ایرلندی دمکرات جمهوری آمریکا
درباره مردی که با شکست‌دادن ترامپ تبدیل به چهره اول رسانه‌ها شد
امیرعلی علامه‌زاده ـ روزنامه‌نگار
جو بایدن، برای مخاطب فارسی‌زبان این‌قدر چهره نرم و طناز نیست که به‌آسانی بشود درباره او نرم نوشت. این ایرلندی‌تبار دمکرات آمریکا، زمانی آن‌قدر شأن داشت که سناتور باراک اوباما، برای افزایش وزن نامزدی خود در کارزار ریاست‌جمهوری 2008، سناتور بایدن را معاون رئیس‌جمهوری خود کرد، در رقابت با سناتور جان‌مک‌کین.
حالا را نبینید که به‌خاطر رقابت با دونالد ترامپ و شکست انتخاباتی او، نام جو به سیاست و اقتصاد و همه‌چیز جهان فارسی‌زبان، گره خورده است. بایدن پیر دمکرات، چیزی برای آمریکا و جهان ندارد جز همان که پیر است و دمکرات؛ حزب دمکرات، پیروز کارزار اولین‌ها و ترین‌ها در پایان 2020. بایدن برای کسب نامزدی دمکرات‌ها هم که آمده بود، جوری آمده بود که گویی برای ریاست‌جمهوری آمده است. وگرنه دامنه انتقادهای همین معاون کنونی کارزار پیروزش، کامالا هریس و شعارهای پرطرفدار و مردم‌خواه آن چپ پیر دمکرات‌ها، سناتور برنی سندرز -که هنوز وزن نامزدی 2016 دمکرات‌ها روی دوش او سنگینی می‌کند، انگار که هیلاری کلینتون به ناحق آن را به یغما برده است- هر دو ورود او را سخت‌تر کرده بود، چنان‌که تصور امروز در آن روز، امر بعیدی بود با همه حضور پرحجم پرزیدنت ترامپ.
پیشروی بایدن جوری بود که سه‌شنبه بزرگ دمکرات‌ها را در رقابت با هریس و سندرز بُرد و این‌قدر پیش آمد تا سه‌شنبه سوم نوامبر هم اکثریت رأی کالج الکترال را بُرد. روپرت مورداک، کارتل رسانه‌ای و مالک رسانه محبوب ترامپ، فاکس‌نیوز، هم پیش از روز رسمی انتخابات 2020، او را پیروز سوم نوامبر می‌دانست و به سردبیران ارشد خود هم گفته بود. بایدن این‌قدر حزب دمکراتی است که درست 40سال پس از سوم نوامبر1980و شکست جیمی کارتر دمکرات و یک دوره‌ای که حالا پیرترین رئیس‌جمهوری زنده تاریخ آمریکاست، یک رئیس‌جمهور حزب جمهوری‌خواه را یک‌دوره‌ای کند تا هم حزب دمکرات این ایرلندی‌تبار را خیلی آمریکایی و دمکرات بداند که عزت و عظمت را به حزبش و کشورش برگردانده است، هم اهالی سیاست آن سوی زمین که آن سال، این‌قدر دیپلمات‌های آمریکایی را نگه داشتند تا رونالد ریگان جمهوری‌خواه، دست روی انجیل بگذارد و سوگند چهلمین رئیس‌جمهوری آمریکا را ادا کند، حالا بعد از 4دهه و همراه کارزار او و مردم آمریکا، در دل، رای‌شماری و لحظه‌شماری کنند تا شاید پیری، دمکراتی، رئیس‌جمهوری آن ینگه دنیا شود که عهد و قرارداد دولت دمکرات زمان معاونت ریاست‌جمهوری خودش را پاس بدارد؛ در واقع شاید بشود گفت، بایدن این‌قدر دیده نشد که به وقتش، خوب دیده شد.
جو بایدن 78ساله، زاده‌ماه نوامبر و پیروز ماه نوامبر، سال‌های 1988و 2008 هم به قصد ریاست‌جمهوری آمریکا از جا برخاست و در انتخابات درون‌حزبی دمکرات‌ها، عرصه را واگذار کرد اما بار دوم چنان از تجربه 6 دوره سنا و سناتوری ایالت دلاور و آن همه عضویت در کمیته سیاست‌خارجی و ریاست آن، بهره برد که پیروز درون‌حزبی دمکرات‌ها، باراک اوباما، او را به نامزدی سمت معاون رئیس‌جمهوری فراخواند و این‌قدر حرفه‌ای ظاهر شد که مناظره تلویزیونی او و سارا پیلین، نامزد معاونت رئیس‌جمهوری رقیب، بیش از 69میلیون تماشاچی یافت که بیشتر از مناظره‌های اصلی همان سال میان اوباما و مک‌کین بود. 12سال بعد هم مناظره بایدن و ترامپ 73میلیون بیننده داشت. چهل‌وهفتمین معاون رئیس‌جمهور که حالا چهل‌وششمین رئیس‌جمهور است، نخستین رئیس کاخ سفید است که معاون زن، سیاهپوست و آمریکایی‌ـ‌آسیایی دارد. پیرترین کسی که به اتاق بیضی دفتر رئیس‌جمهوری می‌رود، بیشترین رأی تاریخ آمریکا برای یک رئیس‌جمهور را کسب کرده، آن هم در رقابتی که رقیبش هم بیش از اوبامایی که خودش معاونش بود، رأی آورده است. بایدن در واقع در یک رکوردشکنی، رکوردشکنی کرد و روزهای آخر2020 را بر ساکن کاخ سفید، سخت و تلخ کرد. از سال1913 به این سو، او پنجمین چهره‌ای است که رئیس‌جمهور مستقر در کاخ سفید را شکست می‌دهد؛ آن‌هم درحالی‌که برای آمریکایی‌ها و جهان، قریب 2ماه دیگر حکمرانی می‌کند، زما‌مداری خود را پایان‌یافته می‌بیند و نمایش دمکراسی را چنان سخت می‌کند تا مخالفان دیروز، خلاف ترامپ امروز، از درون کاخ سفید، تلفنی شکست را بپذیرند و رئیس‌جمهور منتخب را به مهمانی رئیس‌جمهور مستقر دعوت و سازوکارهای انتقال قدرت را برنامه‌ریزی کنند. بایدن در حالی پایان حکومت ترامپ را رقم زد که در همین سال‌ها، ویلیام هاوارد، هربرت هوور، جیمی کارتر و جورج دبلیو. اچ. بوش این تجربه را داشتند و این تازه وقتی است که باید جرالد فورد، سی‌وهشتمین رئیس‌جمهور و تنها رئیس‌جمهور غیرمنتخب تاریخ آمریکا را کنار بگذاریم که به مدد اصل25 متمم قانونی اساسی، جای معاون نشست و پس از استعفای رئیس‌جمهور، سوگند ریاست‌جمهوری یاد کرد.
بایدن گرچه به‌صورت رسمی، «انجمن ملی سلاح» که حامی سنتی جمهوری‌خواهان است، او را «دشمن واقعی حقوق صاحبان اسلحه» می‌داند، اما به وضوح میان جمهوری‌خواهان دوستان و طرفدارانی دارد که سناتور میت رامنی، رقیب2012 او و اوباما، یکی از مشهورترین آن است که زودترین تبریک آن جناح را گفت. هرچند بایدن را به‌دلیل حمایت از حق زنان برای سقط جنین، به کلیسای شهر محل میلادش راه ندادند و از شرکت در مراسم مذهبی منع کردند اما خانواده‌دوستی او و احترام به نهاد خانواده را نشد کسی زیر سؤال ببرد که دیدند صبح سه‌شنبه، سوم نوامبر، روز رای‌گیری، بر مزار همسر سابق و 2 فرزندش رفت. او سال1972، کمی پس از موفقیت نخست در راه‌یافتن به سنا، همسر اولش، نیلیا و دختر کوچکش، نائومی، را در تصادف رانندگی از دست داد و سال2015 هم پسرش، بو، 46ساله را که پس از ابتلا به سرطان مغز، درگذشت. آقای بایدن حالا رأی بیش از نصف رای‌دهنده‌های ایالات متحده را دارد، پشتیبانی حزب دمکرات و اکثریت کنگره و3 رئیس‌جمهور زنده حزب و کشورش را دارد، تجربه سنا و سیاست خارجی را دارد و معاونی که از اقلیت نژادی و رنگی جامعه‌ای خود را به کاخ سفید برکشیده است و دردها و زخم‌های آن بخش‌ها را خوب می‌داند. جهان فارسی اما از بایدن انتظاری دارد که گویا هنوز خودش آن‌قدرها که باید، مطلع نیست؛ چشم‌هایی منتظر عمل باتجربه آقای بایدن است که نگران از این‌همه تحریم‌هاست و خاورمیانه‌ای که خسته است از تنش.
