیران شهری برای ابقای وی را در پی داشته است. به همین منظور مور برنامه‌هایی را تا سال 2020میلادی تنظیم کرده و حتی گفته است که برای افق 2030 که سیدنی با جمعیت سالمندی روبه‌رو می‌شود، برنامه‌های ویژه‌ای را درنظر دارد.

علاقه زنان به فرهنگ

آنچه از تحلیل کارشناسان مدیریت شهری جهان برمی‌آید، علاقه زنان به حضور در بخش‌های سیاسی نسبت به یک دهه پیش‌تر کمتر شده و آنها گرایش خاصی به سمت امور اجرایی پیدا کرده‌اند. همین سبب شده که این روزها بانوان نیز بر صندلی ریاست شهرداری کلانشهرها تکیه بزنند. در این بین ناتانیل لاستر- جامعه‌شناس و استاد دانشگاه بریتیش کلمبیا- بر این اعتقاد است که زنان در قرن21 تاکنون توانسته‌اند توانمندی‌هایی پیدا کنند که آنها را به سمت کارهای اجرایی می‌کشاند. او به سایت worldmayor گفته: «تا اینجای کار که بررسی‌ها گویای علاقه بیشتر زنان نسبت به مردان به امور فرهنگی و اجتماعی در شهرهاست. زنان شناخت دقیق‌تری از نیازهای شهروندان در برخی از شاخه‌ها دارند؛ مثلا آنها بهتر درک می‌کنند که خانواده‌ها چقدر فضاهای شاد و آموزشی لازم دارند. حتی مدیران شهری خانم به امکانی که افراد بتوانند دور هم جمع شده و از نظرات یکدیگر باخبر شوند، بیشتر از مردان اهمیت می‌دهند در حالی که شاید مردان اغلب به سمت موضوعات سخت، فیزیکی، راحتی در جابه‌جایی شهری و هوشمندی شهر توجه نشان دهند. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که زنان نیازهای خود را هم بهتر از آقایان می‌دانند. در واقع شاید گاهی مدیران شهری مرد، چندان دقت نکنند که یک خانم باردار یا یک دختربچه نابالغ برای حضور در شهر به چه امکاناتی نیاز دارد».

شهرداران زن اروپایی

در تحقیقی که برای بررسی مدیران شهری زن تا پایان سال 2017  از سوی سایت citymayors انجام و منتشر شده، فاکتورهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی وابسته به شهر مورد توجه قرار گرفته است. البته در این تحقیق، اینکه زنان چقدر در رده‌های میانی و عملیاتی، پست‌های مدیریت شهری را در اختیار دارند بررسی نشده و تنها ارشدترین مدیران لحاظ شده‌اند. به همین‌خاطر از محققان و خوانندگان خواسته شده تا برای بررسی جزئی‌تر و رسیدن به نتیجه دقیق‌تر، ارقام و واقعیت‌هایی را که احیانا گم شده‌اند به اطلاع برسانند. اما به هرحال اعلام شده در پایتخت‌های اروپایی از جمله رم، مادرید، پاریس، ورشو و استکهلم کنترل اصلی را به بانوان سپرده‌اند. این تحقیق یوریکو کویکی- فرماندار (شهردار) توکیو- را قدرتمندترین زن جهان که دولت محلی را در اختیار دارد، معرفی کرده و شهرداران سیدنی، سورابایا، هاوانا، پرت، بارسلون، کیپ‌تاون  و دیگر شهرداران زن را تاثیرگذار دانسته است. این در حالی است که در رتبه‌های نخست فهرست مدیران شهری زن، به غیراز ژاپن، کمتر نام شهری از کشورهای آسیایی دیده می‌شود. در ایران در دوره جدید و پنجم مدیریت شهرها بهره‌‌گیری از ظرفیت بانوان بیش از پیش شده ولی به گفته کارشناسان هنوز جا برای افزایش حضور زنان وجود دارد و جامعه بانوان نیز چنین خواسته‌ای دارند. فهرست 25 شهردار زن نخست دنیا در جدول روبه‌رو آورده شده است. رتبه شهرها بر اساس شاخص‌های مختلفی مثل رشد اقتصادی، امنیت، زیست‌پذیری، حمل و نقل عمومی و فرهنگی در نظر گرفته شده؛ مثلا توکیو رتبه 6دنیا را در اختیار دارد.