دولت الکترونیک در مقابل متخلفان قرنطینه

محمد کرباسی- دبیر گروه دانش و فناوری

براساس آماری که اخیرا 2وزارتخانه بهداشت و ارتباطات به‌دست آورده‌اند حداقل ۲۰درصد مبتلایان به کرونا در کشور با وجود آگاهی از بیمار شدن‌شان و مثبت بودن تست پی‌سی‌آر‌ خود قرنطینه 2هفته‌ای را رعایت نکرده و با آمدن به اماکن عمومی افراد دیگر را در خطر قرار می‌دهند.
آن طور که ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت هم اعلام کرده از مجموع ۱۵هزار تست مثبت، مشخص شده که ۲۰درصد آنها در قرنطینه نمی‌مانند؛ این به‌معنای آن است که در هر مقطع حداقل ۳هزار نفر هستند که بدون توجه به سلامت دیگران سر کار می‌روند و حتی وارد وسایل نقلیه عمومی می‌شوند.
حالا وزارت ارتباطات با استفاده از زیرساخت‌های دولت الکترونیک و در همکاری با وزارت بهداشت تصمیم گرفته این روند را کاهش دهد و به‌تدریج متوقف کند. با استفاده از API جدیدی که در اختیار بخش‌های مختلف و حتی استارتاپ‌های فعال در حوزه خدمات عمومی قرار می گیرد کد ملی افراد با حفظ حریم شخصی درباره مثبت یا منفی بودن تست آنها کنترل می شود.
امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات درباره جزئیات فنی این طرح به همشهری می‌گوید: همه آزمایشگاه‌های کشور به سامانه وزارت بهداشت متصل شده‌اند و شماره ملی تمامی افرادی که تست کووید-19 می‌دهند ثبت می‌شود. این اطلاعات را ما از وزارت بهداشت می‌گیریم و روی GSB یا همان گذرگاه خدمات دولت در اختیار بخش‌های حمل‌ونقل ریلی، سازمان هواپیمایی و کشتیرانی قرار می‌دهیم. روی پابلیک GSB یا گذرگاه عمومی خدمات دولت هم این امکان به استارتاپ‌ها ازجمله حوزه تاکسی‌های اینترنتی، استارتاپ‌های خدمات و همچنین فروش آنلاین بلیت قطار و هواپیما برای کنترل افراد مبتلا با حفظ حریم خصوصی و به‌صورت ناشناس داده می‌شود.
به‌گفته امیر ناظمی مثلا استارتاپ‌های حوزه تاکسی اینترنتی با این امکان فنی جدید می‌توانند سلامت راننده‌های خود را چک کنند و اجازه کار به کسانی که تست‌شان مثبت شده است ندهند. همچنین استارتاپ‌های حوزه فروش بلیت هواپیما و قطار می‌توانند مانع خرید فردی با کد ملی شوند که تستش در سامانه مثبت اعلام می‌شود. این مسئله می‌تواند برای پیک‌های استارتاپ‌های حوزه خرید محصولات فروشگاهی یا غذا  که در تماس مستقیم با مردم هستند هم پیاده شود.
در واقع در این سامانه کد ملی افراد وارد شده و از آن طرف بدون مشخص شدن مشخصات جواب مثبت یا منفی تست به سامانه‌ها برای ادامه فرایندشان داده می‌شود.
معاون وزیر ارتباطات تأکید دارد در این سامانه تا زمانی که تست فرد در آزمایشگاه منفی اعلام نشود وی به‌عنوان فرد بیمار و ناقل شناخته می‌شود. بعد از ۱۴روز شرایط کد ملی فرد به شرایط عادی بازمی‌گردد، اما این عدد درصورت بستری شدن فرد و ثبت کد ملی او در سیستم بیمارستانی تغییر می‌کند و از ۱۴روز هم بیشتر می‌شود.

فراخوان برای استارتاپ‌ها
به گفته امیر ناظمی استارتاپ‌های مختلف کشور علاوه بر بخش‌های دولتی می‌توانند از این امکانات استفاده کنند. چون این فرایند استعلامی و نه اعلامی است و حریم شخصی به خوبی در آن رعایت می‌شود. به گفته او استارتاپ‌هایی که فکر می‌کنند به این سامانه نیاز دارند می‌توانند درخواست‌شان را برای سازمان فناوری اطلاعات ارسال کنند.
معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به این سؤال که چرا این کار و امکان فنی با وجود وضعیت قرمز شهرهای مختلف کشور تاکنون پیاده‌سازی نشده بود، می‌گوید: تاکنون چنین مصوبه‌ای را ستاد کرونا در این رابطه نداشت و هم‌اکنون با مصوبه‌ای که ستاد کرونا اخیرا دارد ما این امکان را پیاده‌سازی و عملیاتی کردیم.

ممنوعیت سفر مبتلایان
به‌گفته او حتی درصورتی‌که کد ملی فرد در زمان خرید بلیت هواپیما و قطار چک نشود یا در آن زمان تست او مثبت نبوده باشد در زمان سوار شدن به قطار یا هواپیما سازمان‌های مربوطه کد ملی افراد را با استفاده از این سامانه چک می‌کنند و مثلا کارت پرواز یا اجازه سوار شدن به قطار به آنها داده نمی‌شود. او درباره برنامه‌های بعدی برای استفاده از فناوری برای جلوگیری از شیوع کرونا هم تأکید دارد که این مسئله نیازمند مصوبات ستاد کروناست و هر مصوبه‌ای در این رابطه بشود ما برای سلامت جامعه آن را خیلی سریع پیاده‌سازی می‌کنیم. به‌گفته او مثلا در زمان تصویب وام یک‌میلیون تومانی کل فرایند در بستر دولت الکترونیک انجام و مشخص شد که دادن وام بدون مراجعه حضوری می‌تواند صورت بگیرد. به‌گفته امیر ناظمی چالش‌هایی که اکنون برای استفاده از فناوری وجود دارد اغلب از جنس قانون و مصوبه است.