کارتن‌خواب‌های میلیاردر

طی سال‌های گذشته ادعاهای گوناگونی درباره سوءاستفاده مفسدان اقتصادی از کارتن‌خواب‌ها، معتادها و افراد بی‌بضاعت شنیده‌‌ایم؛ واردات صدها و هزاران پورشه، خودروی لوکس و گران‌قیمت توسط مددجویان کمیته امداد و پیرزن روستایی، تاسیس شرکت‌های کاغذی به نام معتادان و کارتن‌خواب‌ها و دریافت تسهیلات چند صد میلیاردی از بانک‌ها و... روایت‌هایی آشنا هستند. سال 94، وزیر کشور طی سخنانی در مجلس درباره پول‌های کثیف، به واردات خودروهای لوکس ازجمله بی‌ام‌و و پورشه اشاره کرد و گفت: «در کمیته امداد بیش از 100نفر، 27هزار خودروی لوکس وارد کشور کرده‌اند و متأسفانه از حقوق مستضعفان سوءاستفاده شد.» بعدها، پرویز فتاح، رئیس وقت کمیته امداد درباره این ادعا توضیح داد و گفت «منظور جناب آقای رحمانی‌فضلی کمیته امداد، مدیران ، مسئولان و کارکنان این سازمان نبوده است، بنابراین در مناطق مرزی و جزایر تنها از کارت برخی مددجویان سوءاستفاده شده است، از این‌رو به نام کمیته امداد هیچ خودرویی به کشور وارد نشده است.» در ماجرای محاکمه حسین هدایتی از متهمان اصلی فساد بانک سرمایه نیز در دادگاه گفته شد که 8شرکت صوری که مدیرعاملان آنها، خانه‌دار یا پیک موتوری بودند، 586میلیارد تومان تسهیلات بانکی دریافت کرده بودند. در شانزدهمین جلسه رسیدگی به اتهامات متهمان بانک سرمایه در ۱۶ تیرماه 98، نماینده دادستان در ارتباط با شرکت‌هایی که ضمانت‌نامه اخذ کرده‌اند، گفت: این شرکت‌ها مجموعا ۵۴۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه می‌گیرند که عمدتا به سمت قیر و مواردی برای گوشت و گندم بوده، اما نهایتا همه پول‌ها جمع می‌شود و به سمت قیر می‌رود، وقتی مدیران شرکت‌ها را احضار کردیم مشاهده کردیم که یا دمپایی به پا دارند و یا معتاد هستند. در جریان محاکمه متهمان پرونده شرکت «طرح و نقشه پناهی» در 13آذرماه 98در دو مورد مشخص شد متهمان با یک وعده غذای گرم و یک قطعه تراول چک 50 هزار تومانی افراد کارتن‌خواب و دارای اعتیاد را به‌عنوان مدیرعامل شرکت معرفی کرده بودند! در هفتمین جلسه دادگاه محمد امامی، متهم فساد بزرگ بانک سرمایه، نماینده دادستان از نقش افراد بی‌بضاعت، بیکار، بازنشسته، نظافتچی ساختمان و پیک موتوری پرده برداشت و به ضمانتنامه‌هایی در قالب 5شرکت اشاره کرد که مدیران آن از افراد بی‌بضاعت و فاقد سابقه مالی بوده‌اند و افتتاح حساب در آنها با ۲۰۰ هزار تومان بوده و بی‌شناسنامه هستند! به گفته وی، این ۵ شرکت ۵۰۹میلیارد تومان ضمانت‌نامه گرفته‌اند و به کالا تبدیل کرده و از کشور خارج کرده‌اند. با این حال، طی هفته‌های گذشته روایت‌های تازه‌ای در این‌باره از سوی مسئولان قضایی و دولتی مطرح شد که نشان می‌دهد استفاده از افراد بی‌بضاعت، معتاد و کارتن‌خواب و فاقد سابقه کیفری و مالی، جذاب‌ترین و بی‌دردسرترین روش برای مفسدان اقتصادی است. عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی 29مهرماه مدعی شد که 250صادرکننده از مجموع 7میلیارد دلار ارز صادراتی خود، حتی یک دلار آن را به کشور بازنگردانده‌اند! به گفته همتی، ۷۰ نفر از این افراد کارتن‌خواب بوده‌اند و با استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف این صادرات انجام شده است. از این‌رو بانک مرکزی نام این متخلفان را به قوه قضاییه تحویل خواهد داد.
این وضعیت گویای آن است که سوءاستفاده از هویت اقشار کم‌درآمد و بی‌بضاعت و اقداماتی مانند تاسیس شرکت‌های کاغذی و انتخاب افراد معتاد به‌عنوان مدیران عامل شرکت‌ها، کمترین هزینه‌ای برای مفسدان اقتصادی نداشته است.