زباله؛ بلای جان اهوازی‌ها

پیمان سلیمانی|‌اهواز- خبرنگار :


اهواز از معدود شهرهای کشور است که معضل جمع‌آوری زباله‌های شهری در آن نه تنها هنوز حل نشده، بلکه روزبه‌روز بر عمق آن افزوده می‌شود. به گفته کارشناسان، مدیریت پسماند در اهواز زیر خط فقر است و هیچ یک از شهرداران این کلانشهر برای حل این معضل برنامه، اراده، سیاست و نظارت کافی نداشته‌اند.
گذشته از کمبود سطل‌های زباله در کوچه‌ها و خیابان‌ها که خیلی از شهروندان و کسبه را مجبور می‌کند زباله‌های خانگی خود را کنار جوی آب، جلو در خانه یا در کنار سطل‌های بزرگ پرشده‌ سر کوچه‌ها رها کنند، عدم جمع‌آوری «به-موقع» زباله‌ها نیز مشکل را دوچندان می‌کند. بالا و پایین و حاشیه شهر هم در این یک مورد هیچ تفاوتی با هم ندارند. همه‌جا تَلی از زباله توجه شما را جلب می‌کند، به‌خصوص توجه کسی را که ساکن این شهر نیست و مهمان اهوازی‌هاست.

در این اوضاع تاکنون اراده و همت خاصی از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) استان نیز مشاهده و شنیده نشده است. جز این‌که تعدادی از آنها در روزهای خاص و مناسبت‌های مختلف زباله‌های ریخته‌شده روی زمین توسط شهروندان را به منظور فرهنگسازی عمومی و نیز پاک‌سازی شهر جمع می‌کنند؛ کاری که در خور تحسین است، اما اثرگذاری آن سطحی بوده و مسئولان و شهروندان را تحت‌ تاثیر قرار نداده است.
با آن‌که رسانه‌ها بارها و بارها مسئولان مربوط را به چالش کشیده و این مسئله را در نشریات خود بازتاب داده‌اند، تاکنون شاهد نتیجه مثبت و در خور توجهی نبوده‌ایم. مسئولان مربوط مدام مُهر «کمبود اعتبار» را بر پیشانی این معضل زده‌اند.
در این میان، بسیاری از شهروندان تصور می‌کنند که این مسئله واقعا لاینحل است، غافل از این‌که بسیاری از شهرها از پس مدیریت آن برآمده‌اند.


زباله‌ها هر شب جمع‌آوری نمی‌شوند

یک شهروند در این زمینه به همشهری می‌گوید: با آمدن شهردار جدید انتظار داریم برخی از معضلات شهری مثل مدیریت پسماند رفع و رجوع می‌شوند. اگرچه تا الان اقدام و عمل خاصی ندیده‌ایم. 
«مجید سواری» می‌گوید: زباله به نمای شهر آسیب زده است.

این شهروند اضافه می‌کند: البته بخشی از مشکل به خود مردم برمی‌گردد. خیلی از شهروندان زباله را تا دم سطل می‌برند، اما آن را کنار سطل رها می‌کنند. اما بخش عمده مشکل به مسئولان شهری مربوط است، چون نه تنها سطل‌ بزرگ زباله به اندازه کافی در شهر توزیع نمی‌شود، بلکه زباله‌ها هر شب جمع‌آوری نمی‌شوند. در بعضی از محله‌ها هر چند روز یک بار برای بردن زباله‌ها می‌آیند، در حالی که این سطل‌های بزرگ باید هر شب خالی شوند. خب همین بی‌توجهی باعث می‌شود که کوهی از زباله در کنار خیابان‌ها درست شود.


همیشه همین بوده

«عبدالقاسم» یکی دیگر از شهروندان که سنی از او گذشته، می‌گوید: از وقتی یادمان می‌آید، اهواز به همین شکل بوده. همیشه همه‌جا – کنار جوی آب، وسط کوچه، کنار سطل‌ها – پر از زباله است و هیچ‌کس خود را ملزم نمی‌بیند که سر و سامانی به این وضع بدهد.


کسی مسئولیت قبول نمی کند

«لیلا سنواتی» خانه‌دار، درباره این مشکل می‌گوید: شهرداری اهواز فقط نزدیک عید نوروز که می‌شود، چار تا گل و دار و درخت می‌کارد، چند دیوار را رنگ‌آمیزی می‌کند و چند المان نوروزی جدید در شهر نصب می‌کند و تمام. البته برای همین‌ها هم ما تشکر می‌کنیم و قدردانیم، اما جلب توجه مسافران نوروزی ارجح است یا جلب رضایت شهروندان؟

وی می‌گوید: خیلی از مردم که از کمک مسئولان ناامید شده‌اند، خودشان زباله را با ماشین به اطراف شهر می‌برند و آنجا رها می‌کنند که همین خودش مشکل‌ساز است. بعضی‌ها هم زباله‌ها را جلو در جمع می‌کنند و می‌سوزانند که بوی بد آن خانه‌ها را پر می‌کند و واقعا آزاردهنده است. بعضی‌ها هم زباله خود را در محله‌های حاشیه شهر خالی می‌کنند که کاری غیراخلاقی است.
این شهروند تاکید می‌کند: مردم واقعا قدر مسئولان دلسوز را می‌دانند. شهرداری اهواز هم زحمت زیادی می‌کشد اما برای حل معضل چندساله زباله خوب است برنامه داشته باشد.


بوی زباله امان آدم را می‌برد

«ام صادق» هر روز موکت کوچکش را جلو درِ خانه می‌اندازد و رویش می‌نشیند و ساعتی را به هواخوری می‌گذراند. می‌گوید: اسمش هواخوری است مادر، اما بوی زباله امان آدم را می‌بُرد. یک ساعت که بنشینی اینجا، سرگیجه می‌گیری. نمی‌آیند زباله‌های زبان‌بسته را ببرند. به خدا بچه‌ها بارها زنگ زده‌اند و خواهش کرده‌اند زود به زود بیایند و این سطل را خالی کنند، اما کو گوش شنوا؟ فقط هم بوی زباله اذیت نمی‌کند. موش، سگ‌های ولگرد و گربه‌ها دور زباله‌ها جمع می‌شوند، مگس و پشه هست.

او ادامه می‌دهد: دور و بر سطل را ببین. وقتی سطل پر بشود، خب معلوم است مردم زباله‌ها را کنارش می‌گذارند. نمی‌توانند که آن را به خانه برگردانند. حالا این چند سال همین سطل‌ها را گذاشته‌ا‌ند. قبلا که وضع بدتر بود.
 همشهری آماده شنیدن پاسخ مسئولان شهرداری در این باره است.


برنامه ندارند

اهواز شهری است که روزانه هزار تن زباله در آن تولید می‌شود، اما برنامه‌ای برای جمع‌آوری و دفع مناسب آن وجود ندارد. این معضل نه تنها شهروندان را آزار می‌دهد، بلکه مسافران و گردشگران را نیز از این شهر دور نگه می‌دارد. هیچ گردشگری میل ندارد پولش را در شهری خرج کند که هرجا برای گرفتن عکس یادگاری انتخاب می‌کند، با توده‌ای از زباله و نخاله‌های ساختمانی مواجه می‌شود.
در حالی که بسیاری از کارشناسان علت بی‌سروسامانی مدیریت پسماند را در اهواز نبود نظارت کافی ازسوی شهرداری عنوان می‌کنند، شهرداری و سازمان پسماند نابسامانی موجود در این حوزه را گردن «کمبود اعتبارات» می‌اندازند.
اما «فرامند هاشمی‌زاده» معاون عمرانی استانداری، با رد هر گونه معضل کمبود اعتبارات می‌گوید: مشکل اصلی شهرداری اهواز و سایر دستگاه‌های اجرایی اعتبارات نیست. «نداشتن برنامه‌» است.

وی می‌گوید: جمع‌آوری و دفع مناسب زباله وظیفه شهرداری است که باید آن را به‌درستی انجام دهد. شهرداری از مردم عوارض پسماند دریافت می‌کند، اما کاری برای مدیریت پسماند و پاک‌سازی شهر انجام نمی‌دهد.
این مسئول با بیان این‌که حدود ۷۰ درصد از اولویت‌بندی شهرداری اهواز در هزینه کردن اعتبارات ضروری نیست اظهار می-کند: شهرداری باید بتواند از مرحله تولید تا دفن زباله به صورت اصولی اقدام کند.