مهدیا گل‌محمدی -روزنامه‌نگار
بسیاری از کتابخوان‌ها یا بهتر بگوییم کتاب‌بازها دلبستگی نابی به چاپ نخست کتاب‌ها دارند. در حوزه نشر گویا نخستین‌ها دارای ارزش بی‌مانندی هستند و حتی اثر نخست یک نویسنده یا پژوهشگر ارزش فراوانی دارد. با این پیشگفتار درباره حوزه نشر اکنون به سراغ مردی می‌رویم که آثارش به باور تمامی پژوهشگرهای حوزه تاریخ و فرهنگ و ادبیات فارسی از نخستین منابع دست اول به شمار می‌روند.
ایرج افشار پژوهشگر تاریخ و ادبیات ایران، نسخه‌پژوه، کتاب‌شناس، ویراستار، نویسنده و ایران‌شناس که نوشتن درباره آثارش خود به کتابی قطور نیاز دارد در چنین روزی در محله دربند تهران به دنیا آمد. ایران‌شناسی و ایران‌شناس‌های معاصر در خارج و داخل ایران وامدار او هستند و پیوسته به او و نوشته‌های دست‌اولش استناد کرده و می‌کنند. افشار برای ایران‌شناسی آرام و قرار نداشت؛ هرچند به‌دلیل ترک زودهنگام کتابخانه ملی نتوانست ثمره تاسیس مرکز ایران‌شناسی در این کتابخانه را ببیند اما وقتی به دانشگاه تهران دعوت شد ریاست مرکز تحقیقات کتاب‌شناسی دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۲ را برعهده گرفت اما او خیلی زود ماموریت فهرست‌نگاری کتاب‌های چاپی فارسی دانشگاه هاروارد را قبول کرد. وی در سال ۱۳۴۴ ریاست کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران را بر عهده گرفت. افشار فقط در دهه ۴۰ حدود ۶۶ کتاب چاپ کرد. او که به ویرایش و تنظیم دقیق و چاپ سریع مشهور است بسیاری از پژوهشگرها را با اشاره به تعلل بسیار آنها صاحب فس‌فس‌نامه می‌داند.30جلدفرهنگ ایران‌زمین و 3جلد چهل سال تاریخ ایران ازجمله آثار اوست.ایرج افشار در نهایت در سال ۱۳۸۹ در ۸۵ سالگی در تهران چشم از جهان فرو بست.
ایرج افشار پژوهشگری بدون فس فس نامه
در همینه زمینه :
