تأثیر خشونت والدین بر سلامت روان کودکان

 عفت السادات محمودپناهی ـ عضو اداره مشاوره و مددکاری فرماندهی انتظامی تهران

رفتار خشونت آمیز والدین بر سلامت روانی کودکان تأثیر مستقیم دارد و باعث می‌شود که در بزرگسالی با مشکلات روانی جدی روبه‌رو شوند. بنابراین تأثیرات خشونت و تنش و بدرفتاری پدر و مادر از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌یابد. می‌توان گفت که سلامت روان کودکان ناشی از رفتار والدین در خانواده است.
هر رفتاری که موجب آزار و اذیت کودکان از بعد روانی و جسمانی شود، خشونت علیه کودکان قلمداد می‌شود. خشونت می‌تواند به شکل‌های مختلفی ابراز شود. مثل خشونت‌های روانی (تمسخر، بی‌توجهی، شرمنده کردن، تهدید، تحقیر، ناسزاگویی و...) یا خشونت‌های فیزیکی (کتک زدن، پرت کردن اشیا، سوزاندن، ضربه‌زدن و کوبیدن در و...). رفتارهای پرتنش و خشن والدین باعث بروز مشکلاتی در فرزندان به‌خصوص افسردگی، خودکشی، اضطراب، اختلال شخصیت، خشونت علیه کودکان دیگر، اعتیاد، افت تحصیلی، خجالت و حرمت نفس پایین می‌شود. به تبع آن باعث از بین رفتن استحکام خانواده می‌شود و همچنین امنیت و سلامت روانی اعضا را تهدید می‌کند.
کنترل خشم و حفظ سلامت روانی منوط به روبه‌رو شدن با واقعیت، سازگار شدن با تغییرات، ظرفیت داشتن برای مقابله با اضطراب‌ها و ناکامی‌ها، تنظیم توقع از دیگران، احترام قائل شدن به دیگران و کسب مهارت‌های کنترل و مدیریت هیجان‌هاست. به همین دلیل به والدین توصیه می‌شود برای حفظ امنیت روانی کودکان این نکات را رعایت کنند. به کودکان‌تان ابراز و بیان درست احساسات منفی و مثبت را آموزش دهید. با صدای بلند با آنها صحبت نکنید. به حرف‌ها و خواسته‌های آنها گوش دهید. توانمندی‌های او را با دیگران مقایسه نکنید. در حضور افراد دیگر از او عیب جویی نکنید. به جای سرزنش، راه‌حل‌مدار باشید. موقع عصبانیت از صحبت و بحث اجتناب کنید. قبل از عکس العمل به کودکان کمی تعلل و تفکر کنید. موقع عصبانیت نفس عمیق بکشید و تا 10بشمارید و بعد یک لیوان آب بنوشید. با فرزند خود بی‌پرده و واضح درمورد احساس خود و علت آن صحبت کنید. گاهی هنگام اوج خشم صحنه را ترک کنید. از کودکان انتظار واقع بینانه داشته باشید و شکایات خود را به درخواست تبدیل کنید. همچنین جهت دریافت مشاوره و راهنمایی رایگان می‌توانید با سامانه 096580، سامانه پاسخگوی پلیس تماس بگیرید یا به مراکز مشاوره و مددکاری مراجعه کنید.