وعده آرامسازی بازار ارز
رئیس کل بانک مرکزی پس از افزایش دلار آمریکا تا مرز 6000 تومان، وعده داد قیمت ارز در روزهای آینده متعادل میشود
دلالها لفظ دلار و یورو را دلبخواهی تعیین میکنند و هر دلالی ارز را به هر قیمتی که عشقش بکشد میفروشد؛ البته خریدار هم در بازار کم است و اغلب کسانی که قیمت ارز را میپرسند، مسافر خارجی هستند. با این وجود عصر روز گذشته زمزمههای عقبگرد قیمت دلار در بازار پیچید و این نوع ارز با کاهش قیمت همراه شد؛ رویدادی که اگر ادامه پیدا کند میتواند به بازگشت آرامش منجر شود. گزارش میدانی همشهری از بازار ارز حاکی از این است که صرافها معاملات ارزی خود را محدود کردهاند و برخی حتی عطای خریدوفروش ارز را به لقایش بخشیدهاند. در این میان صدور حواله ارزی هم بسیار محدود شده و خرید اسکناس دلار و یورو جز از دست دلالهای کنار پیادهرو امکانپذیر نیست؛ چراکه با اوج گرفتن التهابات ارزی، صرافیهای بانکی نیز که عرضهکننده ارز مداخلهای بانک مرکزی به بازار هستند، تخصیص ارز را کم کردهاند؛ گرچه یک مقام آگاه در بانک مرکزی به همشهری میگوید: تزریق ارز تا 3برابر روزهای عادی افزایش یافته اما بازار کل آن را میبلعد.
در این میان بازدید میدانی خبرنگار همشهری از راسته صرافان محدوده فردوسی نشان میدهد صرافیهای مجوزدار فروش ارز ندارند زیرا بانک مرکزی هیچ ارزی به آنها تخصیص نداده است. گفتههای صرافان حاکی از این است که در روزهای گذشته، صرافیهای بانکی فروش ارز مسافری را کاملاً قطع کرده و ارز عمده را نیز بهصورت قطرهچکانی به برخی صرافان آشنا میفروختهاند. یکی از صرافان میگوید: از ابتدای سالجاری فقط صرافی ملی در کنار تخصیص پالتهای 50هزار دلاری به صرافان، خردهفروشی ارز مسافری را نیز انجام میداد و با صف سنگین نمایندگان صرافی و مسافران خارجی مواجه بود اما از 2روز پیش، خردهفروشی ارز در این صرافی بانکی هم متوقف شده و این صرافی مسئول تخصیص ارز بانکی به صرافهای شهرستانی شده است. به گفته او، بر همین اساس ورودی ارز بانکی به بازار پایتخت بسیار محدود شده و اغلب صرافیها فعالیت خود را متوقف کردهاند. در این وضعیت دیروز فقط یک صرافی در محدوده فردوسی نسبت به تخصیص دلار مسافری به قیمت 5هزار تومان اقدام کرده بود و در ازای اخذ رونوشت مدارک اعم از گذرنامه، ویزا، کارت ملی، بلیت و کارتبانکی، هزار دلار به هر مسافر میفروخت؛ اما این صرافی نیز فقط میزان محدودی دلار بانکی در اختیار داشت و حدود 100نفر از متقاضیان تا عصر دیروز موفق به خرید دلار موردنیاز نشده بودند.
محتکران ارزی در هیبت منجی
در این میان برخی از شرکتهای پتروشیمی که عمدتاً خصولتی هستند پا به میدان گذاشته و به بهانه تنظیم بازار و حمایت از اقتصاد ملی اقدام به تزریق ارزهای حاصل از صادرات خود از طریق بانک مرکزی کردهاند؛ هرچند این موضوع را هیچ مرجع رسمی تأیید نکرده اما این اقدام واکنش منفی تحلیلگران بازار ارز را در پی داشته و نوعی انتقام و سودجویی در قله قیمتی دلار لقب گرفته است. یکی از تحلیلگران بازار ارز معتقد است مدتها پیش، پتروشیمیهای خصولتی در ازای گران شدن نرخ خوراک تصمیم به انتقامجویی از دولت و وزارت نفت گرفتند و با احتکار ارز، مقدمات تنش ارزی در بازار آزاد را فراهم آوردند. به عقیده این تحلیلگر، ظهور پتروشیمیها در لباس منجی بازار ارز، آنهم در شرایطی که قیمت دلار به 6هزار تومان رسیده و هر یورو بالای 7هزار تومان معامله میشود، شائبه انتقامجویانه بودن عملکرد آنها را پررنگتر میکند چراکه بازار ارز چند ماهی است متشنج شده و حتی در زمان رسیدن دلار به مرز 5هزار تومان و ورود پلیس به بازار ارز نیز خبری از عرضه ارز پتروشیمی نبوده است.
ارز نیست؛ خریدار هم کم است
گشتوگذاری در محدوده فردوسی نشان میدهد تعداد کسانی که برای خرید ارز بهویژه دلار به بازار آمدهاند نسبت به ماههای قبل بسیار کم شده و دیگر خبری از صفهای سنگین مقابل صرافیها نیست. در مقابل البته ارز هم در بازار کم است و معدود فروشندگانی در پیادهروهای خیابان فردوسی حجم اندکی از دلار و یورو را با قیمتهای دلخواه میفروشند که البته آنها هم خریداری ندارند. در مقابل اما بنا بر گفته صرافان هنوز تقاضا برای حواله ارزی بالاست؛ درحالیکه اغلب صرافیها صدور حواله ارزی را نیز متوقف کردهاند چراکه یا روابط کارگزاری مطمئنی برای انتقال ارز ندارند یا بهواسطه بالا رفتن التهابات بازار و پرریسک شدن معاملات، دست از کار کشیدهاند. در این میان مردم پیگیر قیمت ارز هستند و اغلب در سردرگمی بهسرمیبرند چراکه میدانند با گران شدن دلار، ارزش سرمایه آنها آب میرود پس به سمت بازار ارز و طلا هجوم میبرند و در شرایطی که امکان خرید ارز وجود ندارد دستبهکار خرید و انبار کردن کالاهای بادوام عمدتاً وارداتی میشوند. در این وضعیت بانک مرکزی نیز 2پیشنهاد برای مردم مطرح کرده است؛ پیشنهاد اول گشایش سپرده ریالی مبتنی بر ارز و حفظ سرمایه از این مسیر است که البته سالها قبل دولت در آزمون آن رد شده و باعث بیاعتمادی مردم شده است. پیشنهاد دوم اما پیشخرید سکه است که گرچه ابهاماتی درباره نحوه تحویل سکه و معافیت آن از مالیات وجود دارد اما مورد استقبال مردم قرار گرفته است بهگونهای که دیروز شعب منتخب بانک ملی شاهد تجمع انبوهی از متقاضیان پیشخرید سکه بودند.
تبعات خرید دلار برای حفظ سرمایه
محمد فاضلی، جامعهشناس، معتقد است: این هجوم مردم برای حفظ سرمایه، گرچه برای حفظ سرمایه در مقابل گرانشدن ارز انجام میشود اما نفس این کار به گران شدن دلار و افت بیشازپیش سرمایه اکثریت مردم منجر میشود. او میگوید: همه سروصداهایی که برای ارز به راه افتاده برای هراس انداختن به جان مردم و کشیدن سرمایههای خرد آنها به بازار است تا با این کار سرمایههای مشروع و نامشروع حاضران در بازار ارز روزبهروز بیشتر شود و در پایان زیانی اگر هست دامن مردم را بگیرد. بر همین اساس، فاضلی پیشنهاد میکند مردم هیزم به آتش بازار ارز نریزند و کنار بنشینند و بهموقع از دولتمردان پاسخ روشن و صریح درباره دلیل تنش بازار ارز بخواهند؛ چراکه هرچه تنشهای این فضا بیشتر شود، پناهگاهی در کار نیست و مردم، فقط خود را زیر دستوپا له میکنند. پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق ایران نیز افزایش فعلی قیمت ارز را هیجانی و در واکنش به نگرانی مردم نسبت به آینده اقتصادی کشور میداند و معتقد است: با توجه به اینکه جو روانی یکی از عوامل جدی رشد قیمت ارز است قطعاً درصورتیکه مردم نسبت به اتفاقات اقتصادی و وضعیت کشور نگاه مثبتتری پیدا کنند، از این واکنش هیجانی کم خواهد شد و بازار شرایط مشخصتری پیدا خواهد کرد. به گزارش ایسنا، سلطانی درخصوص واکنشهایی که بازار داخلی میتواند نسبت به پدیده افزایش قیمت ارز داشته باشد نیز میگوید: اگر این روند ادامه پیدا کند، قطعاً اجناسی که وابستگی ارزی دارند افزایش قیمت خواهند داشت و اجناسی که چندان وابستگی ارزی ندارند نیز بهخاطر شرایط بازار دچار افزایش قیمت میشوند که نتیجه آن انبار کالا در خانههای مردم خواهد بود. محسن جلالپور، رئیس سابق اتاق ایران نیز با انتشار یادداشتی در فضای مجازی نسبت به وقایع اخیر بازار ارز واکنش نشان داده و با اشاره به اینکه همه مسافر یک کشتی هستیم، شرایط فعلی اقتصاد کشور و تهدید و تخریبهای مخالفان داخلی دولت را نگران کننده عنوان کرده است. جلال پور نوشته است: در این مقطع تاریخی که ایران در معرض ابرچالشهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی متعددی قرار دارد و هر روز بر میزان فشارهای بین المللی نیز افزوده میشود، نباید پشت دولت را خالی کرد. این چه رسمی است که تا اتفاقی در کشور رخ میدهد، تند و سریع دولت را محاکمه میکنیم و رأی خود را از روحانی پس میگیریم؟ ما چقدر از مناسبات پس پرده آگاهی داریم؟ چقدر از بازیهای پیچیده سیاسی سر در میآوریم؟ چقدر مطمئنیم شوکهای اقتصادی و نوسانهای قیمتی نظیر جهش ارزی اخیر تنها ریشه در متغیرها و تصمیمهای اقتصادی دارند؟ به اعتقاد او، در مقطع فعلی، شکست دولت در حوزه اقتصاد، کشور را وارد مدار خطرناکی میکند که احتمالا هیچکس قادر به توقف آن نخواهد بود.
قیمت ارز در روزهای آینده متعادل میشود
رئیس بانک مرکزی از متعادل شدن قیمت ارز در روزهای آینده خبر داد.به گزارش خانه ملت، ولیالله سیف، رئیس کل بانک مرکزی بعد از حضور در نشست کمیسیون اقتصادی مجلس در جمع خبرنگاران گفت: جلسه خوبی با اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس و وزیر اقتصاد درخصوص مسائل ارزی کشور برگزار و نظرات نمایندگان مجلس شنیده شد. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: تفاهم اصولی درخصوص مسائل ارزی وجود دارد و جزئیات در این رابطه باید در جلسههای آینده مطرح و تکمیل شود؛ فکر میکنم تفاهم کلی میتواند در این زمینه انجام شود تا وضعیت به وضعیت باثبات بازگردد. سیف افزود: کلیات طرح مجلس درخصوص یکسانسازی نرخ ارز از سوی بانک مرکزی مورد قبول است. رئیس بانک مرکزی یادآور شد: پیشبینی میشود قیمت ارز در روزهای آینده متعادل شود.
بسته ارزی دولت رونمایی میشود
معاون اول رئیسجمهور، سخنگوی دولت و وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی به افزایش نرخ ارز در بازار آزاد ارز ایران واکنش نشان دادند و وزیر صنعت، معدن و تجارت سؤال خبرنگاران را بیپاسخ گذاشت. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور تأکید کرده که دولت اجازه نمیدهد ثبات اقتصادی کشور آسیب ببینید، محمدباقر نوبخت میگوید وضعیت فعلی بازار ارز برخلاف میل ما بوده و علی ربیعی هم با بیان اینکه افزایش قیمت ارز هیچ منطق اقتصادی ندارد وعده داده که قیمت ارز به سرعت کاهش مییابد.
دیروز سخنگوی دولت گفت: وضعیت فعلی بازار ارز قطعا برخلاف میل ماست و ما از تمام ظرفیتهای نظام برای اصلاح بازار ارز استفاده خواهیم کرد و انشاءالله وضعیت آن را به سمت تعادل میبریم. به گزارش ایسنا، محمدباقر نوبخت در گفتوگو با خبرنگاران در زمینه افزایش قیمت دلار طی روزهای اخیر اظهار کرد: وضعیت فعلی پول ما در زمینه ارز به هیچ وجه قابلقبول نیست. قطعا این انتقاد به ما وارد است و باید همکاران ما در ارتباط این بازار تلاش بیشتری کنند؛ چراکه نیاز به یک سیاست وسیعتر از بانک مرکزی داریم که این سیاستها اتخاذ شده و جلسات متعدد ستاد ویژه این موضوع با ماموریتی که رئیسجمهور به معاون اول خودشان دادند، تشکیل شد منتها جنبه خبری بهخود نگرفته بود. وی افزود: روز گذشته آخرین جلسه برگزار شد و انشاءالله سیاستهایی که ما کاملا آثار و ابعادش را دیدهایم، بهزودی هم در خدمت ریاستجمهوری نهایی میشود و انشاءالله ظرف روزهای آینده آن را اجرایی میکنیم.
نظر ترکان ربطی به دولت ندارد
به گزارش تسنیم، محمدباقر نوبخت در حاشیه جلسه دیروز ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در پاسخ به پرسشی درباره اقدامات دولت مبنی بر کنترل نوسانات اخیر بازار ارز اظهار داشت: روند فعلی به هیچ وجه مناسب نیست؛ حتی اگر یکی از مشاوران دولت درباره موافقت دولت با افزایش نرخ ارز صحبتی داشته کاملا نظرات شخصی بوده و وضعیت فعلی باید کنترل شود. اکبر ترکان، مشاور حسن روحانی چند روز پیش گفته بود: «اینکه قیمت دلار بالا رفت کار خوبی بود چارهای نبود چون آن موقع مصنوعی قیمت دلار را پایین نگاه داشته بودند، وقتی سطح عمومی قیمتها بالا میرود دلار هم بالا میرود.»
وی ادامه داد: با توجه به مأموریتی که رئیسجمهور به معاون اول دادهاند ستاد ویژهای در اینباره تشکیل شده؛ هر چند رسانهای نشده است اما مجموع جلسات به این منجر شده که باید سیاستهای جدید و متفاوت و اصلاح شدهای نسبت به قبل اتخاذ و اجرایی کنیم. سخنگوی دولت گفت: سیاستهای جدید امروز (دیروز) در جلسهای با حضور رئیسجمهور جمعبندی و در چند روز آینده تشریح و اجرایی میشود. وی با بیان اینکه این سیاستها وسیعتر از بانک مرکزی خواهد بود، افزود: البته از بانک مرکزی هم انتظار داریم با تحرک و فعالتر بر بازار ارز مسلط شود چرا که این وضعیت به هیچ وجه مناسب نیست و ما مطمئن هستیم در شرایط جدید که سیاستهای ما تغییر کرده، موفق خواهیم شد.
نمیگذاریم اقتصاد آسیب ببیند
معاون اول رئیسجمهور هم تأکید کرد: دولت اجازه نمیدهد با شوکهای بیرونی و فضاسازی داخلی ثبات اقتصادی کشور آسیب ببیند. به گزارش ایرنا، اسحاق جهانگیری در جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی افزود: ثبات اقتصادی یکی از مهمترین دستاوردهای اقتصادی دولت و نظام است که با بهکارگیری سیاستهای عالمانه و مدیریت قوی و منسجم از آن حفاظت خواهد شد و استمرار مییابد. محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت در ارتباط با برنامههای وزارتخانه متبوع خود در شرایط فعلی ارز گفت: این مسائل را از بخشهای بانکی پیگیری کنید.