برنامههای بایدن برای پروژههای فضایی
جو بایدن، رئیسجمهور منتخب آمریکا تیمی ۸نفره برای انتقال قدرت در ناسا تعیین کرده؛ مسئلهای که آینده پروژههایی مانند بازگشت انسان بهماه را رقم میزند
زهرا خلجی- خبرنگار
تغییر ریاستجمهوری در آمریکا، آژانس فضایی ناسا را نیز دستخوش تحول خواهد کرد و تأثیر زیادی بر آینده پروژههای مهمی مثل ماموریت آرتمیس برای بازگشت انسان بهماه خواهد داشت.
جو بایدن، رئیسجمهور منتخب آمریکا از همین حالا تیمی 8نفره برای انتقال قدرت با عنوان «تیم نظارت آژانس» تشکیل داده است که به محض روی کار آمدن دولتش در ژانویه2021، تغییرات در ناسا را تسریع کنند.
این تیم متشکل از 5زن و 3مرد است که شامل 2دانشمند ارشد سابق ناسا و یک فضانورد سابق در رتبههای مختلف میشود. طبق آنچه در وبسایت رسمی این آژانس آمده است، تیم نظارت آژانس مسئولیت بررسی همه عملیاتها را برعهده دارد تا انتقال صلحآمیز و نرم قدرت را در حوزه فضایی برای جو بایدن و معاون او، کاملا هریس و کابینهاش فراهم کند.
در زمان ریاستجمهوری دونالد ترامپ پیشرفتهای مهمی در آژانس فضایی ناسا رقم خورد؛ مانند برنامهریزی برای ماموریت انسانی به ماه (پروژه آرتمیس) و مریخ. اما در مقابل، بایدن تقریبا درباره سیاستهای فضایی سکوت کرده است.
مدیر فعلی ناسا، جیم بریدنشتاین اعلام کرده است که قصد ترک سمت خود را دارد، اما موفقیت شگفتانگیز پرتاب SpaceX به ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) به این معناست که برنامه خدمه تجاری احتمالا ادامه خواهد داشت. درواقع نخستین پرواز عملیاتی خدمه دراگون با شرکت تجاری SpaceX روز 14نوامبر با حضور 4فضانورد به سمت ایستگاه فضایی بینالمللی انجام میشود.
در دوره ترامپ، ناسا ماموریت حضور فضانوردان در سال2024 را با عنوان پروژه آرتمیس برنامهریزی کرد. این برنامه قرار بود سال2005 در زمان جورج بوش انجام شود که توسط رئیسجمهور دمکرات آمریکا، یعنی باراک اوباما بهدلیل هزینه بسیار بالا و سختی کار لغو شد. گروهی از دانشمندان هم میگویند با بودجه ماموریت آرتمیس میتوان کارهای تحقیقاتی بسیار بهتری انجام داد.
تنها سرنخ اساسی در مورد مسیر ریاستجمهوری بایدن در رابطه با پروازهای فضانوردان بهماه را میتوان در سندی از حزب دمکرات با عنوان «ساختن یک اقتصاد قویتر و منصفانه» یافت. در یک پاراگراف میتوان گفت، دمکراتها میگویند با برداشتن گام بعدی در کاوش منظومه شمسی، آنها از برنامه ناسا برای بازگشت فضانوردان بهماه و حتی مریخ حمایت میکنند.
شروعی تازه برای ناسا؟
بایدن تصمیم گرفته است بیشتر دستورات اجرایی ترامپ را لغو کند؛ درست مانند کاری که ترامپ با فرمانهای اجرایی اوباما کرد. بزرگترین تبعات این تغییرات، کنار رفتن بریدنشتاین است. وقتی که او در سال2018 بر مسند ریاست ناسا نشست در جامعه دانشمندان یک غافلگیری بهحساب آمد؛ چراکه او هیچ صلاحیت عملی نداشت و پیش از آن نشان داده بود که درباره تغییرات آب و هوایی تردید دارد که البته در زمان در دست گرفتن سکان ناسا نظر خود را تغییر داد. با وجود این، با برنامههایی که ناسا طی زمان حضور او انجام داده، نشان داده است که مدیر توانایی است.
بریدنشتاین میگوید او کنارهگیری کرده است تا فردی نزدیک به رئیسجمهور جدید جای او را بگیرد. اینکه چهکسی جایگزین او میشود، هنوز مشخص نیست، اما همهچیز کاملا بستگی به بایدن دارد. بیشتر مدیران ناسا حداقل یک مدرک مهندسی یا فیزیک داشتهاند و در سابقه خود یک مرکز فضایی را مدیریت کردهاند. این باعث میشود که افرادی مانند جودی سینگر (مدیر مرکز پرواز فضایی مارشال)، مارک گیر (مدیر مرکز فضایی جانسون) یا دنیس آندروسیک (مدیر مرکز فضایی گودارد) کاندیداهای بالقوه باشند.
بایدن ثابت کرده است که فوریتهای آب و هوایی برای او اولویت دارد؛ درحالیکه این موضوع احتمالا متمرکز بر محدودیتهای آلودگی صنعتی و انرژیهای تجدیدپذیر میشود و نشان میدهد که سیاست فضایی بیشتر روی ماموریتهای مشاهدات زمینی مانند GOES (ماهواره محیطی عملیاتی Geostationary) متمرکز خواهد شد.
همه این احتمالات البته با بحرانهای اقتصادی ناشی از پاندمی کووید-19، تحتالشعاع قرار گرفته است؛ چراکه منابع مالی پایدار برای حمایت و موفقیت برنامههایی طولانیمدت مانند آرتمیس امری حیاتی است.