
انتشار روزنامه «رستاخیز»
مصاحبه با شاه و سؤالات باب میل دیکتاتورها

محمدناصر احدی
«حزب رستاخیز ملت ایران» در اواخر سال1353 رسمیت یافت و نخستین شماره روزنامه این حزب به مدیریت و سردبیری دکتر مهدی سمسار در 13 اردیبهشت سال1354 منتشر شد. مهمترین مطلب شماره اول روزنامه «رستاخیز» مصاحبه مهدی سمسار با محمدرضا شاه بود که در 2صفحه به چاپ رسید. محمدرضا پهلوی به مصاحبه با خبرنگاران ایرانی علاقه نداشت و کمتر پیش میآمد که با روزنامههای داخلی مصاحبه کند، اما از آنجا که حزب رستاخیز به فرموده خودش بنا شده بود، پس مصاحبه با ارگان حزب در شروع کار، آنهم پس از قلعوقمع نشریات در سال1353، نشانهای دال بر تأیید این روزنامه بود. شاه در این گفتوگو نظراتش را درباره موضوعات مختلف بیان میکند و میکوشد خود را پادشاهی طرفدار دمکراسی نشان دهد. برای نمونه، درباره مشارکت عموم در سرنوشت مملکت میگوید: «سیاست کلی ما مشارکت عموم مردم در هر کار است. اگر از نظر مادی نگاه کنیم، چه استاد، چه دانشجو و چه کارگر و کشاورز، میتوانند در اوضاع اقتصادی مملکت از طریق خرید سهام مشارکت کنند. در قسمتهای سیاسی، مشارکت از سطح دِه شروع میشود تا بالاترین تشکیلات سیاسی و اجتماعی مملکت. تشکیلات سیاسی یعنی حزب، نمایندگی مجلس سنا و شورای ملی که البته بالاترین حد است، لیکن در این بین انجمنهای ده، شهر، شهرستان و استان وجود دارد و از جهت اجتماعی هم خانههای انصاف هست، شوراهای داوری هست و ما به وسایل گوناگون سعی میکنیم همه در اوضاع و سرنوشت مملکت خود شریک شوند». در بخشی دیگر، درباره انتخابات چنین اظهارنظر میکند: «در مورد امکان سوءاستفاده و اعمال نفوذ در انتخابات آینده، فکر نمیکنم که این موضوع اصولا مطرح باشد، زیرا پیشنهاد کاندیداها به حزب چون از طریق اکثریت ملت ایران خواهد بود، بهترین عناصری که در هر حوزه انتخابیه وجود دارند، به حزب معرفی خواهند شد و هنگامی که بهترین عناصر انتخاب و معرفی شوند و بعد حزب آنها را انتخاب و بهعنوان کاندیدای حزب معرفی کند، دیگر خطری نمیتواند وجود داشته باشد». طبیعتا مثل مصاحبه با هر دیکتاتوری، در این گفتوگو حرفی از اختلاف طبقاتی، فساد اداری، نارضایتی مردم، سرکوب و شکنجه مخالفان و سوءاستفاده نزدیکان شاه از قدرت و نفوذشان بهمیان نمیآید. از دیگر مطالب منتشرشده در این شماره مرامنامه و اساسنامه حزب رستاخیز است. همچنین سمسار در مطلبی با عنوان «روحیه رستاخیز» مینویسد: «حزب، محلی خواهد بود برای «اندیشه به زبان مشترک» و اکنون وقت آن رسیده است که یکدیگر را بشناسیم و یکدیگر را تحمل کنیم. این است روحیه رستاخیز». رستاخیز تا سال1357 منتشر شد و بهواسطه حمایتی که از آن میشد، به سرعت گسترش یافت، اما هرگز همچون «اطلاعات»، «کیهان» و «آیندگان» اثرگذار نشد.