حریف نهایی ترامپ؛ مردم ایران
انتخابات آمریکا در خیابانهای تهران آیا انتخابات آمریکا برای مردم ایران مهم است؟
نگار حسینخانی
انگار چه بخواهیم و چه نخواهیم، قرار است انتخابات آمریکا، مهم باشد. مهم از این جهت که دوره شیوع ویروس کرونا و تحریمها، مردم ایران را با سختیهای زیادی روبهرو کرده است. اما حالا نگاه ایرانیها هم مانند دیگر مردم دنیا، به انتخابات آمریکا است تا پس از آن پیش بینیها درباره آینده شفافیت بیشتری پیدا کند. سیاستهای خصمانه و متهورانه ترامپ در مدت چهارساله ریاستش زندگی مردمی را دستخوش تغییری رنجآور کرد و حالا باید به آیندهای تازه امید داشت. انتخابات آمریکا نهتنها برای ایران، که برای بسیاری از کشورهای جهان مهم شده است. انتخاب و کشمشی بین 2 حزب جمهوریخواه و دمکرات، با دیدگاههایی متفاوت به مسایل بینالملل.
با کوچکتر شدن جهان به کمک وسایل ارتباط جمعی، حالا سرنوشت ما انسانها به یکدیگر وابستهتر شده و نیازمند ازخودگذشتگی و تعقل بیشتری است. اما واقعا انتخابات آمریکا برای ما ایرانیها مهم است؟ مردم درباره این انتخابات چه فکر میکنند و پیروزی ترامپ یا بایدن، چه تأثیری در کیفیت زندگیمان خواهد داشت؟
توجه یکطرفه نیست
سوم نوامبر ۲۰۲۰، مردم آمریکا برای انتخاب رئیسجمهور جدید، پای صندوقهای رأی میروند. انتخاباتی که نهتنها برای آمریکاییها که برای ایرانیها هم مهم است. مهستی میگوید: «این توجه یکطرفه نیست. مسئله ایران هم موضوع مهمی در نتیجه انتخابات آمریکاست. همانطور که میبینید در مناظرهها و مباحث سیاست خارجی، ایران از موارد چالشی بین دمکراتها و جمهوریخواهان است. مشخص است که در یکسو، دمکراتها، برجام و سیاست تعاملی با ایران را در دستور کار قرار میدهند و در سوی دیگر، جمهوریخواهان، فشار حداکثری را علیه ایران دنبال میکنند. خب این بر تصمیم مردم آمریکا مهم است». او معتقد است بازگشت آمریکا به برجام حداقل کشور را به چند سال پیش که شرایط بهتری داشت بازخواهد گرداند. اما استرس انتخابات آمریکا برای عدهای جدیتر است. مثلا مائده میگوید شبهایی خواب میبیند انتخابات در آمریکا برگزار شده؛ «احساس میکنم بخش بزرگی از ذهن و زندگیام با انتخابات این کشور گره خورده است. هرچند این تصور اشتباهی است، زیرا قرار نیست یک رئیسجمهور بتواند همه روابط مخدوش 2 کشور را اصلاح کند، اما امید اینکه کسی چون بایدن که فردی قابل گفتوگو کردن است بتواند رئیسجمهور شود تا فشار تحریمها کمتر شده و ما کمی ثبات اقتصادی را پس از کاهش بیش از پیش ارزش ریال تجربه کنیم، برایم خوشایند است.» او معتقد است که جسارت تصمیمگیری برای آیندهاش را از دست داده و این برایش ناخوشایند است که با همه دغدغههایی که در ایران با آن مواجه است، باید به تصمیمگیری درست مردم یک کشور دیگر هم فکر کند. او میگوید که در مناظره نخست ترامپ و بایدن که نیمههای شب ایران برگزار میشد، از خواب پریده و این مناظره را پیگیری کرده تا نتایجش را رصد کند. او نگرانیاش را علاوه بر دغدغههای شخصی و نگرانی از آینده، نسبت به وضعیت بیمارانی توصیف میکند که در کمبود دارو، ممکن است حیاتشان ساقط شود. اینکه با انتخاب بایدن ممکن است چنین گشایشهایی رخ دهد برایش امیدوارکننده است و میگوید تا 13آبان از خرید هر چیزی خودداری خواهد کرد.
کوچک و کوچکتر شدن اقتصاد ایران
ترامپ مدعی است که برجام توافق بدی بوده و سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران موفق عمل کرده است. متقابلا جو بایدن از برجام دفاع میکند و سیاست فشار حداکثری را ناموفق میداند. هر دو کاندید، در تعیین سیاست دولت آتی آمریکا در مورد ایران مهم خواهند بود. اما علیرضا درباره این نگرانی میگوید: «بهنظرم باید برای مردم ایران هم صندوق رأی آماده کنند تا ایرانیها هم بتوانند در رأیگیری شرکت کنند». او معتقد است هماکنون تصمیمگیری در هر کشوری در سرنوشت دیگر کشورها نیز مؤثر است. بهنظر علیرضا این انتخابات به اندازهای در سرنوشت مردم ایران مؤثر است که در سرنوشت مردم داکوتای جنوبی تأثیری ندارد. او میگوید: «با تصمیمگیریهای غلط این چند سال در آمریکا ما با تحریمهای سختی مواجه شدهایم و مردممان هر روز فقر، افسردگی و عصبانیت بیشتری را تجربه کردهاند. دلار، سکه، بورس و... با هر هیجانی دستخوش تغییر میشوند و این برای بازار سم است. با انتخاب ترامپ اقتصاد ایران هر روز کوچک و کوچکتر میشود و این بهمعنای فشار چند برابری روی ملت است. اما بایدن با وعده بازگشت به برجام سعی دارد با ایران همقدم شود و این یعنی اقتصاد ما نفس تازهای خواهد کشید. هر چند این نیز وابسته به آن است که پس از حسن روحانی چه کسی بر مسند ریاستجمهوری خواهد نشست».
اما اگر دولت ایران بتواند اقتصاد را بهنحوی مدیریت کند که شاخصها روند بهبود چشمگیر داشته باشند، مدافعان سیاست فشار حداکثری در جریان تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، بازنده هستند و دولت آینده آمریکا درباره سیاست فشار حداکثری علیه ایران تجدیدنظر خواهد کرد. اما اگر روند سقوط ارزش پول ملی ایران، تورم، بیکاری و... تداوم یابد، برگ برنده را به دستهای جناح تندرو آمریکا خواهد داد. شاید وحدت ملی مؤثرترین عامل بعدی در این کارزار باشد و با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری 2016 و خروج یکجانبه از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری و تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، سبب شد که ایران سختترین بحران اقتصادی خود را از زمان جنگ تحمیلی تاکنون تجربه کند. کاهش بیسابقه فروش نفت ایران و نگرانی از آینده کشور و افرایش تورم سبب شد که انتخابات 3نوامبر حساسیت برانگیزترین انتخابات ریاستجمهوری آمریکا برای ایران باشد. انتخاباتی که حتی مقدماتی آن را نیز بسیاری از مردم در ایران دنبال کردند تا ببینند حریف نهایی دونالد ترامپ چهکسی است. بشرا معتقد است که همهچیز تقریبا به شکل محسوس و نامحسوسی به این انتخابات وابسته است. در تبلیغات شبکههای خبری خارج از ایران هم تلاش میشود تا این موضوع بیشتر برجسته شود. مدام این جمله تکرار میشود: «آینده شما به انتخابات آمریکا وابسته است». بشرا میگوید برای او و خانوادهاش این انتخابات مهم است؛ «این انتخابات روی قیمت محصولاتی که مصرف میکنیم، قیمت دلار، بازار سرمایه، آینده نزدیک ما، تحریمها و همهچیز اثرگذار خواهد بود.» بهنظر او ایرانیهای خارج از کشور، هم چشمشان به انتخابات آمریکاست.
بهنظر علیاکبر با پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا در مدت 4سال دیگر مردم باید فشار بیشتری را تحمل کنند. این شاید در شرایطی که مردم با بیکاری، کرونا و... دیگر مواجه هستند، سخت بهنظر برسد. او میگوید: «اما با انتخاب بایدن اوضاع اقتصادی کمی بهبود پیدا میکند». سینا اما نگران است که با انتخاب ترامپ و ادامهدار شدن قانون «ممنوعیت سفر ایرانیها به آمریکا»، 4سال دیگر نیز نتواند به ایران بازگردد و خانوادهاش را ببیند.
بهنظر بسیاری از مردم، شاید سوم نوامبر و انتخابات ریاستجمهوری2020 را بتوان روزی مهم دانست؛ جایی که برد و باخت یکی در برابر دیگری میتواند مستقیما بر آینده اقتصادی مردم ایران مؤثر باشد.