شیر یا خط

سعید مروتی ـ منتقد فیلم و روزنامه‌نگار



ترامپ یا بایدن؟ کدامشان برنده می‌شود؟ برای ما کدامشان بهتر است؟ کنار توفان کرونا و بحران اقتصادی، چشم خیلی‌ها به انتخابات آمریکا دوخته شده. فکر نمی‌کنم این انتخابات برای مردم هیچ جای دنیا به اندازه ما مهم باشد. دوستی به شوخی می‌گفت ماندن یا رفتن ترامپ برای مردم آمریکا هم به اندازه ما مهم نیست. شاید هم شوخی نمی‌کرد و جدی می‌گفت.
حالا ترامپ برای ما بهتر است یا بایدن؟ سؤالی که پاسخ به آن بدیهی به‌نظر می‌رسد. با کارهایی که ترامپ در این چند سال انجام داده، طبیعی است که ترجیح ایرانی‌ها رقیب دمکراتش باشد، اما داستان به این سادگی‌ها هم نیست. و همه چنین عقیده‌ای ندارند. 
کسانی که دوست دارند ترامپ همچنان در کاخ سفید بماند، آدم‌های عجیب و غریبی نیستند؛ من با تعدادی‌شان هم‌صحبت شده‌ام. یکی‌شان خانه‌اش را فروخته و سهام خریده. حالا که بورس ریزش کرده و خانه هم گران شده، او تنها راه بازگشت سرمایه‌اش را ماندن ترامپ می‌داند. تحلیلش هم این است که با ماندن ترامپ همه‌‌چیز بالا می‌رود و بورس هم حسابی رشد می‌کند. این البته تحلیل خودش نیست و آن را در یکی از کانال‌های تلگرامی خوانده. 
همسایه روبه‌رویی ما هم که یک‌ماه پیش کلی سکه خریده و حالا در ضرر است، همین تحلیل را دارد. او با باجناقش قبلا تولیدی داشتند و حالا چند‌سالی است که با پولشان کار می‌کنند. تازگی‌ها پولشان را از بورس بیرون کشیده‌اند و سکه خریده‌اند. آنها دوست دارند که ترامپ همچنان بماند، چون منفعت شخصی‌شان را بر اساس سوار‌شدن بر موج تورم تعریف کرده‌اند. آنها مثل خیلی‌های دیگر از راه دلالی روزگارشان را می‌گذرانند و خیلی وقت‌ها هم ضرر می‌کنند. مثل الان. در پارک نزدیک خانه ما پیرمردهای بازنشسته هم درباره انتخابات آمریکا حرف می‌زنند. البته آنها تقریبا درباره همه‌‌چیز حرف می‌زنند ولی این روزها بیشتر گپ‌و‌گفت‌ها بعد از کرونا و نایاب‌شدن روغن نباتی و گران‌شدن شوینده‌ها، ترامپ و بایدن است.
اغلبشان ترجیح‌شان بایدن است که هرچه باشد، دست‌کم مثل ترامپ دیوانه نیست و احتمالا به برجام باز خواهد گشت. یکی‌شان اما می‌گوید اینها فرقی با هم ندارند و تصمیم‌گیر اصلی در آمریکا، ارباب بزرگ است و رئیس‌جمهوری در آمریکا کاره‌ای نیست. 
بیشتر که حرف می‌زند، مشخص می‌شود منظورش از ارباب بزرگ، سیستم تصمیم‌گیری و ساختار سیاسی آمریکا نیست. ارباب بزرگ از نگاه این پیرمرد بازنشسته، چیزی مشابه دن کورلئونه(مارلون براندو) در فیلم «پدرخوانده» است. 
دوستشان از راه می‌رسد و می‌گوید محال است بایدن رئیس‌جمهور شود، چون سرمایه‌داران کلان آمریکایی سرمایه‌شان را از بورس بیرون نکشیده‌اند. به‌نظرش اگر ترامپ رفتنی بود، آنها سرمایه‌شان را از بورس خارج می‌کردند. گوشی‌اش را از جیبش خارج می‌کند تا همین تحلیل را که در یکی از کانال‌ها خوانده، برای دوستش بفرستد. 
دوستش اما یک ولش‌کن می‌گوید و پیشنهاد می‌دهد شیر یا خط بیندازند. حالا پرتاب سکه، رئیس‌جمهوری آمریکا را مشخص می‌کند؛ شوخی‌ای برای بیرون آمدن از بحثی که زیادی طولانی و کسل‌کننده شده. مثل خیلی چیزهای دیگر که زیادی حوصله سر بر و ملال‌آور شده‌اند. 
تا چند روز دیگر تکلیف ریاست‌جمهوری آمریکا معلوم می‌شود و این‌بار واقعا کمتر کسی می‌تواند بگوید فرقی نمی‌کند بایدن راهی کاخ سفید شود یا ترامپ بماند. فرقش را این چند سال با اعماق وجودمان درک کرده‌ایم. متأسفانه نتیجه انتخابات آمریکا برای ما مهم است. کاش نبود و واقعا برایمان فرقی نمی‌کرد. مایی که نه سیاستمداریم و نه دیپلمات و نه کارشناس حوزه بین‌الملل. مایی که مردم عادی هستیم و آقای ترامپ زندگی همه‌مان را زیر و رو کرده است.