گزارش
امضای تفاهمنامه میان شهردار تهران و وزیردفاع برای بهره‌مندی از حریم هوایی تهران
مهار آتش از آسمان
محمد سرابی- خبرنگار
برای امدادرسانی به ساختمان‌های بلند نردبان خریداری شده و برای رسیدن به کوچه‌های تنگ و پر از خودرو، از موتورسیکلت آتش‌نشانی استفاده می‌شود، اما شهرداری پایتخت بالگردی برای دسترسی به محل آتش‌سوزی‌های شهر در اختیار ندارد. ایجاد یگان بالگرد نیز با فرودگاه، آشیانه و تجهیزات نگهداری و پشتیبانی هزینه زیادی دارد. در مقابل ارگان‌های نظامی امکانات و تجربه طولانی در به‌کارگیری بالگرد دارند. به جز موضوع بالگرد، نیروهای نظامی در زمینه تجهیزات فنی، فناوری‌های نوین و دیگر امکانات مرتبط نیز مهارت‌هایی دارند که برای امدادرسانی و مهار حوادث مؤثر خواهد بود. همکاری این دو بخش می‌تواند توان شهر برای مقابله با حوادثی مانند آتش‌سوزی را افزایش دهد. در همین رابطه، شهرداری تهران و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، تفاهمنامه‌ای را در زمینه بهره‌مندی مدیریت شهر تهران از حریم هوایی تهران در عملیات اطفای حریق امضا کردند.
شهردار تهران در این مراسم گفت: «قرار است با استفاده از ظرفیت‌های وزارت دفاع، ایمنی شهر تهران را بالاتر ببریم. هم‌اکنون در این حوزه، خلأهایی وجود دارد که یکی از آنها امداد و اطفای هوایی و نیز لزوم رسیدگی به حادثه‌دیدگان در سطح شهر به‌وسیله امداد هوایی است.»
پیروز حناچی افزود: «در این زمینه همکاری‌های خوبی پیش از این هم با وزارت دفاع داشتیم، اما با این تفاهمنامه این همکاری‌ها ابعاد گسترده‌تری می‌گیرد. بخشی از این همکاری‌ها مربوط به ساخت تجهیزات موردنیاز برای شهرداری در صنایع وزارت دفاع است. یکی از این تجهیزات مربوط به حوزه رباتیک و تجهیزات کنترل از راه دور می‌شود.»
شهردار با بیان اینکه بنای ما توسعه همکاری‌ها با وزارت دفاع و استفاده از ظرفیت‌های ممکن برای این کار شهرداری تهران است، درباره وضعیت پادگان۰۶ گفت: «تمام اقدامات حقوقی در این زمینه انجام شده است. دوستان ما در نیروهای مسلح مباحثی دارند که در حال مذاکره برای حل کردن آن هستیم و تلاش می‌کنیم که نگرانی‌های آنها را برطرف کنیم تا پروژه پادگان۰۶ براساس برنامه پیش‌بینی‌شده پیش برود و به عرصه همگانی و مفید تبدیل شود.»
همکاری 5ساله
هدف از تفاهمنامه میان شهرداری و وزارت دفاع استفاده از همه ظرفیت‌های 2طرف برای نجات و اطفای حریق، ارتقای تجهیزات و سامانه موجود در مدیریت شهری به‌خصوص سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی و سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران است.
این همکاری همچنین شامل برنامه‌ریزی و برگزاری پودمان‌های آموزشی و همایش‌های مشترک برای بالا بردن سطح آمادگی برای مقابله با بحران‌هاست. برای اجرای این تفاهمنامه که به‌مدت 5سال ادامه دارد، کمیته مشترکی تشکیل خواهد شد تا مراحل اجرای آن را عملیاتی کند.
وزیر دفاع در مراسم امضای تفاهمنامه گفت: «ما با شهرداران شهرها در زمینه‌های مختلف همکاری‌هایی داریم که ازجمله آنها در حوزه املاک و مسائل شهری است. با شهرداری تهران هم ارتباطات خوبی داریم و در این تفاهمنامه از طرف دولت مسئولیت‌هایی را در زمینه اطفای حریق و امداد هوایی بر‌عهده می‌گیریم. قرار شد مرکز اطفا تشکیل دهیم که با توجه به محدودیت امکانات کشور می‌تواند مرکزی برای امداد هوایی هم باشد.»
امیر حاتمی، وزیر دفاع افزود: «وزارت دفاع هم‌اکنون صنایع دانش‌بنیان دارد که می‌توانند در این زمینه فعال باشند. از سوی دیگر در موضوع امداد هوایی لازم است خلبانان آموزش‌های لازم را ببینند؛ چراکه پرواز بر فراز شهرها با هدف امداد یا اطفا نیاز به تخصص‌های ویژه دارد و در این زمینه نیز وزارت دفاع آموزش‌های لازم را انجام خواهد داد.»
وزیر دفاع همچنین گفت: «امیدوارم هیچ حادثه‌ای در تهران اتفاق نیفتد، اما اگر حادثه‌ای اتفاق افتاد باید آمادگی لازم را داشته باشیم.» بر اساس این گزارش، بعد از امضای تفاهمنامه، شهردار تهران و وزیر دفاع در نشستی به بررسی موضوعات مشترک میان شهرداری تهران و وزارت دفاع در زمینه‌های مختلف پرداختند.
نیاز شهر به سامانه اطفا و امداد هوایی
مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران
تفاهمنامه با وزارت دفاع، گام اول برای برخوردار شدن تهران از سامانه اطفا و امداد هوایی است. با توجه به ابعاد وسعت و ارتفاعی که سازه‌ها و ساختمان‌ها در شهر تهران دارند و کوهستانی بودن برخی مناطق در تهران، اطفای هوایی یک گام مهم برای ایمنی شهر است. قطعا این تفاهمنامه آغاز یک راه است و تجهیزات و سامانه‌های ایمنی شهر با توجه به این تفاهمنامه و بافت شهر تهران باید ارتقا پیدا کند. من اطمینان دارم که خبرهای خوبی بعد از این تفاهمنامه در راه است و باید کمک کنیم با توان و دانشی که در وزارت دفاع است یک گام مؤثر در ایمنی شهر و استفاده از تجهیزات پروازی برای تامین آن برداریم. گام بعدی این است که ما با توجه به پیچیدگی سازه‌ها برنامه مدونی در این‌باره داشته باشیم؛ ضمن اینکه استفاده از تجهیزات هوایی در حریم شهر صرفا برای اطفا نیست و در زمینه امداد و نجات هم بالگرد‌ها نقش مؤثری دارند. البته نیاز به تجهیزات و بالگردهای مناسب در این زمینه داریم که امیدوارم با کمک وزارت دفاع این تجهیزات تامین شود. طبق ضوابط ساخت، برج‌هایی که از حد مشخصی مرتفع‌تر باشند، باید پد بالگرد داشته باشند که دارند و حتی برج‌های قدیمی‌تر هم از این امکان برخوردار هستند. درواقع از نظر فضای فرود و صعود هلی‌کوپتر در تهران مشکلی نداریم و پدهای بالگرد به‌اندازه کافی در شهر وجود دارد.
مکث
امداد و نجات هوایی با تکنولوژی‌های نوین
استفاده از امکانات هوایی، یکی از مهم‌ترین شیوه‌ها در اطفای حریق و امداد و نجات شهرهای توسعه‌یافته بزرگ دنیا به‌حساب می‌آید. حتی به‌تازگی ویدئویی از یک طرح در روسیه منتشر شده که فردی به‌نام سمنُف دهیر، آن‌را ارائه کرده است. در این ویدئو آتش‌نشانان توسط یک خودرویی که قابلیت عبور از روی خودروها را دارد، سریعا به محل آتش‌سوزی یک‌بنای بلند رسیده و از طریق یک‌ماشین پرنده برای نجات و اطفای حریق به طبقات بالایی می‌رسند. (ویدئوی این طرح را می‌توانید با اسکن کد بالای تصویر ببینید.) از سوی دیگر اطفای حریق از آسمان آنقدر اهمیت دارد که بسیاری از کشورها بودجه‌های قابل توجهی را به این مسئله اختصاص داده‌اند. به‌طور نمونه، بخش بزرگی از مقابله با آتش‌سوزی‌های تابستان امسال در استرالیا و آمریکا با استفاده از بالگرد انجام شد. این بالگرد‌ها می‌توانستند مواد اطفای حریق را پراکنده کنند یا محدوده گسترش آتش را به نیرو‌هایی که روی زمین مستقر شده بودند، اطلاع دهند. در کلرادو و زمانی که آتش شدت گرفت، بالگرد‌ها توانستند بیش از 20نفر را نجات دهند. همچنین شبکه بالگرد امداد لندن که حدود 30سال پیش تاسیس شد، بالگردهای زیادی ندارد اما همین دستگاه‌های معدود توانسته‌اند افراد زیادی را در آتش‌سوزی‌های شهری نجات دهند. در حادثه آتش‌سوزی برج گرنفل هم این امداد هوایی بود که توانست بخش بزرگی از حریق را مهار کند. البته در لندن بیشترین نوع فعالیت امداد و نجات در حوادث و تصادف‌های خیابان‌هاست. در فرانسه و ایتالیا هم بالگردهای امداد به‌کار می‌پردازند که عملکرد خود را در حوادث اخیر مانند سیلی که مدتی قبل در این 2کشور رخ داد و معابر شهر و بین‌شهری را مسدود کرد، نشان دادند.
