مارک کتز، استاد علوم سیاسی دانشگاه جورج میسون آمریکا درگفت‌وگو با همشهری:
بایدن به یک پیروزی قاطع مقابل ترامپ نیاز دارد
محمدامین خرمی- خبرنگار
پرحاشیه‌ترین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با حضور پرحاشیه‌ترین چهره سیاسی این کشور یعنی دونالد ترامپ، 3روز دیگر برگزار می‌شود اما به‌نظر می‌رسد برخلاف دوره‌های قبل، پرونده انتخابات امسال در همین هفته بسته نخواهد شد. مسئله دریافت و شمارش آرای پستی به چالشی تازه برای مسئولان برگزاری انتخابات تبدیل شده و روزبه‌روز احتمال آنکه ترامپ در صورت شکست، نتیجه را نپذیرد قوت پیدا کرده است؛ موضوعی که زمینه‌ساز اعتراض‌ها و درگیری‌های خیابانی خواهد بود. فروشگاه زنجیره‌ای والمارت از ترس همین درگیری‌ها از دیروز سلاح و مهمات را از قفسه‌های خود جمع‌آوری و فروش آنها را متوقف کرده است. «مارک کتز»، استاد علوم سیاسی دانشگاه جورج میسون آمریکا، معتقد است هرچه فاصله بایدن با ترامپ در نتیجه نهایی بیشتر باشد، احتمال وقوع درگیری و شورش‌های خیابانی هم کمتر می‌شود.
سیاست خارجی آمریکا، آنطور که شما قبلا در جایی نوشته بودید، به یکی از موضوعات اصلی در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تبدیل شده است. اما به‌نظر می‌رسد در انتخابات امسال، سیاست خارجی اهمیت و جایگاه خود را از دست داده است. دلیلش چیست؟
در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، معمولا نامزدها بر مسائل سیاست داخلی تمرکز بیشتری دارند تا سیاست خارجی. سیاست خارجی تنها زمانی به یکی از موضوعات اصلی انتخابات تبدیل می‌شود که در افکار عمومی آمریکا بر سر اینکه یک جنگ باید ادامه پیدا کند یا خیر، اختلافات عمده رخ دهد. مثلا بحث بر سر جنگ در هند و چین، یکی از موضوعات اصلی در 2انتخابات سال‌های 1968 و 1972 بود. جنگ عراق هم در سال2008 به یکی از موضوعات محوری در فضای انتخاباتی آمریکا تبدیل شد. آمریکا اکنون در عراق و افغانستان درگیر جنگ است اما حضور نظامی‌اش در این 2کشور بسیار محدودتر از قبل است. ترامپ گفته که قصد دارد به این 2جنگ پایان دهد و بایدن هم احتمالا اگر به ریاست‌جمهوری برسد، به‌زودی همین کار را خواهد کرد. به‌عبارت دیگر، هیچ‌یک از 2نامزد نگفته‌اند که برنامه‌شان افزایش حضور نظامی آمریکا در عراق و افغانستان است. دو طرف بر سر این مسئله اشتراک نظر دارند که نگرانی اصلی از جانب چین و روسیه است تا عراق و افغانستان. بنابراین عجیب نیست که مسائل عمده سیاست خارجی مثل جنگ علیه تروریسم در انتخابات2020 جزو موضوعات کلیدی نباشد.
برخی معتقدند که آمریکا به‌خاطر عملکرد دونالد ترامپ طی سال‌های حضورش در کاخ سفید، قدرت نرم خود را در جهان از دست داده است. آیا با این گفته موافقید؟
ترامپ بدون شک بر وجهه و اعتبار آمریکا در بسیاری از نقاط جهان اثر منفی گذاشته است. من شک دارم که حتی اگر بایدن هم پیروز انتخابات شود، اوضاع بهتر شود.
به اعتقاد شما این روند قابل اصلاح است؟
به همان اندازه که تصویر منفی ایجاد شده از آمریکا در دوره جورج بوش را انتخاب باراک اوباما از بین برد، انتخاب بایدن هم می‌تواند تصویر منفی ایجادشده به‌خاطر اقدامات ترامپ را از بین ببرد!
در انتخابات سال2016، نظرسنجی‌های متعدد، کلینتون را پیروز میدان می‌دانستند اما نتیجه همه را شوکه کرد. به‌نظر شما ممکن است امسال هم نتیجه انتخابات برخلاف نظرسنجی‌ها رقم بخورد و دونالد ترامپ با پیروزی در انتخابات همه را غافلگیر کند؟
درست است؛ به‌هرحال این امکان وجود دارد که نظرسنجی‌ها امسال هم اشتباه از آب دربیاید و همانطور که در سال2016 کلینتون برخلاف نظرسنجی‌ها شکست خورد، بایدن در انتخابات2020 میدان را به رقیبش واگذار کند. تنها نکته مهم این است که فاصله بایدن با ترامپ در نظرسنجی‌ها خیلی بیشتر از فاصله‌ای است که هیلاری کلینتون در انتخابات2016 با ترامپ داشت. غیر از این، فراموش نکنیم که مردم آمریکا از عملکرد ترامپ در بحران کرونا بسیار ناراضی هستند و این مسئله از هر مسئله دیگری در انتخابات امسال مهم‌تر است.
در ماه‌های اخیر، خیلی‌ها در مورد تلاش کشورهای خارجی برای دخالت در انتخابات آمریکا سخن گفته‌اند. به‌نظر شما چنین چیزی واقعیت دارد؟
خب روسیه به‌دنبال اثرگذاری بر انتخابات آمریکاست؛ مثل همان کاری که در سال2016 کرد. روس‌ها در انتخابات دیگر کشورها هم دخالت می‌کنند. اما تنها کاری که روسیه می‌تواند انجام دهد این است که به اعتقادات افراطی موجود در میان 2طیف دامن بزند. نهادهای اطلاعاتی آمریکا تأیید کرده‌اند که روسیه در سال2016 برای اثرگذاری بر انتخابات آمریکا اقدام کرده است. این واقعیت واکنش‌های تندی در آمریکا داشته و محکوم نکردن ولادیمیر پوتین از سوی ترامپ در این رابطه، شاید در پایگاه رأی او تغییری ایجاد نکند اما در میان مخالفانش اثر منفی زیادی گذاشته است.
همیشه در مورد نقشی که لابی‌های اسرائیل در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بازی می‌کنند، صحبت شده است. امسال لابی‌های اسرائیلی کدام سمت میدان ایستاده‌اند؟ در حمایت از ترامپ یا بایدن؟
به‌هرحال، ترامپ در مقایسه با دیگر روسای جمهور آمریکا از لابی اسرائیل حمایت بیشتری کرده است. مهم‌ترین نشانه آن انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس است. اما بایدن هم حامی اسرائیل خواهد بود. شاید این حمایت به اندازه ترامپ نباشد اما به هرحال او هم حامی اسرائیل است. اگر بایدن رئیس‌جمهور شود، او و نتانیاهو با هم کار خواهند کرد. بایدن به‌دنبال ادامه سیاست ترامپ برای عادی‌سازی روابط میان کشورهای عربی و اسرائیل است. بایدن البته با وجود مخالفت اسرائیل و کشورهای عربی، همزمان مسیر احیای برجام را هم دنبال خواهد کرد.
بسیاری پیش‌بینی می‌کنند که انتخابات امسال در روز سوم و چهارم نوامبر تمام نمی‌شود و احتمالا اعلام نتیجه با اعتراض و درگیری‌های خیابانی همراه خواهد بود؛ مسئله‌ای که در تاریخ آمریکا بی‌سابقه بوده است. نظر شما چیست؟
امیدوارم این اتفاق نیفتد اما به‌هرحال این امکان وجود دارد. هرچه فاصله بایدن با ترامپ در نتیجه نهایی بیشتر باشد، احتمال وقوع درگیری و شورش‌های خیابانی هم کمتر می‌شود. بنابراین او به یک پیروزی قاطع نیاز دارد. مؤسسه بروکینگز اخیرا در گزارشی هشدار داده که احتمال وقوع درگیری‌ها بعد از انتخابات زیاد است. بر این اساس، چالش بعدی، مهار شورش‌های خیابانی متاثر از انتخابات و جلوگیری از گسترش آنهاست. بروکینگز معتقد است کلید حل این بحران، در دست دونالد ترامپ است و البته سابقه نشان داده که او تمایلی به حل این بحران ندارد.
به‌نظر شما نتیجه انتخابات، چه تأثیری بر روابط میان تهران و واشنگتن خواهد داشت؟
اگر بایدن انتخاب شود، آمریکا به برجام بازمی‌گردد. فکر می‌کنم این مسئله با استقبال تهران هم روبه‌رو شود. با این حال فکر نمی‌کنم ایران و آمریکا در دوره بایدن هم بتوانند اختلافات خود بر سر مسائل منطقه‌ای را پشت سر بگذارند. اگر ترامپ پیروز شود که هیچ امیدی به بهبود روابط و حل اختلافات نخواهد بود؛ اگرچه به‌نظر می‌رسد ترامپ واقعا فکر می‌کند ایران به‌دنبال رسیدن به یک توافق جدید با اوست. جان بولتون هم اینگونه فکر می‌کرد. ترامپ به‌دنبال یک دیدار با رهبری ایران است؛ مثل همان چیزی که در ماجرای کره‌شمالی و دیدار با رهبر این کشور شاهدش بودیم. اما ایران و کره‌شمالی خیلی با هم فرق دارند. دیدار با ترامپ به‌هیچ‌وجه در ذهن رهبری ایران نیست.
